Page 301 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Tema: Organizasyon

• Hemoglobinin yapısında protein bulunur. • Amino asitler arasında peptit bağı oluşur. Her peptit bağı
• Hücresel solunumda enerji üretiminde kullanılabilir. Bu oluşumu sırasında 1 molekül su açığa çıkar. İki amino asi-
amaçla kullanıldıklarında CO , H O ve NH yan ürünleri tin birleşmesi ile oluşan yapılara dipeptit, üç amino asitin
2
2
3
oluşur. birleşmesi ile oluşan yapıya tripeptit ve çok sayıda amino
asitin birleşmesiyle oluşan yapılara ise polipeptit denir.
• Vücut sıvılarının pH’ı ve yoğunluğunu dengeler. › 2 (Amino asit) Dipeptit + H O
• Hücre iskeletinin temel yapısı proteinlerden oluşur. 2
› 3 (Amino asit) Tripeptit + 2H O
2
Amino Asitler
Amino Asitler › n (Amino asit) Polipeptit + (n-1)H O
2
• Proteinlerin yapı taşlarıdır. H O H
HİTÖR YAYINLARI
• 20 çeşit amino asit bulunur. Bu amino asitlerin değişik sıra, H N C C OH H N C C O
sayı ve çeşitte birleşmesi sonucunda protein çeşitleri olu- H OH
şur. R H R
• Amino asitler arasında oluşan kimyasal bağa peptit bağı Amino H O Karboksil
denir. Protein sentezi sırasında oluşan peptit bağı sayısı grubu 2 grubu
kadar su oluşur.
• Amino asit çeşitliliğini amino asit yapısındaki radikal kök
(değişken kök) belirler. 20 çeşit radikal kök bulunur. Peptit bağı
• Amino asitlerin yapısındaki amino (NH ) grubu baz özelliği H O H O
2
gösterirken karboksil (COOH) grubu asit özelliği gösterir. H N C C N C C
Bu şekilde hem asit hem de baz özelliği gösteren molekül- H H OH
lere amfoter bileşikler denir. R R
• Vücutta üretilemeyen ve dış ortamdan besinlerle hazır ola- • Proteinlerin yapısının sıcaklık, pH değişimi ve basınç gibi
rak alınması gereken amino asit çeşitlerine temel (esansi- nedenlerle bozulmasına denatürasyon denir. Denatüre
yel, zorunlu) amino asitler denir olan proteinin onarılarak tekrar önceki şeklini almasına ise
renatürasyon denir.
Hidrojen atom Enzimler
ED H N R C O O - Karboksil • Organik katalizörlere enzim denir. Enzimler aktivasyon
H

Amino
enerjisini düşürerek tepkimeleri hızlandırır.
C
grubu
grubu
Katalizör: Tepkimeleri hızlandıran ancak kendileri tepkime-
den etkilenmeyen moleküllere katalizör denir.
Radikal grup
olan enerji engeline aktivasyon enerjisi denir.
• Protein sentezi DNA tarafından kontrol edilir. Protein sente- Aktivasyon Enerjisi: Bir tepkimenin başlaması için gerekli
zi sırasında ATP harcanır. Protein sentezi hücrenin ribozom
organelinde gerçekleşir. Enzim
olmadan Enzim
Besinlerle Hidroliz (Amino asit) Amino asitlerin olmadan
Protein Alımı (n-1)H O n kana geçişi aktivasyon
Enerji Enzim Enzim ile enerjisi
2
aktivasyon
ile enerjisi
Doku hücrelerine geçiş
Substrat
Yapım ve Enzim Karbonhidrat NH 3 Ürünler
onarım sentezi ve yağa
tepkimeleri dönüştürme Reaksiyonun İlerlemesi

Biyoloji 301