Page 26 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 5 2. ÜNİTE: KALITIMIN GENEL İLKELERİ

5 Döllenm�ş �k� farklı yumurtanın b�rleşerek gel�şmes� 7 Akraba evl�l�kler� genet�k hastalıkların meydana gelme
sonucu oluşan k�mer�k b�rey, doğmamış �k�z kardeş�- olasılığını artırır ve c�dd�ye alınması gereken b�r durum-
n�n DNA’larını da taşıyacaktır. (I) Böyle b�r organ�zma, dur. 2016 yılı TUİK �stat�st�kler�ne göre Türk�ye’de akraba
4 gametten oluştuğu �ç�n bu olaya TK (Tetragamet�k evl�l�ğ� oranı %23,2’d�r. Otozomlarda çek�n�k b�r alelle
K�mer�zm) den�r. Yaygınlaşan yardımcı üreme tekn�k- taşınan hastalık �ç�n taşıyıcı anne ve taşıyıcı babanın evl�-
ler� uygulamalarında çok sayıda döllenm�ş yumurtanın l�ğ�nden doğacak çocuklarda hastalık oluşma olasılıkları
anneye transfer ed�lmes�n�n, TK vakalarını otuz kat artır- ¼ hasta, 2/4 taşıyıcı, ¼ sağlıklı şekl�nded�r.
dığı b�ld�r�lmekted�r. (II)Doğurganlık şansını artırmak �ç�n Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yolların-
çok sayıda embr�yonun aynı anda transfer ed�lmes�, döl- dan hangisi kullanılmıştır?
lenm�ş yumurtaların b�rb�r� �le temas etme olasılığını artır-
maktadır. Embr�yo büyüdükçe �k� ayrı embr�yodan gelen A) Tanımlama B) Benzetme
farklı hücre grupları farklı organların oluşumunda yer C) Tanık gösterme D) Örneklend�rme
almaya başlayab�l�r. K�mer�k b�r b�rey�n karac�ğer� ken- E) Sayısal ver�lerden yararlanma
d�s�ne a�t hücre grubundan, böbreğ� �se �k�z�ne a�t hücre
grubundan köken almış olab�l�r. (III) Bu durumda doğal
olarak bu �k� organın genet�k yapıları b�rb�r�nden farklı
olacaktır. (IV)Hatta k�mer�k doğan d�ş� b�r b�reyde sağ
yumurtalığının kend�s�ne, sol yumurtalığının �se dünyaya
gelmeyen �k�z�ne a�t olma olasılığı vardır. (V) Bu durumda
kadın ham�le kaldığında dünyaya get�rd�ğ� bebek, kadının
doğmayan �k�z�n�n DNA’sını taşıyor olab�l�r.
Numaralandırılarak verilen cümlelerin hangisinde
destekleyici ve açıklayıcı bir ifade kullanılarak konu-
nun daha iyi anlaşılması sağlanmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

6 Aynı soydan gelen b�reyler arasında yapılan evl�l�klere
akraba evl�l�ğ� den�r. Akraba evl�l�kler� kalıtsal hastalık-
lara neden olan zararlı aleller�n b�r araya gelme olasılığını
artırdığından kalıtsal hastalıkların görülme olasılığı da
artar. Kalıtsal hastalıkların çoğu çek�n�k alelle taşındığın-
dan hastalığın oluşması �ç�n aleller�n b�reyde homoz�got
hâlde olması gerek�r. Hastalığa neden olan çek�n�k alel 8 Akraba evl�l�kler�nde kulak, göz, şeker ve orak hücre ane-
nad�r görüldüğünden bu alel� taşıyan �k� b�rey�n karşılaşıp m�s� hastalığı; kan hastalıkları, zekâ ger�l�ğ� g�b� rahatsız-
evlenme olasılığı çok düşüktür. Akraba evl�l�kler�nde �se lıklara sık rastlanmaktadır. Akraba evl�l�ğ�ne bağlı olarak
hastalığa neden olan aleller�n yan yana gelme olasılığı ortaya çıkab�lecek kalıtsal hastalıklarla �lg�l� alınab�lecek
yüksekt�r. Bu durum çocuklarının da hastalıklı olma r�sk�n� önlemler�n başında toplumdak� b�reyler�n bu konuda
artırır. b�l�nçlend�r�lmes� gelmekted�r. Ayrıca anne ve baba
adayları genet�k testler yaptırarak oluşab�lecek r�skler
Aşağıdakilerden hangisi verilen paragrafın dil ve
anlatımı için söylenemez? konusunda b�lg� sah�b� olmalıdır.
Parçada aşağıdakilerden hangisi anlatılmaktadır?
A) B�r kavramın tanımı yapılmıştır.
B) Karşılaştırma �fadeler�ne yer ver�lm�şt�r. A) Akraba evl�l�ğ�nden kaynaklı hastalıklar
C) B�l�msel �fadeler ve sayısal ver�ler ağırlıklı olarak kul- B) Akraba evl�l�ğ�n�n b�reydek� f�z�ksel etk�ler�
lanılmıştır. C) Akraba evl�l�ğ� ve toplum yapısı
D) B�r durum neden�yle b�rl�kte ver�lm�şt�r. D) Akraba evl�l�ğ�ne karşı yapılan çalışmalar
E) K�ş�sel düşüncelere yer ver�lmem�şt�r. E) Akraba evl�l�ğ�n�n yoğun yapıldığı toplumlar

26 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Biyoloji
MARKAJ YAYINLARI