Page 25 - TYT TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

436 İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ
ANADOLU UYGARLIKLARI Ɖ Ege Göçleri devam ederken Anadolu başka bir kav-
min göç hareketine daha sahne oldu.
Ɖ Anadolu’da İlk Çağ’ın önemli uygarlıkları; Hititler,
İyonyalılar, Urartular, Frigyalılar ve Lidyalılardır. Ɖ Bunlar Balkanlar üzerinden kara yolu ile gelen Mar-
mara Denizi kıyılarına yerleşen Traklar idi.
Ɖ Hitit kralları tanrılara hesap vermek amacıyla yazdır-
dıkları yıllıklarda (anal), kazandıkları zaferler kadar İç Asya’dan Göçler
yenilgilerine de yer verdiler. Böylece objektif tarih
yazıcılığını başlattılar. Ɖ Türk topluluklarının iklim değişikliğine bağlı olarak
ortaya çıkan geçim sıkıntısı nedeniyle yaptıkları göç-
Ɖ Lidyalılar Kral Yolu üzerinde ticaret yaparak büyük bir lerdir.
zenginliğe ulaştılar. Tarihte parayı kullanan ilk mede-
niyet oldu. Ɖ İç Asya’dan yapılan göçlerin Mezopotamya’dan Ana-
dolu’ya oradan da Çin ve Sibirya bozkırlarına kadar
Ɖ Urartular tarımsal üretimi arttırmak için baraj ve yayıldığı bilinmektedir.
sulama kanalları inşa ettiler.
Ɖ Ayrıca resim, heykel, kabartma, maden işçiliği ve Dini Baskılardan Kaynaklanan Göçler
kuyumculukta ileri düzeye ulaştılar.
Ɖ Dokumacılık, madencilik ve ağaç işlemeciliğinde ileri Yahudi Sürgünleri
giden Frigler, tapates adı verilen kilimleri ve çivi kul-
lanmadan yaptıkları mobilyaları ile tanındılar. Ɖ Yahudiler Mısır’da yaşadıkları sırada dini inançları
nedeniyle firavunun baskısına uğradılar. Ardından
Ɖ Ayrıca Fibula denilen çengelli iğneleri icat ettiler. Fabl Asurlar daha sonra da Babiller tarafından sürgün
Tarih adıyla bilinen hayvan hikâyelerini dünya edebiyatına edildiler.
kazandırdılar.
İlk Hristiyanların Roma Baskısından Kaçmaları
Eski Yunan Uygarlığı Ɖ Hristiyanlık ilk zamanlarda özellikle köleler ve fakir

Ɖ Yunan uygarlığının temellerini atan Dorlar, Yunanis- halk kitleleri arasında yayıldı.
tan’da polis adı verilen şehir devletleri kurdular. Ɖ İnançları gereği Romalılar tarafından büyük katliamlara
Ɖ Bu devletlerden biri olan Atina’daki yöneticilerden uğrayınca merkezi otoritenin güçlü olduğu kentlerden
Solon, doğuştan gelen soyluluğu kaldırdı. kaçarak Anadolu’da başta Kapadokya ve Antalya
olmak üzere kırsal kesimlerdeki mağaralara ve koru-
Ɖ Klistenes ise bütün yurttaşlara devlet yönetimine naklı yerlere sığındılar.
katılma hakkı tanıdı. Böylece Yunan şehir devletleri
demokrasinin ilk uygulamalarına sahne oldu.
İLK ÇAĞ’IN TÜCCAR KAVİMLERİ
İLK ÇAĞ’DA GÖÇLER Asur Ticaret Kolonileri

Toplulukların Yeni Coğrafyalara Hareketleri Ɖ MÖ 1950 ve 1750 tarihlerini kapsayan süreç, Asur
Ɖ Göçlerin başlıca nedenleri arasında: Ticaret Kolonileri Çağı olarak adlandırılmıştır.
Ý Geçim imkânlarının azalması ya da ortadan kalk- Ɖ Tunç yapımı için ihtiyaç duyulan kalay, Anadolu’da az
ması ile ekonomik sorunların yaşanması, olduğu için Mezopotamya kalayına ihtiyaç duyulmuş-
Ý Politik değişiklikler nedeniyle oluşan baskılar, tur. Asurlu tüccarlar da bu sebeple Anadolu’ya kalay
götürmeye başlamıştır. Zamanla taşınan malların
Ý İklim değişikliğinin ekonomik ve sosyal sorunlara çeşitliliği de artmıştır.
yol açması,
Ɖ Şehir dışındaki pazar yerlerine yerleşen tüccarlar
Ý Bağımsız yaşama duygusu, karum adı verilen pazarlarda, alışveriş yapabiliyordu.
Ý İnanç gruplarının hoşgörüden uzaklaşarak azınlık Ɖ Karumların en başlıcası ise Kültepe’nin (Kayseri)
gruplarına baskı uygulamaları, aşağısında kurulmuş olan Kaniş Karumu’dur. Ana-
Ý Artan nüfusa toprakların yetmemesi, bulaşıcı has- dolu’daki karumların hepsi Kaniş Karumu’na, o da
talıklar gibi gelişmeler yer almaktadır. Asur’a bağlı bulunmaktaydı.
Ege Göçleri Fenikeliler

Ɖ Deniz Kavimleri Hareketi olarak da bilinen bu göçler Ɖ Akdeniz çevresinde birçok ticaret merkezi ve koloni
MÖ 1200’lerde Dorların kıtlık nedeniyle Balkanlardan kuran Fenikeliler, çöl kervanlarının uğrak noktaları
Yunanistan’a gelerek Helen ve Anadolu bölgesinde olan Şam, Hama, Dibre şehirlerinden ticaret malları
büyük yıkımlara neden olduğu göçlerdir. alıp satıyorlardı.
Ɖ Bu göç hareketi, Yunanistan’da Miken (Akalar) Uygar- Ɖ Batı ile Doğu arasındaki ticarete aracılık ve komisyon-
lığının yıkılmasına, Anadolu’da ise Hititlerin zayıflayıp culuk edip, ithalat ve ihracattan büyük gelir sağladılar.
doğuya doğru çekilmesi ve oralarda eriyip gitmesine Dokuma, işlenmiş deri, mor boya ve koku maddeleri
sebep olmuştur. ticaret dallarının başta gelenleriydi.