Page 377 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Ünite: Mekansal Bilgi Teknolojileri

• Eş değer özelliklere ait dağılışların görüntülendiği izoplet • Akış haritası yöntemiyle çizilen göç haritalarında göç yolla-
haritalarda belirli bir verinin bir coğrafi alan boyunca sürekli rı, göç miktarı, gidilen ve gelinen yerle ilgili bilgiler yer alır�
olduğu kabul edildiğinden her yerde aynı veri kullanılır�
Kartogram Haritalarartogram Haritalar
• Örneğin nüfus yoğunluğu ya da dönüm başına düşen ürün K
miktarı gibi verilerle oluşturulan hatlara sahip haritalar, • Kartogram haritalarda kıta, ülke veya il alanı bir istatistiksel
izoplet haritalar içinde yer alır� verinin değerine göre boyutlandırılıp gösterilir�
• İzometrik haritalarda bir noktaya ait olan ve aletle ölçülen • Kartogram haritalar, sosyoekonomik değişkenlerin görsel-
yükselti, sıcaklık, yağış gibi değerler kullanılarak hatlar çi-
zilir� leştirilmesinde kullanılmaktadır�
• İzohips (eş yükselti), izobat (eş derinlik), izoterm (eş sıcak- • Kartogramlar, bilgisayar teknolojileri ve coğrafi bilgi sistem-
EDİTÖR YAYINLARI
lık), izobar (eş basınç) ve izoseist (eş sismik) en çok kulla- lerindeki gelişmelere bağlı olarak gün geçtikçe yaygınlaş-
nılan izometrik hatlardır� maktadır�
• Bu hatlar arasındaki alanlar; ilgili yoğunluk, büyüklük, şid- Yer Şekillerinin Haritaya Aktarılmasıer Şekillerinin Haritaya Aktarılması
Y
det derecelendirmesindeki benzer sayısal özellikleri göste-
ren alanları tanımlar� • Yeryüzündeki yüzey şekillerini, akarsuları, gölleri gösteren
haritalara fiziki haritalar denir� Fiziki haritalarda yüzey şe-
Noktalama Haritaları
Noktalama Haritaları killeri çeşitli yöntemlerle gösterilir� Bunların başlıcaları; eş
• Mekânsal bir verinin dağılışını göstermek için sembollerin yükselti eğrileri, tarama yöntemi, renklendirme yöntemi,
kullanıldığı haritalardır� gölgelendirme yöntemi, kabartma yöntemidir�
• Bu haritalarda semboller; daire, kare, üçgen ya da başka
bir şekilde olabilir� Renklendirme Yöntemi 3000 Koyu
Buzul
kahverengi
• Harita üzerindeki her bir nokta belirli bir miktarı temsil eder� 2000 2500 Açık kahverengi
Kahverengi
• Örneğin nüfus dağılışının gösterildiği noktalama haritasın- • Fiziki haritalarda yeryü- 1000 1500 Turuncu
Sarı
da bir nokta 1 milyon nüfusu temsil edebilir� zü şekillerini daha be- 200 500 Açık Yeşil
• Nüfus dağılışı dışında tarımsal üretim miktarları, liman ve lirgin gösterebilmek için -200 0 Açık Mavi (Kıta Sahanlığı)
Yeşil
havalimanı gibi coğrafi unsurlar da noktalama haritalarıyla yükselti basamakları Mavi (Derinlik arttıkça koyulaşır)
gösterilebilir� renklerle ifade edilir�
• Noktalama haritalarında nokta sayısının fazla olduğu alan- • Renkler sadece yükseltiyi gösterir�
lar yoğunluğun fazla olduğunu ifade eder�
• Yeşil olan yerlerde de orman ya da ovalık bir alan olduğunu
Oransal Sembol Haritaları
Oransal Sembol Haritaları söyleyemeyiz�
• Bir konuya ait verilerin ölçeklendirilmiş sembol ya da şe- • Fiziki haritalarda beyaz renkler buzulları ya da kalıcı karları
killerle gösterildiği haritalardır� Bu tür haritalarda gösteril-
mek istenen coğrafi unsurun değerine göre boyutu değişen gösterir�
semboller kullanılır� • Göl, deniz ve okyanuslar ise mavi renkte gösterilmektedir�
• En yaygın kullanılan sembol dairedir� Bunun yanında kare,
çubuk veya ikon da kullanılmaktadır� Eş Yükselti Eğrisi (Izohips) Yöntemi
• Eşit yükseklikteki noktaları birleştiren kapalı eğrilere eş
Akış Haritaları
Akış Haritaları
• Akım ya da dinamik haritalar olarak da adlandırılan bu yükselti eğrileri denir�
haritalar, bir coğrafi unsurun hareket miktarını ve yönünü • Yeryüzü şekilleri ile birlikte denizlerin derinlikleri de gös-
gösterir� terilebilir� Derinlikleri gösteren eğrilere izobar (eş derinlik
• Akış haritaları, belli bir zaman aralığında insan başta olmak eğrisi) denir�
üzere canlı ya da cansız unsurların (trafik, mal ve hizmetler,
nehir akışı vb�) bir yerden başka bir yere hareketini göster- • Topoğrafya ve fiziki haritalarda yüzey şekilleri genellikle eş
mek için kullanılır� yükselti eğrileriyle gösterilir�

Coğrafya 377