Page 307 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Tema: Organizasyon

• Bakterilerde DNA’nın sitoplazmada bulunduğu bölgeye Prokaryot Hücre Ökaryot Hücre
nükleoit denir. • Çekirdek ve zarla çevrili- • Çekirdek ve zarla çevrili-
• Kamçı gibi uzantılar bakterilerin aktif hareketini sağlar. organelleri bulunmayan organelleri bulunan hüc-

• Bakteriler glikozu glikojen şeklinde depolar. • hücredir. • redir.
Kalıtım materyali çekirdek
Kalıtım materyali sitop-
• Yapısında kapsül bulunan bakteriler hastalık yapıcı patojen lazmada dağınık halde içerisinde bulunur.
bakterilerdir. bulunur. • Metabolik olaylar organel-
• Plazmit, DNA’dan faklı küçük halkasal genlerdir. • Metabolik olaylar sitop- ler sayesinde gerçekleşir.
lazmadaki enzimler saye- • Protistalar, mantarlar, bit-
EDİTÖR YAYINLARI
sinde yapılır. kiler, hayvanlar ökaryot
Sitoplazma Ribozom • Bakteriler ve arkeler pro- hücre yapısına sahiptir.
Pilus
Mezozom karyot hücre yapısına sa-
hiptirler.
Hücre zarı
Plazmit
Hücre duvarı Hücrelerin Yapısal Bileşenleri
Kapsül Ökaryotik bir hücrenin yapısal bileşenleri arasında hücresel
DNA (Nükleoid)
Kamçı yapılar, hücre zarı, sitoplazma, organeller ve çekirdek bulunur.
Bu bileşenler, hücrelerin yaşamsal faaliyetlerinin gerçekleşti-
Prokaryot Hücre Yapısı rilmesi ve hücresel homeostazinin (iç denge) sağlanması için
gereklidir. Hücrenin çeşidine ve görevine göre bu yapılarda
Ökaryot Hücre Yapısı değişiklikler görülebilir.

• Ökaryot hücrelerin kalıtım materyali çekirdek içerisinde Hücre Zarı
kromatin iplik şeklinde bulunur. • Hücre zarının yapısı Seymour Jonathan Singer ve George
• Sitoplazma, hücre zarı ve çekirdek ökaryot hücrelerde or- Nicholson tarafından açıklanmıştır.

tak olarak bulunur. • Hücre zarı, hücreyi çepeçevre saran canlı bir zar (memb-
• Ökaryot hücrelerin tüm yaşamsal faaliyetleri hücre zarı, si- ran) ve bütün hücrelerde bulunan ortak bir kısımdır.

toplazma ve organellerde gerçekleşir. • Hücre zarı esnektir, hücreyi dağılmaktan ve dış etkilerden
korur, hücreye şekil verir.
• Ökaryot hücreler zarlı ve zarsız organellere sahiptir. • Hücre zarı; protein, karbonhidrat ve fosfolipit moleküllerin-

• Ökaryot hücreler, prokaryot hücrelere göre daha büyüktür. den meydana gelmiştir.
• Protista, mantar, bitki, hayvan ve insan hücreleri ökaryotik • Hücre zarında bulunan karbonhidratlar proteinlerle birleşe-
yapıdadır. rek glikoproteinleri oluşturur.
• Hücre zarında bulunan lipitler karbonhidratlarla birleşerek

glikolipitleri oluşturur.
Çekirdek zarı
Çekirdek • Hayvansal hücrelerde zarda akışkanlığı sağlayan koleste-
Granüllü endoplazmik retikulum Çekirdekçik
rol molekülleri bulunur.
Mitokondri Hücre zarı • Hücre zarının yapısındaki çift fosfolipit tabakası akıcı olup
Granülsüz endoplazmik retikulum sürekli hareket halindedir.
Golgi cisimciği
Sitoplazma • Hücre zarının akıcı olmasının nedeni yağ tabakasının ha-
Sentrozom reketli olmasıdır.
Koful Ribozom • Hücre zarı mozaiktir çünkü hem yağ hem de protein bu-
Ökaryot Hücre Yapısı lundurur.

Biyoloji 307