Page 29 - TYT TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

DOĞAL SİSTEMLER 485
Dünya’nın Şeklinin Küresel (Yuvarlak) Olmasının 2. Gece – gündüz birbirini takip eder.
Sonuçları 3. Çizgisel hız oluşur. Buna bağlı olarak;

Ɖ Ekvator'dan kutuplara doğru; Ý Sürekli rüzgârların yönlerinde sapmalar olur.
Ý Güneş’in geliş açıları azalır. Ý Okyanus akıntıları halkalar oluşturur.
Ý Sıcaklık azalır. Ý Dinamik basınç merkezleri oluşur.
Ý Çizgisel hız azalır. (30°DYB - 60°DAB)
Ý Paralellerin uzunlukları kısalır. 4. Yerel saat farkları oluşur.
Ý Meridyenlerin arası daralır. 5. Ana yönler belirlenir.
Ý Cisimlerin gölge boyu uzar. 6. Bitkiler fotosentez yapar.
Ý Haritalardaki bozulma artar. 7. Gel - git (med - cezir) olayı gerçekleşir.
Ý Güneş’in atmosferde aldığı yol uzar, tutulması Açısal Hız: Dünya her yerde 360°lik dönüş yaptığından
artar.
açısal hız sabittir, değişmez.
Ɖ Dünya’nın yarısı aydınlık, yarısı karanlık (gece – gün-
düz) olur. Çizgisel hız Açısal hız

Ɖ Ekvator’da Termik Alçak Basınç (TAB), kutuplarda
Termik Yüksek Basınç (TYB) oluşur.
Ɖ Yerden yükseldikçe görülebilen alan artar. 0° 90° 0° 90°
Ɖ Kutup Yıldızı KYK'de görülür. (Hangi enlem üzerinde
yer alırsak o açı ile görürüz. Örneğin; 45°K ⇒ 45° ile Yıllık Hareket ve Sonuçları
görürüz.)
Ɖ Aynı yöne giden bir kişi tekrar hareket noktasına ulaşır. Dünya, yıllık hareketini Güneş çevresinde elips şeklin-
deki yörüngesinde 365 gün 6 saatte yapar. Bu süreye 1
Ɖ Sıcaklık kuşakları oluşur. (Sıcak, ılıman ve soğuk Coğrafya
kuşak) yıl denir.
Dünya’nın yörüngesinin elips olmasının sonuçları
Dünya’nın Günlük (Eksen) Hareketi ve Sonuçları
Dünya kendi ekseni etrafında yaptığı dönüşünü batıdan Ɖ Dünya ile Güneş arasındaki uzaklık değişir. (Günberi
doğuya doğru yapar ve bunu 24 saatte tamamlar. Buna - Perihel 3 Ocak günöte - Afel 4 Temmuz)
1 gün denir. Ɖ Dünya’nın yörüngedeki hızı değişir.

Dünya’nın Batıdan Doğuya Doğru Dönmesi Ɖ Şubat ayı iki gün kısa sürer. (28 gün)
Sonucunda; Ɖ Eylül ekinoksu iki gün gecikir. (21 yerine 23 Eylül)
Ɖ Doğuda Güneş erken doğar, erken batar. Ɖ Yarım kürelerde mevsim süreleri değişir.
Ɖ Doğuda daima yerel saat ileridir. 21 Mart
Ɖ Sürekli rüzgârlar Kuzey Yarım Küre’de sağa, Güney 21 Aralık
Yarım Küre’de sola sapar.

ŗ NOT
Doğudan batıya doğru dönseydi yukarıdaki maddelerin
tersi olurdu. 21 Haziran
23 Eylül
Günlük Hareketin Sonuçları
ŗ NOT
1. Bir yerde gün içinde Güneş ışınlarının geliş açısı
değişir. Buna bağlı olarak; Dünya'nın Güneş'e yakınlık veya uzaklığının sıcaklık
üzerinde doğrudan bir etkisi yoktur. Asıl faktör Güneş
Ɖ Günlük sıcaklık farkı oluşur. ışınlarının geliş açılarıdır.
Ɖ Günlük basınç farkı oluşur.
Ɖ Meltem rüzgârları meydana gelir. EKSEN EĞİKLİĞİ
Ɖ Mekanik (fiziksel) çözülme oluşur. Yer ekseninin yörünge düzlemi üzerinde yaptığı 23° 27'
Ɖ Gün içinde cisimlerin gölge boyu ve yönü değişir. lık eğikliğe eksen eğikliği denir.