Page 386 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 386
3. Ünite: Doğal Sistemler ve Süreçler
Kentsel alanlarda etkili olan rüzgârlar, araç emisyonlarını ve • Sıcak tutacak katlı elbiseler giyinilmelidir� Parmak, yüz ve
endüstriyel kirleticileri dağıtarak hava kirliliğinin azaltılması- kulak gibi hassas yerler soğuğa karşı sık sık kontrol edil-
na yardımcı olabilir� Rüzgâr enerjisinden yenilenebilir enerji melidir�
üretiminde yararlanılmaktadır� Ayrıca rüzgâr, deniz ulaşımında • Rüzgârdan kaçınılmalı, kapalı ortamlarda bulunulmalıdır�
ve uçuş emniyeti bakımından hava ulaşımında çok önemli bir •
unsurdur� Rüzgâr hızı yüksek ve sıcaklık düşük ise dışarıda geçirile-
cek zaman kısaltılmalıdır�
AŞIRI HA • Yürümek ya da koşmak, vücut sıcaklığımızın artmasına ve
AŞIRI HAVA OLAYLARIVA OLAYLARI
Sıcak Hava Dalgası korunmasına yardım eder�
• Türkiye’de sıcak hava dalgaları genelde yağışın az olduğu • Alkol almak, sigara içmek ve bazı ilaçların kullanımı vücu-
EDİTÖR YAYINLARI
zaman dilimlerinde meydana gelir� dun soğuğa karşı hassasiyetini yükseltir�
• Yer kurudukça ısı daha hızlı bir şekilde yükselir sıcaklık da • Örneğin Türkiye’deki bir habere göre; Romanya ve Ukray-
artar� na üzerinden gelen ve iki ülkede de yoğun yağış, kuvvetli
• Yüksek sıcaklıklar, vücudun daha fazla su kaybetmesine fırtına ve doluya sebep olan soğuk hava dalgası Trakya
neden olur ve bu da dehidrasyona yol açabilir�Dehidras- üzerinden Türkiye’ye giriş yaptı� İstanbul’da hava sıcaklığı
yon; baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik ve hatta bilinç kaybına akşama doğru 10-12 derece düşecek�
neden olabilir� Ayrıca, sıcak hava dalgaları, kalp krizi ve Fırtına
inme (felç) gibi daha ciddi sağlık sorunlarına da yol açabilir� • Fırtına rüzgârın hızlı bir şekilde esmesine denir�
Örneğin Türkiye’deki bir habere göre; Sıcak hava dalga- •
sı geliyor: 35 dereceleri göreceğiz! Yaz geliyor, sıcaklıklar Türkiye’de tropik kuşaklardaki gibi veya okyanuslardaki gibi
artıyor� İstanbul başta olmak üzere birçok kentte sıcaklık çok şiddetli fırtınalar oluşmaz� Fakat yine de tedbir almak
önümüzdeki hafta 35 dereceleri görecek� gerekir�
• Örneğin Türkiye’deki bir habere göre; Meteoroloji’den fır-
Sıcak Hava Dalgalarına Karşı Alınması Gereken Önlem- tına uyarısı! Rüzgar kuvvetli esecek, “tedbirli olun” çağrı-
ler: sı; Meteoroloji 2� Bölge Müdürlüğü Tahmin ve Erken Uyarı
• Duş alarak serinlemelidir� Merkezi 29 Haziran Cumartesi günü için önemli bir uyarıda
• Bol su içilmelidir� bulundu�Yapılan açıklamada, “Aydın il genelinde rüzgarın,
15�07�2024 Cumartesi sabah saatlerinden itibaren kuzey
• Güneşten korunmalıdır� ve kuzeydoğudan kuvvetli (40-60 km/saat) ve kısa süreli
• Uygun giysiler giyilmelidir� fırtına (60-80 km/saat) şeklinde esmesi bekleniyor�
• Serin ortamlarda bulunulmalıdır� Fırtınaya Karşı Alınması Gereken Önlemler:
Soğuk Hava Dalgası • Kapılar, pencereler, garaj kapıları, kepenkler vb� rüzgâr gi-
• Soğuk hava dalgası, tarıma, sanayiye, ticarete ve sosyal rişinin olabileceği yapılar kapatılmalıdır�
faaliyetlere önemli ölçüde artırılmış koruma gerektiren 24 • Araçlar mümkünse garajlara park edilmeli; bina, ağaç, du-
saatlik bir süre içinde hızlı bir sıcaklık düşüşüdür� var, çit gibi yıkılma veya parça düşme ihtimali olan yükselti-
lerden uzak alanlarda bulundurulmalıdır�Mümkün olduğun-
Soğuk Hava Dalgalarına Karşı Alınması Gereken Önlem- ca içerde kalınmalıdır�
ler: Aşırı Yağış
• Soğuk havada dışarıya çıkmadan önce doğru ve güvenilir
hava tahmin raporları öğrenilmelidir� • Sinoptik açıdan bakıldığında, eğer sağanak yağış saatte
• Hava şartları tehlikeli durumda ise rüzgârın ve sıcaklığın 0-2 mm� arasında yağış bırakıyorsa “hafif”, 2 ile 10 mm�
arasında “orta”, 10 ile 50 mm� arasında şiddetli, 50 mm�den
etkisi birlikte öğrenilmelidir� fazla yağış bırakıyorsa o zaman da “çok şiddetli” olarak ni-
• Rüzgâr hızı yüksek ve sıcaklık düşük ise bunun getireceği telendirilir�
olumsuz şartlarda korumasız ciltler birkaç dakikada dona- • Örneğin Türkiye’deki bir habere göre; İstanbul’da sağanak
bilir� yağış etkili oldu� AFAD cep telefonlarına uyarı mesajı gön-
• Organizasyon, gezi ve dış ortam çalışmalarında sıcak ve derirken İstanbul Valisi Gül de riskli yerlerin boşaltılması
soğuk hava etkisi dikkate alınmalıdır� konusunda çağrıda bulundu�
386 Coğrafya
