Page 374 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Ünite: Mekansal Bilgi Teknolojileri

Ulusal (Ortak) Saat • Doğu yarım küredeki saat dilimleri +1, +2, +3 ��� şeklinde
• Bir ülke içindeki yerel saat farkları; resmî işlemler ile ula- numaralandırılırken batı yarım küredeki saat dilimleri -1, -2,
şım, bankacılık, iletişim gibi hizmetlerin yürütülmesinde -3 ��� şeklinde numaralandırılır�
karışıklığa neden olabilir� • Uluslararası saat dilimlerinin sınırları, ülkelerin siyasi sınır-
• Bu sorunun ortadan kaldırılması için ülke sınırları içindeki ları esas alınarak zikzak oluşturacak şekilde çizilmiştir�
bir veya birden fazla meridyenin yerel saati ulusal (ortak) • Türkiye’de 45° doğu meridyeninin yerel saati, ortak saat
saat olarak kullanılır� olarak kullanılır�
• Doğu-batı doğrultusunda geniş yer kaplayan ve üzerinden • Türkiye, ortak saat olarak 45° doğu meridyenini esas aldı-
fazla sayıda meridyen geçen Kanada, ABD (Amerika Birle- ğından +3� saat diliminde yer alır�
şik Devletleri), Rusya Federasyonu, Avustralya gibi ülkeler- Tarih Değiştirme Çizgisi
EDİTÖR YAYINLARI
de aynı anda birden fazla ortak saat kullanılmaktadır�
• Başlangıç meridyeninin (0°) tam karşısında yer alan 180°
Uluslararası Saat Dilimleri meridyeni tarih değiştirme çizgisi olarak adlandırılır�
• Teknoloji, ulaşım ve iletişimin gelişmesine bağlı olarak ül- • Tarih değiştirme çizgisi (180° meridyeni), aynı zamanda
keler arasındaki ilişkilerde yerel saatlerin kullanılması çe- doğu yarım küre ile batı yarım küreyi birbirinden ayıran sı-
şitli zorluklar meydana getirmiştir� nırdır� Bu sınırın batısında (doğu yarım kürede) tarih bir gün
• Yerel saat farklılıklarının getirdiği karmaşayı ortadan kal- ileri, doğusunda (batı yarım kürede) bir gün geridir�
dırmak amacıyla dünya genelinde geçerliliği olan bir saat • Tarih değiştirme çizgisinin uzanışı meridyenlere göre fark-
düzenlemesine gidilmiş ve böylece uluslararası saat dilim- lıdır�
leri ortaya çıkmıştır� • Bu çizgi, üzerinden geçtiği ada ve ülkelerde zaman karı-
• Uluslararası saat dilimlerine göre dünya, on beşer derece- şıklığını önlemek için siyasi sınırlar dikkate alınarak yer yer
lik aralıklarla 24 saat dilimine ayrılmıştır� zikzak oluşturacak şekilde çizilmiştir�

Dünyayı Düzlem Üzerinde Göstermenin Yolları: Projeksiyon Yöntemleri olları: Projeksiyon Yöntemleri
Dünyayı Düzlem Üzerinde Göstermenin Y
• Coğrafi koordinatları haritaya aktarmak ve haritalarda meydan gelen bozulmaları en aza indirmek için kullanılan yöntemlere
projeksiyon yöntemi denir�

Konik Projeksiyon Düzlem Projeksiyon Silindirik Projeksiyon

Konik Projeksiyon: Kürenin çevresi- Düzlem Projeksiyon: Bir düzlemin Silindirik Projeksiyon: Bir kürenin çevresi-
ne koni şeklinde bir kâğıt sarılmasıy- kutup noktasına teğet olarak geçiril- ne silindir şeklinde bir kâğıt sarılmasıyla
la oluşturulur� Bu yöntemle çizilmiş mesiyle oluşturulan bu çizimde kenar oluşturulur�
haritalarda şekiller bozulur ama alan- uzunlukları korunur� Bu yöntem daha Ekvator çevresinde meridyenler arasında-
lar korunur� Konik projeksiyonla ha- çok dar alanların ve büyük ölçekli ha- ki mesafe fazla olduğundan bu yöntemle
zırlanan haritalarda kutup ve Ekvator ritaların çiziminde kullanılır� Düzlem çizilen haritalarda Ekvator çevresi doğuya
çevresinde bozulmalar artarken Orta projeksiyon yöntemiyle çizilen hari- yakın çizilirken kutuplara doğru gidildikçe
Kuşak gerçeğe daha yakın çıkar� talarda en az hatayla gösterilen yer, önemli bozulmalar meydana gelir�
Ülkemizi bu yöntemle çizebiliriz� kutuplar ve kutupların çevresidir�

374 Coğrafya