Page 28 - 10. SINIF BİYOLOJİ FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 6 2. ÜNİTE: KALITIMIN GENEL İLKELERİ

5 Tür �ç� farklılıklara varyasyon den�r. B�reyler arasında 7 Prokaryotlarda kalıtsal çeş�tl�l�k mutasyon ve bakter�ler�n
genler veya DNA parçalarının yapısındak� farklılıklara b�rb�rler�ne gen aktarımı g�b� olaylar sonucu ortaya çıkab�-
kalıtsal varyasyon den�r. (I) Rekomb�nasyonlar sonucu l�r. DNA’nın nükleot�t d�z�l�m�nde meydana gelen değ�şme-
ortaya çıkan farklılıklar kalıtsal varyasyona yol açar. (II) lere mutasyon den�r. Mutasyonlar genlerdek� değ�ş�kl�kle-
Kalıtsal varyasyonlar genet�k çeş�tl�l�ğe h�zmet eder. (III) r�n yanı sıra kromozom yapısı ve kromozom sayısındak�
İnsanlar arasında görülen genet�k farklılıklar her b�r b�re- değ�ş�kl�kler� �çer�r. Vücut hücreler�nde meydana gelen
y�n özel ve tek olmasını sağlar. (IV) B�reylerdek� bu fark- mutasyonlar sadece o canlıyı etk�lerken üreme ana hüc-
lılıkların doğal olduğu ve saygı �le karşılanması gerekt�ğ� reler�nde ve gametlerde meydana gelen mutasyonlar yav-
unutulmamalıdır. (V) Varyasyonların bazıları kalıtsal değ�l rulara aktarılır. Mutasyonların çoğu ölümcüldür, çok azı
fenot�p�kt�r ve genet�k çeş�tl�l�ğe de katkısı yoktur. (VI) �se canlının çevreye uyum yeteneğ�n� artırmasına h�zmet
Çünkü genler�n yapısında değ�şme olmadığı �ç�n kalıt- eder ve popülasyonda devam eder. B�r gen�n alel� mutas-
sal değ�ld�r. Kalıtsal olmayan, gen�n �şley�ş�nde meydana yona uğradığı zaman homoz�got durumda ölümcül �se
gelen bu değ�ş�mlere mod�f�kasyon den�r. yen� döllere geçemez.
Numaralandırılarak verilen cümlelerin hangilerinde Parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
neden sonuç ilişkisi bulunmaktadır? A) Mutasyonun ne olduğuna
A) I ve III B) IV ve V B) Mutasyonların yapısına
C) V ve VI D) II ve IV C) Üreme ve vücut mutasyonlarının farkına
E) IV ve VI D) Bazı mutasyonların özell�kler�ne
E) Mutasyonda homoz�got hücren�n önem�ne

8

I. İnsanlar günlük hayatlarında mutasyona neden olan
bu g�b� faktörlerle karşı karşıya kalab�l�r. B�reyler�n
hem kend� hem de d�ğer b�reyler�n sağlığını, çev-
rey� ve doğal hayatı koruması açısından bu konuda
sorumluluk almaları gerek�r.
II. Mutasyona neden olan maddeler mutajen olarak
adlandırılır. Radyasyon, bazı ışınlar (ultrav�yole, beta,
6 (I) Canlı alemler�nde kalıtsal varyasyonların oluşmasında gama, X ışınları g�b�), zararlı k�myasallar (formaldeh�t,
etk�l� olan b�rden fazla faktör vardır. Kross�ng over �le n�tr�k as�t g�b�), uyuşturucu maddeler, bazı �laçlar, pH,
farklı alellere sah�p kromozomlar oluşur. (II) Homolog ısı değ�ş�mler� ve bazı v�rüsler mutajen�k faktörlere
kromozomların mayoz I’de rastgele ayrılarak yavru hüc- örnekt�r.
relere geçmes� varyasyonun b�r başka neden�d�r. (III)
Kross�ng over geç�ren hücrede mayoz II’de kardeş kro- III. Yaşam b�ç�mler�n�, beslenmeler�n�, alışkanlıklarını
mat�tler rastgele yavru hücrelere dağılır. (IV) Bu şek�lde kontrol altında tutab�len özdenet�m� gel�şm�ş b�reyler,
farklı genet�k özell�ğe sah�p gametler�n oluşması kalıt- bu sorumlulukları yer�ne get�reb�l�r.
sal varyasyona katkı yapar. (V) Döllenmede yumurtanın Numaralandırılmış metinlerin “g�r�ş-gel�şme-sonuç”
rastgele b�r spermle b�rleşmes� farklı genet�k özell�klere şeklinde sıralanmış hali aşağıdakilerin hangisinde
sah�p b�reyler�n oluşmasını sağlar. doğru verilmiştir?

Bu parçada asıl anlatılmak istenen düşünce numara- A) I − II − III B) II − III − I
landırılmış cümlelerin hangisinde belirtilmiştir? C) II − I − III D) III − I − II

A) I B) II C) III D) IV E) V E) III − II − I

28 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Biyoloji
MARKAJ YAYINLARI