Page 413 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

5. Ünite: Ekonomik Faaliyetler ve Etkileri

EKONOMİK FAALİYETLERİ ETKİLEYEN ONOMİK FAALİYETLERİ ETKİLEYEN
EK Toprak
COĞRAFİ FAKTÖRLERAKTÖRLER
COĞRAFİ F • Toprak, ülkelerin zenginlik kaynağıdır�
• İnsanların hayatlarını devam ettirmek, gelir elde etmek ve • Topraklar; tarım, hayvancılık, ormancılık ve sanayi alanla-
rında kullanılır�
refah seviyelerini yükseltmek için yaptıkları çalışmalara
ekonomik faaliyet denir� • Geçmişte verimli topraklar için savaşlar yapılmıştır�
• Ekonomik faaliyetler; üretim, dağıtım ve tüketim süreçlerini • Topraklar tarımın yapılmasını sağlamıştır�

kapsar� • Gelişmiş ülkeler modern yöntemlerle tarım yaparken, geliş-
• Mal ve hizmetlerin bir dizi işlemden geçirilerek kullanıma memiş ülkeler geleneksel yöntemlerle tarım yapmaktadır�
• EDİTÖR YAYINLARI
hazır hâle getirilmesine üretim adı verilir� Su Kaynakları
• Üretilen mal ve hizmetlerin bir yerden başka bir yere akta- • Suyun ekonomik faaliyetlere katkısı çok fazladır�

rılması dağıtım, tüketiciler tarafından kullanılması da tüke- • Göller, akarsular, denizler ve okyanuslar önemli su kaynak-
larıdır� Bu kaynaklardan birçok alanda fayda sağlanır� Tica-
tim olarak adlandırılır�
ret bunlardan biridir�
• Ekonomik faaliyet; kaynak girdisi, üretim süreci ve ürün çık-

tısı (mal veya hizmet) ile karakterize edilir� • Bazı ham maddelerin işlenmesi sırasında büyük oranda
suya ihtiyaç vardır�
• Ekonomik faaliyetlerin yeryüzündeki dağılışı çok değişkenli • Bundan dolayı tesislerin yer seçiminde suyun bulunabilirliği
ve karmaşık bir yapıya sahiptir�
göz önünde tutulmaktadır�
• Ekonomik faaliyetleri etkileyen coğrafi faktörler yerelden • Kâğıt ve demir-çelik sanayisi ile termik ve nükleer santraller
küresele doğru değişebilmektedir� gibi tesislerde de su büyük önem taşır�

• Önemli su yollarına sahip olan ülkeler ekonomik açıdan di-
EKONOMIK FAALIYETLERI ETKILEYEN ğer ülkelere karşı üstünlük sağlar�
DOĞAL FAKTÖRLER
Doğal E
Doğal Etmenlertmenler • Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması Türkiye’yi
avantajlı bir konuma getirmiştir�
Ham Madde Kaynaklarına Yakınlık
• Ham maddenin bozulabilir olduğu yerlerde tesisler genel- Yer Altı Kaynakları

likle ham madde kaynağına yakındır veya kolay ulaşabile- • Madenler, insan hayatı için vazgeçilmez bir öneme sahiptir�
cek bir yerdedir� Örneğin, konserve tesisleri çoğu kez mey- • Yer altı kaynakları sanayide ve enerji üretiminde kullanılır�
ve ve sebze yetiştirilen bölgelerde kurulur� • Ülkelerin refah düzeylerine ulaşmalarında maden kaynak-
Iklim Koşulları ları önemli rol oynar�
İklim, bazı sanayi kollarının yer seçiminde dolaylı etkiye sa- • Ülkeler yer altı kaynaklarından büyük miktarda gelir elde eder�
hiptir� Ham madde olarak tarımsal ürünlerin kullanıldığı te-
Yer Şekilleri
sisler, iklim koşullarının bu maddeleri etkilemesi nedeniyle •
dolaylı yoldan etkilenir� Yer şekilleri, ulaşımı etkilediği için dolaylı olarak üretim, da-
ğıtım ve tüketim faaliyetlerini de etkiler�
Coğrafi Konum • Ham maddenin gerek işleneceği tesise götürülmesi gerek-
• Bir ülkenin veya şehrin uzak ve yakın çevresiyle her türlü se mamul ürünün tüketiciye sunulabilmesi ulaşımla bağlan-

ilişkisini sağlayan ve şehrin gelişmesini etkileyen coğrafi tılıdır�
şartların bütününe denir� Ülkelerin özel konumu uluslarara- • Kara yolları ve demir yolları güzergâhları yer şekillerinden
sı ticarette oldukça önemlidir�
etkilenir� Fakat dağıtımın sağlanabilmesi için pahalı olma-
• Özel konum ekonomik faaliyet türlerinin dağılışında belirle- sına rağmen fiziksel güçlükler aşılarak kara ve demir yolları
yici bir etkiye sahiptir� yapılmıştır�

Coğrafya 413