Page 26 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 26

9.
                               ORAN - ORANTI
                                                                                     BÖLÜM








                         ORAN ORANTI                      3.  Dışlar kendi arasında yer değiştirebilir.

           ²  Çoklukların  bölme  yoluyla  karşılaştırılmasına  oran   a   =  c   ⇒  d  =  c   ⇒  a.d = b.c
             denir.                                       b     d    b  a
                            4TÖR YAYINEVİ
           I   ÖRNEK                                      4.  k orantı sabiti olmak üzere;
                                                          a   c       na + mc
                      P   P   P   P   P   G                  =    = k ⇒       = k
                                                          b   d       nb + md
                      P   P   P   P   G   G                      2    2
                                                                          2
                                                          veya   na  + mc    = k dir.
                      B   B   B   B   G   G                    nb +md 2
                                                                 2
           Yukarıda  gösterilen  dikdörtgensel  kâğıt  eş  parçalara
           bölünerek boyanmıştır. Pembe boyalılar P, gri boyalılar
           G ve beyaz boyalılar B ile gösterilmiştir.
                     P   G                                I   ÖRNEK
           Buna göre    +    kaçtır?
                     B   B                                a   =   b   =   c   ve 2a - c + 3b = 26 olarak veriliyor.
                                                          3   4   5
              1        3         5         7         9
           A)        B)        C)        D)        E)
              2        2         2         2         2    Buna göre c kaçtır?
                                                          A) 6     B) 8      C) 10     D) 12      E) 15

           ˜   ÇÖZÜM  G   =   5                           ˜   ÇÖZÜM
          EDİ         +  5   =  14   =  7  'dir.          Buradan a = 3k, b = 4k ve c = 5k olur.
               9
           P
                 ,
              =
                         4
           B
                     B
               4
                                                              b
                                                                  c
                                                          a
                                                                    = k (k orantı sabiti)
                                                                 =
                                                             =
           P
                    9
               G
                                                              4
                                                                  5
                                                          3
                  =
              +
                                2
                B
                    4
           G
                       4
              İki oranın eşitliğine orantı denir.
           ²
                                                          2a - c + 3b = 2. 3k - 5k + 3. 4k = 26
           Özellikler:
                                                          13k = 26
           a   ve   c   iki oran olmak üzere;   a   =   c   eşitliğine orantı   6k - 5k + 12k = 26
                                                          k = 2'dir.
           b    d                   b   d
                                                          c = 5k ⇒ c = 2.5 = 10 bulunur.
           denir.
                     İçler
            a   =   c
            b   d                                         Orantı Çeşitleri
                     Dışlar
                                                          1. Doğru Orantı
           1.  İçler çarpımı dışlar çarpımına eşittir.
                                                          Değişkenlerden  biri  artarken   y
           a   =  c   ⇒ b.c = a.d                         diğeri  aynı  oranda  artıyorsa       y = k.x
           b     d                                        veya  biri  azalırken  diğeri  aynı   d
                                                          oranda azalıyorsa orantı doğru
                                                          orantılıdır.                c
           2.  İçler kendi arasında yer değiştirebilir.
                                                          y = k.x bağıntısı vardır. Burada x
           a   =  c   ⇒   a   =   b   ⇒ b.c = a.d         değeri y değeri ile doğru orantılı   a  b  x
           b     d    c  d                                olup k orantı sabitidir.
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31