Page 23 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

2. ÜNİTE: KALITIMIN GENEL İLKELERİ PARAGRAF TESTİ 4

1 3 Az�z Sancar moleküler b�yoloj�n�n en temel konularından
+
−
I. Ancak anne Rh bebek Rh olduğu durumda Rh+ b�r� olan prote�n−DNA bağlanması konusunda yaptığı
−
annen�n vücudunda Rh bebeğe karşı ant�kor üret�l- araştırmalar sonucunda b�l�me b�r katkı daha yapmış ve
med�ğ�nden Rh uyuşmazlığı görülmez. “moleküler arabulucu prote�n” kavramını l�teratüre sok-
II. Annen�n kanında Rh ant�koru önceden hazır olarak muş. Sancar prote�nler�n vücutta DNA’ya bağlanab�ld�-
+
bulunduğundan �k�nc� ya da daha sonrak� Rh bebek- ğ�n� ancak bunun laboratuvar koşullarında, b�r deney
ler�n doğumunda Rh uyuşmazlığı görülür. tüpünde gerçekleşmed�ğ�n� görmüş. Bunun üzer�ne pro-
te�n�n DNA’ya bağlanması �ç�n aslında devreye başka b�r
III. Rh− annen�n �lk ham�lel�ğ�nde kanında ant�kor üret�m� prote�n�n g�rmes� gerekt�ğ�n� fark etm�ş ve bu prote�ne de
yen� gerçekleşt�ğ� �ç�n bebek ant�korlara yakalanma- “moleküler arabulucu” adını verm�ş. Moleküler arabulucu
dan doğab�l�r.
prote�nler, DNA’ya bağlanacak olan prote�n�n üç boyutlu
Numaralandırılmış metinlerin “g�r�ş-gel�şme-sonuç” yapısında değ�ş�kl�k yaparak DNA’ya bağlanmasını ve
şeklinde sıralanmış hali aşağıdakilerin hangisinde böylece yarı kararlı b�r DNA−prote�n kompleks�n�n oluş-
doğru verilmiştir? masını sağlıyor. Bağlanmanın gerçekleşmes�n�n ardın-
dan arabulucu prote�n bu kompleksten ayrılıyor.
A) I − II − III B) II − III − I
C) II − I − III D) III − I − II Parçanın konusu aşağıdakilerden hangisidir?
E) III − II − I A) Moleküler b�yoloj�n�n konusu ve yapılan çalışmalar
B) Az�z Sancar’ın prote�n−DNA bağlamında moleküler
arabuluculuğu keşfetmes�
C) Az�z Sancar’ın k�mya alanında yaptığı b�rkaç çalış-
ması
2 Az�z Sancar 1946’da Mard�n’�n Savur kasabasında, ç�ftç�-
l�kle uğraşan orta gel�rl� b�r a�len�n yed�nc� çocuğu olarak D) Prote�n ve DNA ‘nın vücuda bağlanmasının sebepler�
dünyaya geld�. İlköğren�m�n� ve ortaöğren�m�n�, Ankara’da E) Az�z Sancar’ın DNA üzer�nde yaptığı değ�ş�kl�kler
okuduğu �lkokul �k�nc� sınıf har�ç Savur’da tamamladı.
L�sey� �se Mard�n’de okudu. Daha sonra İstanbul Ün�ver-
s�tes� Tıp Fakültes�nden b�r�nc�l�kle mezun oldu. TÜBİ-
TAK bursuyla g�tt�ğ� ABD’de b�rkaç yıl b�yok�mya eğ�t�m�
aldı fakat bazı sosyal uyum sorunları neden�yle yurda
döndü ve memleket� olan Savur’da b�r süre hek�ml�k yaptı.
Ancak gönlü hâlâ b�l�msel çalışmalardaydı. Bu yüzden
tekrar ABD’ye g�derek Dallas’tak� Teksas Ün�vers�tes�nde
moleküler b�yoloj� alanında doktoraya başladı. Doktora 4 (I) Az�z Sancar “B�yok�myası güzel, ver�ler� güzel, sunuşu
sonrası araştırmalarına Yale (Ye�l) Ün�vers�tes�ne devam güzel” d�ye tanımladığı keşf� �ç�n aynı zamanda “Yunus
eden Az�z Sancar burada çok öneml� buluşlar yaptı. Bu Emre destanım.” d�yor. (II) DNA’dak� hasar onarılırken
başarılarından dolayı ABD’dek� Chapel H�ll North Caro- örneğ�n prote�n sentezlenen bölüm prote�n sentezlenme-
l�na (Çapıl H�l Nort Karolayna) Ün�vers�tes�nden tekl�f yen bölüme göre daha etk�n ve hızlı onarılır. Bu b�l�nen
aldı. Çalışmalarına orada da aynı hızla ve özenle devam b�r şeyd� ancak mekan�zması çözülemem�şt�. (III) Trans-
ett� ve y�ne öneml� buluşlara �mza attı. Yaklaşık kırk yıllık kr�ps�yon, b�r prote�n�n sentezlenme sürec�nde RNA adlı
araştırma kar�yer� boyunca pek çok ödül alan Az�z San- aracı molekülün, prote�n�n gen�ndek� koda uygun ola-
car sonunda DNA onarım mekan�zmaları konusunda rak sentezlenmes�d�r. (IV) Böylece gen�n b�lg�s� RNA’ya
yaptığı buluşlar neden�yle 2015 Nobel K�mya Ödülü’ne aktarılmış olur. Prote�n de RNA’dak� koda göre sentez-
layık görüldü.
len�r.(V) Sancar ve as�stanı transkr�ps�yona bağlı DNA
Parçada Aziz Sancar’a ait bilgilerden hangisine ula- onarımına başlayan enz�m� safl aştırıp mekan�zmasını
şılamaz? çözerek tüm mekan�zmayı tek b�r makalede açıkladı.

A) Mesleğ� B) Çalışmaları ve k�tapları Numaralandırılarak verilen cümlelerin hangisinde
C) Doğum yer� ve yılı D) Eğ�t�m� özetleyen ve sonuç bildiren bir ifade kullanılmıştır?
E) Başarıları A) I B) II C) III D) IV E) V

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Biyoloji
MARKAJ YAYINLARI 23