Page 387 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

3. Ünite: Doğal Sistemler ve Süreçler

Aşırı Yağışa Karşı Alınması Gereken Önlemler: Hava Tahminleri Nasıl Yapılır?ahminleri Nasıl Yapılır?
Hava T
• Bölgemizde bir sel varsa, daha yüksek bir zemine ulaşarak • Hava durumu, herhangi bir yer ve zamandaki atmosfer ko-
tehlike geçene kadar beklemeliyiz� şullarının kısa süreli durumudur�
• Dışarı çıkmamız gerekiyorsa, uzun ağaçların ve elektrik • Yeryüzünün herhangi bir yerindeki sıcaklık, hava basıncı,
direklerinin altında durmaktan kaçınmalıyız� rüzgâr, nem, sis, bulut, yağış gibi hava olaylarıyla ilgili de-
• Kanallar, bodrum ve alt geçit benzeri noktaların risk taşıdı- ğişiklikleri ifade eder�
ğını aklımızda bulundurmalıyız� • Mevcut hava koşulları, her gün hava raporlarıyla ilgililere
• Ne kadar derin olduğunu ve suyun altında neyin bize za- bildirilir� Hava raporları, meteoroloji istasyonlarından alınan
rar verebileceğini kestiremeyeceğimizden, su altında kalan sıcaklık, bağıl nem, rüzgâr hızı ve yönü, bulutluluk (kapalılık
oranı), yağış gibi unsurlara ait verilerle hazırlanır�
EDİTÖR YAYINLARI
alanlardan geçmemeliyiz�
• Suda yürümek zorunda kalırsak, mümkünse önümüzdeki • Uydular, sensörler vasıtasıyla kaydettikleri verileri belirli
aralıklarla yer istasyonlarına göndererek hava olaylarının
zeminin sertliğini kontrol etmek için bir çubuk kullanmalı ve küresel olarak incelenmesini kolaylaştırır�
suyun hareket etmediği yerleri tercih etmeliyiz� Asla akan
suyu aracımızla geçmeye çalışmamalıyız� • Radar teknolojisi, meteoroloji uyduları ve ölçüm cihazları
aracılığıyla elde edilen verilerin incelenmesi ve yorumlan-
• Islaksak veya suyun içerisindeysek elektrikli ekipmanlara ması sonucunda geniş bir bölgede etkili olabilecek hava
dokunmamaya gayret etmeliyiz� koşullarıyla ilgili öngörüde bulunmaya hava tahmini denir�
• Aracımız varsa içinde battaniye eksik edilmemelidir� • Atmosferik olayların gelişimi çoğu zaman yerel ölçekte ol-

• Aracımızı güvence altına almalıyız� madığından hava tahmini yapılırken uluslararası meteoro-
loji istasyonlarından elde edilen veriler kullanılır�
Kuraklık Halk Meteorolojisi ve Halk T
Halk Meteorolojisi ve Halk Takvimiakvimi
• Suyun kaynağı olan yağışların belirli bir bölgede uzun süre
boyunca normalin çok altında kalması durumu kuraklık ola- • Halk meteorolojisi, hava olaylarını halkın coğrafi ve kültürel
rak tanımlanmaktadır� bilgisi doğrultusunda ele alan yerel hava durumu tahmin-
leridir�
• Bu durum; su kaynaklarının azalması, toprak neminin düş- • Halk meteorolojisi, teknolojinin yeterli olmadığı dönemler-
mesi ve bitki örtüsünün zarar görmesine neden olmaktadır� de tarım ve hayvancılık faaliyetlerindeki belirsizliği ortadan
• Kuraklık, yavaş gelişen ancak etkisi geniş bir olaydır� kaldırarak günlük hayatı düzenleme ihtiyacından ortaya
• Kuraklığın etkileri, farklı kategorilerde sınıflandırılabilir� çıkmıştır�
• Tarımsal kuraklık, toprağın nem içeriğinin bitkilerin su ih- • İnsanlar yaşadıkları doğal ortamı gözlemlemişler; rüzgârın
tiyacını karşılayamayacak düzeye inmesiyle meydana ge- esiş yönüne, bulutlara, bitkilere, hayvanlara, gök cisimle-
lir ve bu durum, tarımsal üretimde ciddi düşüşlere neden rine ve mevsim özelliklerine bakarak pek çok bilgiye ulaş-
olabilir� mışlardır�
• Hidrolojik kuraklık ise göl, nehir ve yer altı su seviyelerinde • Örneğin ne zaman yağmur yağacağını, nereden hangi rüz-
belirgin düşüşler olarak tanımlanır ve içme suyu temini, su- gârın eseceğini, esen bu rüzgârın ne gibi sonuçları olaca-
ğını tecrübelerine dayanarak tahmin etmeye çalışmışlar ve
lama, enerji üretimi gibi alanları doğrudan etkilemektedir� yıllar boyunca elde ettikleri bilgileri kullanarak yaşadıkları
• Kuraklık; gıda güvenliğinin tehlikeye girmesi, su fiyatlarının coğrafyaya ait halkın yerel bilgisini içeren halk takvimleri

artması, insan sağlığının olumsuz etkilenmesi gibi sosyoe- oluşturmuşlardır� Böylece halk meteorolojisini hayatlarının
konomik sonuçlara da neden olmaktadır� merkezine alan insanlar, içinde bulundukları coğrafi koşul-

Kuraklığa Karşı Alınması Gereken Önlemler: lara göre pratik zaman sınıflandırması yaparak günlük ha-
• Su israfı önlenmelidir� yatlarını kolaylaştırmışlardır�
• Kirli sular arıtılarak tekrar kullanılmalıdır� › Geleneksel tahmin yöntemlerini kullanarak beklenme-
yen hava koşulları ile baş etme yolları geliştirmişlerdir�
• Havadaki nemi arttıracak ağaçlık alanlar arttırılmalıdır� Be-

tonlaşma engellenmelidir� Doğaya zarar verecek zararlı › Doğal çevreyi gözlemleyerek elde ettikleri bilgilerle do-
gaz ve çöplerin kullanılması engellenmelidir� ğadan nasıl yararlanacaklarını öğrenmişlerdir�

Coğrafya 387