Page 299 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Tema: Organizasyon

c) Laktoz (Süt Şekeri) d) Kitin
• Memelilerin süt bezlerinde üretilir ve sütün yapısına katılır. • Yapısında azot (N) atomu bulunan özel bir polisakkarit çe-

› Glikoz + Galaktoz → Laktoz + H O şididir.
2 •
Polisakk Mantarlarda hücre çeperinin yapısında, eklembacaklılarda
Polisakkaritleraritler
ise dış iskeletin yapısında bulunur.
• Çok sayıda monosakkaritin glikozit bağları ile birleşmesi • Kitin yumuşak ve esnek yapıdadır. Ancak kalsiyum tuzları-
sonucunda oluşan şekerlerdir. nın yapıya katılması sonucu kitin sertleşir.
nGlikoz → Polisakkarit + (n-1)H O
2
• Glikozit bağları ile n sayıda glikoz bağlanırken (n-1) sayıda Lipitler
EDİTÖR YAYINLARI
su molekülü oluşur. (dehidrasyon) • Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşur. Bazı yağ-
a) Nişasta larda P ve N gibi atomlar da bulunabilir.
• Bitkilerde tohum ve kök gibi yapılarda depolanır. • Suda çözünmez. Eter, kloroform ve benzen gibi organik çö-
• Glikoz moleküllerinin düz glikozit bağlarıyla bağlanması ile zücülerde çözünür.
oluşur. • Özgül ağırlıkları düşüktür.
• Nişasta + İyot (lügol) çözeltisi → Mor renk oluşur. • Enerji üretiminde kullanılır. Enerji verimi karbonhidrat ve
• Suda çözünmez. proteinlerden daha yüksektir. Bunun nedeni daha fazla
• Sentezleri hücre içinde, hidrolizleri hücre içi ve dışında ola- hidrojen içermeleridir.

bilir. • Yağların hücre solunumunda yıkımı sonucunda bol miktar-
da metabolik su oluşur. Bu durum göç eden, çölde yaşayan
b) Glikojen ve kış uykusuna yatan hayvanlara kolaylık sağlar.
• Hayvanların kas ve karaciğer hücrelerinde depolanan bir • Deri altında biriken yağlar vücudu mekanik etkilerden korur
polisakkarit çeşididir. ve vücudun ısı kaybını önler. Bu nedenle kutuplarda ve so-
• Bakterilerde, arkelerde ve mantarlarda da depo maddesi ğuk sularda yaşayan hayvanların derilerinin altında yüksek
olarak kullanılır. oranda yağ bulunur.
• Suda çözünür. • Diğer organik moleküllerden farklı olarak yağların ortak bir

• Glikoz moleküllerinin düz glikozit bağlarıyla bağlanması monomer çeşidi yoktur.
sonucu oluşur. • Yağlar; nötral yağlar, fosfolipitler ve steroidler olmak üzere
• Kanın glikoz seviyesi normalin altına düştüğünde karaci- üç gruba ayrılır.
ğerdeki glikojen glikoza dönüştürülerek kana verilir.
1) Nötral Yağlar (Trigliseritler)ağlar (Trigliseritler)
• Glikojen + İyot (lügol) çözeltisi → Kahverengi renk oluşur. 1) Nötral Y
•
• Sentezleri hücre içinde, hidrolizleri hücre içi ve dışında ola- Vücuttaki depo yağlardır. Yağ dokuda biriktirilir.
bilir. • Bir gliserol ile üç yağ asidinin tepkimeye girmesi sonucun-
da oluşur.
c) Selüloz • Gliserol ile yağ asitleri arasında ester bağı oluşur. Toplam-
• Bitkilerin hücre duvarının yapısında bulunan bir polisakkarit da üç ester bağı ve üç molekül su oluşur.
çeşididir.
• Suda çözünmez.

• Glikoz moleküllerinin bağlanması sonucu oluşur. Yağ asidi Yağ asidi Yağ asidi Gliserol 3H O
2
• Hayvanların ve insanların sindirim sistemi selülozu sindi-
rebilecek enzimler üretmez. Ancak otçul canlıların mide ve Nötral yağ Ester bağı
kör bağırsağında bulunan bazı tek hücreli canlılar selülozu
2
sindirebilen enzimler üreterek canlıya fayda sağlar. › Gliserol + 3 Yağ Asidi →Nötral Yağ + 3H O
Biyoloji 299