Page 22 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 3 2. ÜNİTE: KALITIMIN GENEL İLKELERİ

5 Çok alell�l�ğe hayvan popülasyonlarında rastlanır. Tav- 7 İnsanlarda AB0 kan grubundan başka Rh kan grubu
şanlarda kürk reng� dört farklı alel tarafından bel�rlen�r. vardır. Kanda Rh karakter�, b�r� baskın (R) d�ğer� çek�n�k
B�rb�rler�ne olan baskınlığa göre bu aleller koyu gr� C, (r) �k� alel tarafından kontrol ed�lmekted�r. İlk kez Rhe-
h
ch
ch�nch�lla (ç�nç�ya) c , açık gr� c ve alb�no c şekl�nde sus maymununda tesp�t ed�ld�ğ� �ç�n adının �lk �k� harf�
ch
sıralanır. Tavşanlarda c gen� baskın olduğu alellerle kullanılıp Rh s�stem� olarak adlandırılmıştır. Genot�p�nde
h
açık gr� fenot�p oluştururken, c gen� de homoz�got veya baskın gen� taşıyan (RR ve Rr) b�reyler�n alyuvar zarında
baskın olduğu alellerle kısıtlı noktalı fenot�p oluşturur. Rh ant�jen� bulunur. Bu ant�jene sah�p kan grupları Rh
poz�t�f (Rh+) olarak adlandırılır. Genot�p� rr olan b�reyler�n
Parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez? alyuvar zarında Rh ant�jen� bulunmaz. Bu kan grubu �se
Rh negat�f (Rh−) olarak adlandırılır. Rh ant�korları doğal
A) Bazı aleller semboller�yle göster�lm�şt�r. olarak kanda bulunmaz. Rh ant�jen� �le karşılaştığı zaman
B) Konu �le �lg�l� örnek ver�lerek konunun anlaşılırlığı oluşmaktadır. Bu yüzden Rh− kan grubuna sah�p �nsana
sağlanmıştır. Rh+ kan ver�l�rse hazır ant�kor olmadığı �ç�n hızlı reaks�-
C) Ter�msel �fadeler ağırlıklı olarak kullanılmıştır. yon görülmez.
D) Açıklama tekn�ğ�yle b�l�msel ver�ler ortaya konmuştur. Rh ile ilgili verilen parçada aşağıdakilerden hangi-
E) Günlük ve sade b�r d�l kullanılmıştır. sine değinilmemiştir?
A) Rh uyuşmazlıklarına
B) Rh’ın gruplandırılmasındak� kr�tere
C) İnsanlarda tek b�r kan grubunun bulunmadığına
D) Rh karakter�n� baskın ve çek�n�k aleller�ne
E) Rh ant�korunun oluşumuna

6 İnsanda AB0 kan grubunun bel�rlenmes�nde görev alan
gen�n üç alel� vardır. A ve B aleller� alyuvar hücreler�n�n 8 Rh faktörüne bağlı Rh uyuşmazlığı (kan uyuşmazlığı)
+
+
−
zarında ant�jen oluşumunu sağlayarak kan gruplarını sadece Rh anne �le Rh babanın Rh kan grubuna sah�p
+
bel�rler. Sadece A ant�jen� bulunduranlar A kan grubu, fetüs oluştuğunda ortaya çıkar. (I) Rh fetüsün alyuvar-
sadece B ant�jen� bulunduranlar �se B kan grubudur. A larında Rh ant�jen� bulunur. (II) Anne �le fetüs arasında
ve B ant�jen�n� b�rl�kte bulunduranlar AB kan grubu, h�ç madde alışver�ş�n� sağlayan plasenta ant�jenler�n fetüsten
ant�jen taşımayanlar �se 0 kan grubudur. Kanda yabancı anneye geç�ş�n� engeller. Ham�lel�ğ�n son dönemler�nde
ant�jenlere karşı akyuvarlar tarafından üret�len prote�nlere plasentanın geç�rgenl�ğ�n�n artması neden�yle Rh ant�jen-
ant�kor adı ver�l�r. Ant�korlar kan plazmasında bulunur. ler� embr�yodan annen�n kanına geçeb�l�r. (III) Annen�n
kanında akyuvarlar Rh ant�jen�ne karşı Rh ant�koru üre-
Parçadan hareketle kan gruplarıyla ile ilgili; t�r. Plasenta aracılığı �le fetüse geçen ant�korlar fetüsün
I. Tanım alyuvarlarını parçalar. Bu olaya Rh uyuşmazlığı (er�trob-
II. Formül lastos�s fetal�s) den�r. (IV) Kan uyuşmazlığı sonucunda
bebekte kansızlık ve sarılık görülür. Kalıcı bey�n hasarı
III. İçer�k − +
oluşab�l�r. (V) Rh anne �le Rh babanın evl�l�kler�nde Rh
özelliklerinden hangilerine ulaşılabilir? uyuşmazlığının görülme olasılığı babanın heteroz�got ya
da homoz�got olmasına bağlıdır.
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) Yaınız III D) I ve III Verilen parçada hangi cümleden sonra kan uyuşmaz-
E) I, II ve III lığının fetüse etkileri açıklanmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

22 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Biyoloji
MARKAJ YAYINLARI