Page 383 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Ünite: Mekansal Bilgi Teknolojileri

• Uzaydaki gözlem araçları olan uydulardan Dünya’nın her 1. Uydu Ağı: Dünya’nın yörüngesinde hareket eden uydular,
yerine ait yüksek çözünürlükte ve milimetrik hassasiyetteki kullanıcılara coğrafi konum ve yerel saat verisi içeren radyo
görüntüler hızlı bir şekilde alınabilmektedir� sinyalleri iletir�
• Harita yapımında en önemli adımlardan biri veri toplamak- 2. Yer Kontrol Ağı: Uyduların gönderdiği radyo sinyalleri, an-

tır� tenlerin bulunduğu izleme ve kontrol istasyonları tarafından
• Uydular yardımıyla sıcaklık, atmosfer kirliliği, iklim değişik- yakalanır� Dünya’daki bu istasyonlar, uyduların konumu ve
hareketlerini takip ederek gerekli yönlendirmeleri yapar� Yer
liği, deniz suyu tuzluluğu, deniz seviyesi değişimleri, bitki
kontrol istasyonlarının amacı, GPS uydularının kontrolünü ya-
örtüsü, yer şekilleri, toprak nemi, arazi kullanımı, kentleş-
parak sistemin hatasız çalışmasını sağlamaktır�
me, tarım gibi konularda veri toplanarak bilgisayara aktarılır
• EDİTÖR YAYINLARI
ve farklı haritalar üretilir� 3. GPS Alıcıları: Sistemin çalışmasını sağlayan diğer bir bi-
leşen, farklı amaçlarla kullanılan konum belirleme cihazları-
• Uzaktan algılama teknolojisi ile beşerî ve ekonomik faa- dır� GPS cihazları; saat, akıllı telefon, araç içi navigasyon, el
liyetler uzaydan gözlemlenebilir, gelecek için mekânsal tipi ve ayaklı cihazlar gibi farklı tiplerde geliştirilmiştir� Alıcı ve
planlama yapılırken uydu verilerinden yararlanılabilir� vericiye sahip bu cihazların koordinatları uydular tarafından
• Farklı zamanlarda alınan uydu görüntülerinden doğal sis- belirlenir�

temdeki değişimler veya insanın Dünya’yı nasıl değiştirdiği
de takip edilebilir�
GPS ile Hangi Bilgilere Ulaşılır?
GPS ile Hangi Bilgilere Ulaşılır?
• GPS kullanılarak bir yerin konum ve zamanla ilgili bilgileri-
KÜRESEL KONUMLANDIRMA SISTEMI (GPS) nin yüksek hassasiyetle ölçülmesi mümkündür� Buna göre
• Konum bilgisi, ulaşım ve haberleşme sektörleri başta ol- dünya üzerindeki bir noktanın enlem, boylam ve yükselti

mak üzere geçmişten bu yana günlük hayat için önemli bir bilgilerine ek olarak yerel saat bilgileri de elde edilir�
ihtiyaç olmuştur� • Küresel Konumlandırma Sistemi’ndeki uydularda bulunan
• Uydu teknolojilerinden yararlanılarak geliştirilen Küresel atomik saatlerden yararlanılarak anlık hız ve zaman hesabı
Konumlandırma Sistemi (GPS) ile canlı veya nesnelere ait yapılabilir� Böylelikle nesnelerin hareketi saptanmış olur�
coğrafi koordinatlara dayalı konum belirleme süreci çok
daha kolaylaşmış ve nitelikli bir yapıya kavuşmuştur� GPS Nerelerde K
GPS Nerelerde Kullanılır?ullanılır?
• GPS; savunma sanayisi, ulaşım, lojistik, bankacılık, ileti- › Bir yerin konumunun coğrafi koordinatlara göre belirlen-

şim teknolojileri, enerji sistemleri, ticaret, doğa sporları gibi mesinde,
farklı alanlarda geniş bir kullanım yelpazesine sahip olup
› Bir konumdan diğerine ulaşımın sağlanmasında (navi-
günümüzde insanlar için vazgeçilmez hâle gelmiştir�
gasyon amacıyla),
Bu sistemin halka açık, ücretsiz ve konum belirlemede gü-
› İnsan, hayvan, araç veya nesnelerin hareketlerinin iz-
venilir olması, yaygın bir şekilde kullanılmasında etkilidir�
lenmesinde
• GPS’nin her türlü hava koşulunda ve dünyanın her yerinde › Farklı ölçeklerdeki haritalara coğrafi unsurlar eklenerek
24 saat çalışması, toplanan verilerin kesintisiz olarak iletil-
mesini sağlar� haritaların oluşturulmasında
• GPS, uydular aracılığıyla bir yere ait koordinatların tespit › Farklı yerlere ait hassas zaman ölçümleri yapılmasında
edilmesine dayanmaktadır� • Uydulardan konum belirlemeye dayalı bu teknolojinin in-
• Sistem, küresel konum belirleyici (GPS cihazı) tarafından sansız hava araçları (İHA), banka ATM’leri, arama kurtar-
ma çalışmaları, araç takip sistemleri; kara, deniz ve hava
alınan radyo sinyalleriyle çalışır� araçlarındaki navigasyonlar; konuma dayalı bilimsel araş-
• GPS’nin uydular, yer kontrol ağı ve GPS alıcıları olmak üze- tırmalar, yerel yönetimlerin altyapı hizmetleri gibi kullanım
re üç bileşeni vardır� alanları vardır�

Coğrafya 383