Page 382 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 382
2. Ünite: Mekansal Bilgi Teknolojileri
Akdeniz’in • Bu yöntem sayesinde mekânla ilgili daha doğru kararlar
Akdeniz’in Incisi KıbrısIncisi Kıbrıs
• XVIII� yüzyılda ortaya çıkan Sanayi Devrimi denizlere olan alınabilir�
ilgiyi artırmıştır� Akdeniz, bu ilginin odak noktasında yer al- • CBS’nin başlıca avantajları şunlardır:
mıştır çünkü Avrupa’yla Asya arasında hızla gelişen ticare-
tin en güvenilir ve hızlı yolunu sıcak denizler oluşturmuştur� › Veri toplama ve bilgi yönetme işlemleri daha kolay ve
• Kızıldeniz ve Akdeniz’i birbirine bağlamak için 1869 yılında hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilir�
Süveyş Kanalı açılmıştır� Böylece Akdeniz’in stratejik öne- › Mekânsal (konum içeren) bilgilerle mekânsal olmayan
mi artmıştır� (sözel, niteliksel) bilgiler uyum içinde, bir arada kullanı-
• Kıbrıs adası, Doğu Akdeniz’de 9�251 km yüz ölçümüyle labilir�
2
Sicilya ve Sardunya adalarından sonra Akdeniz’in üçüncü, › Yakınlık analizi, uzunluk, alan, eğim gibi ölçüm işlemleri
Doğu Akdeniz’in ise en büyük adasıdır� kolay ve doğru yapılabilir�
• Kıbrıs adasındaki Türk varlığı, Türkiye’nin dış politikasında › Mekânda meydana gelen değişimler zaman aralıklarıyla
ve toplumsal bağlarında önemli bir rol oynamaktadır� yansıtılabilir�
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yaşayan Türkler ile Tür-
kiye arasındaki kültürel bağlar; dil, gelenek ve tarih birliğine › Haritadaki bilgilerin güncellenmesini kolaylaştırır�
dayanmaktadır� Kıbrıs adası, Türkiye ve Türk dünyası için › Haritalar dijital ortamda üretildiği için ürünler kolaylıkla
stratejik ve kültürel bir öneme sahiptir� paylaşılabilir�
• enerji kaynaklarına olan etkileriyle birlikte değerlendirilme-YAYINLARI
Kıbrıs adasındaki Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin varlı-
› Her türlü mekânsal planlama çalışması yapılabilir�
ğı, Türkiye’nin dış politikası ve güvenliği açısından önemli Kullanıcı: CBS uygulamalarının başarısı üzerinde kullanıcı-
bir konudur� Adayla ilgili gelişmeler; Türkiye, Kuzey Kıbrıs nın bilgi ve becerisi önemli rol oynar� Kullanıcılar, mekânsal
Türk Cumhuriyeti ve Türk dünyasını yakından ilgilendir-
mektedir� Türkiye’nin bölgedeki varlığı; iki ülkenin güvenlik, sorunlara çözüm üretmek için CBS’nin diğer bileşenlerini
EDİTÖR
siyasi, ekonomik ve kültürel özellikleri açısından önemlidir� organize eder ve sistemi yönetir�
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti; Türk dünyası için coğrafi Veri: CBS’de karar alma ve yönetme işlevinin yerine getiri-
konumu, tarihî bağları, stratejik değeri, kültürel ilişkileri ve lebilmesi için bilgiye ihtiyaç vardır� Bilgiye ulaşmak için de
doğru ve güncel veriler kullanılır� Gerekli veriler; uydu görün-
lidir� Kıbrıs, sadece bir ada olmanın ötesinde Türkiye’nin tüleri, hava fotoğrafları, anketler gibi çeşitli kaynaklar ve saha
bölgesel etkinliği ve enerji güvenliği açısından da kritik bir araştırmalarından elde edilir� Kurum ve kuruluşlarca üretilen
noktada yer almaktadır� mekânsal veriler de CBS projelerinde kullanılabilmektedir�
MEKÂNSAL BİLGİ SİSTEMLERİNİN İLGİ SİSTEMLERİNİN Donanım: CBS’nin işlemesini sağlayan akıllı telefon, tablet,
MEKÂNSAL B
BİLEŞENLERİİLEŞENLERİ bilgisayar ve buna bağlı teknolojik araçlar (bellek, tarayıcı, ya-
B
zıcı, Küresel Konumlandırma Sistemi vb�) bütünüdür�
COĞRAFI BILGI SISTEMI (CBS) Yazılım: CBS yazılımları; coğrafi verileri işlemek ve kaydet-
• Coğrafi bilginin hızla artması, mekânsal bilginin yönetimin- mek, harita üretmek, sorgulama ve analiz yapmak için gerekli
de bilgisayar teknolojilerinden yararlanmayı zorunlu hâle programlardır�
getirmiştir� Yöntem: CBS’de verileri bilgiye dönüştürmede kullanılır� CBS
• Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) bu ihtiyacı karşılamak için yöntemi kullanıcı tarafından belirlenir� Yöntem; veri toplama,
geliştirilmiştir� depolama, analiz ve görüntülemenin nasıl olacağı ile ilgili kul-
• Coğrafi Bilgi Sistemleri; doğal ortam, insan ve zaman iliş- lanıcı tercihlerini içerir�
kisine ait veri toplama, depolama ve analiz çalışmalarıyla DÜNYA’YI UZAYDAN HARITALAMAK:
elde edilen mekânsal bilgilerin harita, tablo veya grafiklerle
görüntülenmesine imkân sağlayan bilgisayar tabanlı bilgi UZAKTAN ALGILAMA
yönetimidir� • Bilgi toplamak ve iletişim hizmetleri için Dünya yörüngesine
• CBS ile konumsal verilere dayalı haritalar üretilebilir, bir uydular yerleştirilmiştir�
yerdeki farklı coğrafi unsurlara ait bilgiler ayrı katmanlar • Uydular, görünür dalga boyunun yanında insan duyularının
hâlinde haritalanabilir� Ayrıca coğrafi sorgulama ve mekân- algılayamayacağı kızılötesi ve morötesi ışınları algılama
sal analiz yapılabilir� sistemleriyle donatılmıştır�
382 Coğrafya
