Page 20 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTI 2 2. ünite: kalıtımın genel ilkeleri

5 Mendel, F ’de elde ettiği fenotip sonuçlarına göre F ’de 7 Canlıları gözlemleyerek onların fenotipleri hakkında genel
1
2
gizli kalan çekinik özelliğin F ’de ortaya çıktığını tespit bilgi edinilebilir ancak genotipleri hakkında kesin bilgiye
2
etmiştir. (I) Gametlerde ana hücrenin yarısı kadar kromo- ulaşmak bazen zordur. Fenotipinde çekinik özelliği gös-
zom bulunur. (II) Bir karaktere ait alellerden her biri eşit teren bireyin genotipi homozigot (aa), baskın özelliği gös-
olasılıkla birbirinden ayrılır ve farklı gametlere giderler. teren bireyin genotipi homozigot (AA) ya da heterozigot
(III) Mendel, buna ayrılma ilkesi adını vermiştir. (IV) Pun- (Aa) olabilir. Fenotipinde baskın özelliği gösteren genotipi
nett (panıt) karesi yöntemi, genetik çaprazlama sonuç- bilinmeyen bireyin, genotipini öğrenmek amacıyla çeki-
larını tahmin etmede kullanılan bir diyagram yöntemidir. nik homozigot özelliği gösteren bireyle çaprazlanmasına
(V) Punnett karesinde erkek bireyin gametleri yatay, dişi kontrol çaprazlaması denir. Bu yöntem Mendel tarafından
bireyin gametleri dikey sütunlara yazılarak diyagram dol- kullanılmıştır ve hâlen genetikçilerin önemli aracı olmaya
durulur. devam etmektedir.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki anahtar söz-
düşüncenin akışını bozmaktadır? cükler arasında yer almaz?

A) I B) II C) III D) IV E) V A) Fenotip B) Genetik
C) Homozigot D) Heterozigot
E) Genotip

6 İki karakter bakımından heterozigot genotipe sahip birey-
ler dihibrit olarak adlandırılır. İki karakter bakımından
heterozigot olan bireyler arasında yapılan çaprazlamaya
dihibrit çaprazlama denir. Dihibrit çaprazlamaya örnek
olarak bezelyelerde çiçek rengi ve tohum şekli karakter- 8 Kontrol çaprazlamasının sonucuna göre baskın özellik
leri verilebilir. Çiçek rengi karakterine ait mor çiçek aleli gösteren bireyin genotipi belirlenir. Mor çiçekli bir bezel-
M, beyaz çiçek aleli m; tohum şekli karakterinde yuvar- yenin genotipi MM ya da Mm olabilir. Bunu öğrenmek için
lak tohum aleli D, buruşuk tohum aleli d ile gösterilebi- mor çiçekli bezelyeler ile beyaz çiçekli bezelyeler çapraz-
lir. Homozigot mor çiçekli ve yuvarlak tohumlu (MMDD lanır. Beyaz çiçekli bezelyeler homozigot çekinik genlere
genotipli) bezelye ile homozigot beyaz çiçekli ve buruşuk (mm) sahiptir. Çaprazlama sonunda oluşan bireylerin
tohumlu (mmdd genotipli) bezelye çaprazlandığında olu- tamamı mor çiçekli ise genotipi araştırılan birey büyük
şan F dölünün mor çiçekli ve yuvarlak tohumlu (MmDd) olasılıkla homozigottur (MM). Çaprazlama sonunda olu-
1
olduğu görülmüştür.
şan bireyler mor ve beyaz çiçekli ise genotipi araştırılan
Parça aşağıdaki anlatım tarzlarından hangisiyle ele birey heterozigottur. Islah çalışmalarında seçilen canlıla-
alınmıştır? rın genotipinin öğrenilmesi amacıyla yapılan uygulama-
A) Bir örnekten yola çıkarak konu tartışmaya sunulmuş- larda kontrol çaprazlaması önem arz etmektedir.
tur� Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinin hangisin-
B) Konu, örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. den yararlanılmıştır?
C) Sayısal verilerden yararlanılmıştır. A) Tartışmacı B) Betimleyici
D) Samimi bir dil kullanılmıştır. C) Öyküleyici D) Açıklayıcı
E) Öznel ifadelere yer verilmiştir. E) Benzetme

20 markaj Yayınları / 10. Sınıf biyoloji
MARKAJ YAYINLARI