Page 18 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 1 2. ünite: kalıtımın genel ilkeleri

5 Bir karakterle ilgili genin aynı alellerine sahip canlılara 7
homozigot (arı döl/saf döl) adı verilir. Homozigot birey- I� Bezelye çiçeklerinde hem erkek hem de dişi organ
ler ebeveynlerinden aynı alelleri almıştır. Bezelyelerde, bulunduğu için bezelye çiçekleri kendi kendini dölle-
tohum şekli karakterinde yuvarlak tohum (D) ve buru- yebilir ve bu sayede arı döller oluşabilir.
şuk tohum (d) olmak üzere iki özellik vardır. Homozigot
yuvarlak tohumlu bezelyenin genotipi DD ile homozigot II� Böylece bir karakter bakımından farklı özellik göste-
buruşuk tohumlu bezelyenin genotipi dd ile gösterilir. ren iki birey arasında çapraz döllenme ile melez birey-
Homozigot bireyler mayozla tek çeşit gamet oluşturur. Bir ler elde etmiştir.
karakterle ilgili genin farklı alellerine sahip canlılara hete- III� Bir bezelyeden aldığı polenleri başka bir bezelyenin
rozigot (melez döl/hibrit) adı verilir. Heterozigot bireyler dişi organına taşıyarak çapraz döllenmeyi sağlamıştır.
ebeveynlerinden farklı aleller almıştır. Bezelyelerde hete- IV� Ancak Mendel, çiçeklerin kendi kendini döllemesini
rozigot yuvarlak tohumlu bezelye genotipi Dd ile gösteri- önleyerek arı döllerin kendiliğinden oluşmasına engel
lir. Heterozigot bireyler mayozla iki çeşit gamet oluşturur. olmuştur.

Parçada aşağıdakilerden hangisini gösterimi açık- V� Örneğin mor ve beyaz çiçekli bezelyeler döllendiğinde
lanmamıştır? yavruların tamamının mor renkli olduğunu görmüştür.
A) Homozigot buruşuk tohumlu bezelyenin genotipi Parçanın anlam bütünlüğünün sağlanabilmesi ama-
B) Homozigot yuvarlak tohumlu bezelyenin genotipi cıyla hangi cümlelerin yer değiştirmesi gerekir?
C) Yuvarlak ve buruşuk tohumun genotipi A) I ve II B) I ve III
D) Heterozigot yuvarlak tohumlu bezelye genotipi C) II ve IV D) II ve V
E) Heterozigot buruşuk tohumlu bezelye genotipi E) III ve IV

6 Mendel genetikle ilgili çalışmalarında bezelye bitkisini
seçmiştir. Bezelyelerde yedi farklı karakter tespit etmiştir.
Mendel’in çalışmalarında bezelyeleri seçmesi ona birçok 8 Mendel’in çalıştığı farklı karakterleri kontrol eden genler,
açıdan avantaj sağlamıştır. Bezelyeler karakter bakımın- farklı kromozomlarda yer alır. (I) Karakterlere etki eden
dan kolay ayırt edilebilen özelliklere sahip, kolay yetişti- aleller farklı kromozomlar üzerinde ise bunlara bağımsız
rilebilen, kısa zamanda döl veren ve kendi kendine toz- gen denir. (II) Karakterlere etki eden aleller aynı kromo-
laşabilen bitkilerdir. Çiçek rengi için mor ve beyaz renkli zom üzerinde ise bunlara bağlı gen denir. (III) Bağlı gen-
çiçekler, tohum rengi için sarı ve yeşil tohumlar, tohum ler, krossing over ve mutasyon yoksa mayozda birlikte
şekli için düzgün ve buruşuk tohumlar bezelyelerde kul- hareket edip aynı gamete geçerler. (IV) Genler arasındaki
lanılan karakter ve özelliklere örnek olarak verilebilir. mesafe ile krossing over meydana gelme olasılığı doğru
orantılıdır. (V) Bağlı genler birbirinden ne kadar uzak ise
Mendel’in çalışmalarında bezelyeleri seçmesinin krossing over ile ayrılarak farklı gametlere gitme olasılığı
nedenlerinden biri değildir? o kadar yüksektir.

A) Hızlı üreyip büyümeleri Parçanın anlam bütünlüğü dikkate alındığında numa-
B) Yuvarlak tohumlara sahip olmaları ralandırılmış yerlerin hangisine “Bu genler krossing
C) Yabancı tozlaşma yapmamaları over ile birbirinden ayrılabilir. ” cümlesinin getirilmesi
D) Çiçek ve tohum renklerinin çeşitli olması uygun olur?
E) Gözlenebilir özelliklerinin çok belirgin olması A) I B) II C) III D) IV E) V

18 markaj Yayınları / 10. Sınıf biyoloji
MARKAJ YAYINLARI