Page 300 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Tema: Organizasyon

• Nötral yağlar çoğunlukla yağ dokuda ve deri altında depo- 3) Steroidler
3) Steroidler
lanan yağ çeşididir. • Nöronlarda yalıtım görevi yapar.

Gliserol: Üç karbon atomunu bulunduran ve yapısında üç hid- • Hücre zarının geçirgenlik ve dayanıklılığını arttırır.
-
roksil (OH ) grubu taşıyan bir organik bileşiktir. • Pek çok çeşidi vücutta düzenleyici görev yapar.
Yağ Asitleri : Uzun karbon zincirlerinden oluşan organik asit- • Yapısı dört kimyasal halkadan oluşur. Küçük olduğu için
lerdir. hücre zarındaki porlardan geçebilir.
• Karbon atomları arasında tek bağ bulunduran yağ asitleri- • Bazı hormonların (östrojen, testosteron) yapısına katılır.

ne doymuş yağ asitleri, ikili bağ bulunduran yağ asitlerine • Vücut tarafından D vitamini yapımında kullanılır.
ise doymamış yağ asitleri denir.
EDİTÖR YAYINLARI
• Vücutta üretilemeyen ancak sağlıklı büyüme ve gelişme Bazı Önemli Steroid Moleküller
için besinlerle alınması zorunlu olan yağ asitlerine temel • D vitamini
(esansiyel) yağ asitleri denir. • Safra tuzları
• Yağ asitlerinin çok sayıda alt çeşitleri vardır. • Kolesterol

• Yapısında doymuş yağ asitleri taşıyan yağlara doymuş • Eşey hormonları
yağlar denir. Doymuş yağlar hayvansal kökenlidir ve katıdır. • Adrenal korteks (böbrek üstü bezlerinin kabuk bölgesi) hor-
monları.
̛ Örnek: Tereyağı Kolesterol
• Yapısında doymamış yağ asitleri taşıyan yağlara doyma- • Kolesterol hayvan hücrelerinde üretilir, bitki hücrelerinde
mış yağlar denir. bulunmaz. Kolesterol hücre zarının yapısına katılır.
• Doymamış yağlar sıvıdır ve bitkisel kökenlidir. • Kolesterol iki çeşittir:

̛ Örnek: Zeytinyağı › İyi huylu (HDL)
› Kötü huylu (LDL)
Margarinler (Trans yağlar)
• Hidrojenle doyurulmuş ve katılaştırılmış bitkisel yağlara Proteinler
margarin (trans yağ) denir. Doymuş yağlar genel olarak
sağlığa zararlıdır. • Proteinler vücudun temel yapı ve onarım maddesidir.
• Yapısında C, H, O ve N atomu bulunur. Bazı proteinlerde
Damar Sertliği (Arteriosklerozis) yapısındaki amino asit çeşidine bağlı olarak S ve P atom
• Doymuş yağlar vücut sıcaklığında tam erimedikleri için da- çeşitleri de bulunabilir.
mar tıkanıklığına ve damarların esnekliğini kaybetmesine • Vücutta karbonhidrat ve yağlardan daha fazla bulunur.
neden olur. Bu duruma damar sertliği (arteriosklerozis) adı • Temel yapı birimleri amino asitlerdir.
verilir. • Vücut yapısına destek sağlama (tırnak, kıl, deri), hareke-
Normal Arter Daralmış Arter tin gerçekleşmesi, yabancı maddelere karşı savunma gibi
olaylar proteinlerin görevlerinden bazılarıdır.
• Bağışıklık sisteminde görevlidir. Bağışıklığın temel madde-
si olan antikorlar protein yapılıdır.
• Hücre zarının yapısına katılır.
Lipit Birikimi
• Çizgili kasların yapısındaki kas iplikçikleri protein yapıdadır.
2) Fosfolipitler • Endokrin bezler tarafından üretilen hormonların büyük ço-
2) Fosfolipitler
• Hücre zarının yapısına katılır. ğunluğu protein yapıdadır.
• Hücre zarının yapısındaki fosfolipitlerin çeşidi ve dağılımı • Enzimlerin yapısı proteinlerden oluşur.

hücre zarının akışkanlığı ve geçirgenliğini etkiler. • Kan plazmasında bulunan ve özel görevleri olan bazı mole-
› Gliserol+2 Yağ Asidi+Fosforik Asit→Fosfolipit+3H O küller protein yapıdadır.
2
300 Biyoloji