Page 309 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Tema: Organizasyon

Çekirdek d. Kromatin İplik
• Ökaryot hücrelere özgü bir hücre yapısıdır. • Çekirdeğin görevinin Kromozom

• Genelde hücrenin merkezinde bulunur. Büyüklüğü ve sayı- gerçekleşmesinde rol
oynayan yapıdır. DNA
sı metabolizmayla ilgilidir. Histon Kromatin
ve histon proteinlerin-
• Çift katlı zarla çevrili olup üzerinde bulunan porlar sayesin- den yapılmıştır. Gen
de madde alışverişi yapar. • Kromatin iplik, hücre
• Kalıtsal karakterleri taşır ve yavru bireylere aktarır. Bu olayı bölünmediği zaman
hücre bölünmesi ile sağlar. çekirdek içinde da- Nükleotit DNA
ğınık, uzun ve ipliksi
EDİTÖR YAYINLARI
• Hücre metabolizmasının yönetimini protein sentezi ile sağlar. şekildedir.
• Çekirdek; çekirdek zarı, çekirdek sıvısı, çekirdekçik ve kro- • Bölünme sırasında DNA molekülü eşlenerek (replikasyon)

matin iplik olmak üzere dört kısımdan oluşur. miktarını iki katına çıkarır.
• Madde alışverişinde, hücre bölünmesinde görev alır. DNA Özel protein
molekülü
a. Çekirdek Zarı
• Çift katlı zardan yapılmış olup içteki zar düz, dıştaki zar ise • Kromatin iplik hücre bölünmesi sırasında histon proteinler-

endoplazmik retikulumun devamı gibidir.
le sarılarak kısalıp kalınlaşarak yoğunlaşır ve kromozom-
• Çekirdeğin dış zarı üzerinde ribozomlar bulunur ve bu ribo- lara dönüşür.
zomlar çekirdek için gerekli proteinleri sentezler. • Kromozomların özellikleri;
• Çekirdek zarında, çekirdek plazması ile sitoplazma arasın- › Her canlıda belirli sayıda kromozom bulunur.
da madde geçişini sağlayan porlar vardır. › Kromozom sayısının canlının gelişmişliği ile ilgisi yoktur.
• Bu porların çapı, hücre zarındaki porların çapından daha › Vücut büyüklüğü ile kromozom sayısı arasında bir ilişki
yoktur.
büyüktür.Por sayesinde sitoplazmadan çekirdeğe enzim, › Bir türün sağlıklı bireylerinin tamamının kromozom
protein, ATP, nükleotit gibi moleküller geçerken çekirdekte sayısı aynıdır.
sentezlenen RNA’lar, çekirdekçikte üretilen ribozomun alt › Nükleotitler genleri, genler DNA’yı, DNA kromatini,
birimleri ve ADP molekülleri sitoplazmaya geçer. kromatinler de kromozomu meydana getirir.
• Hücrede çekirdek bölünmesinde ilk evrede kaybolup son

evrede tekrar oluşurlar. Endoplazmik Retikulum (E.R.)
• Hücre zarından çe- Granülsüz
b. Çekirdek Plazması (Sıvısı) kirdek zarına kadar ER.
• Su, nükleotit, RNA, ATP, mineral ve enzim gibi molekülleri uzanan zarlı kanal-

içerir. lar sistemidir. Granüllü Ribozom
• Çekirdek sıvısı, kromatin ağı ve çekirdekçik arasındaki • Memelilerin olgun ER.
alyuvarı hariç bütün
boşlukları doldurur. ökaryot hücrelerde Endoplazmik Retikulum

bulunur.
c. Çekirdekçik
• Zarsız yapıdır. Ribozomların yapısına katılan rRNA’ların • Hücreyi ağ gibi sardığından hücreye mekanik desteklik
sağlar.
sentezlendiği, depolandığı ve ribozomun alt birimlerinin • Hücre zarı ile çekirdek arasındaki kanalları sayesinde çe-
üretildiği yerdir. kirdeğin yerini sabitler.
• Hücre bölünmesi sırasında eriyerek kaybolan çekirdekçiğin • Hücre bölünmesi sonunda çekirdek zarı ve golginin yapı-
büyüklüğü ve sayısı protein senteziyle ilgilidir. mında görev yapar.

Biyoloji 309