Page 408 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

4. Ünite: Beşeri Sistemler ve Süreçler

• Bütün bu gelişmeler sonucunda ortalama yaşam süresi karşılık yer şekillerinin sade ve iklimin ılıman olduğu, su
uzamış, ölüm oranları düşmüştür� kaynakları ve verimli toprakların bulunduğu alanlar nüfusun
• Ölüm oranlarının düşmesi ve doğum oranlarının aynı kal- kalabalık olduğu yerlerdir�
ması sonucunda dünya nüfusu 1800’lerin başında 1 milya- • Ayrıca ulaşım ve sanayinin geliştiği kentlerde de nüfus yo-
ra, 1927’de 2 milyara ulaşmıştır� ğunluğu fazladır� Bu faktörlerin yanında göçler de dünyada
• Dünyadaki hızlı nüfuslanma 1950 sonrasında başlamıştır� nüfusun dağılışı üzerinde etkili olmuştur�
• Bu tarihten sonra dünya nüfusuna her 1 milyar insanın dâ- • İnsanlar, çeşitli nedenlerle kitlesel veya bireysel olarak bu-
hil olma süresi bazı dönemlerde 11 yıla kadar düşmüştür� lunduğu yeri terk etmiştir� Nüfustaki bu hareketlilik yeryü-
• Bu dönemde hızlı nüfuslanma daha çok gelişmekte olan zünde nüfusun dağılışını belirlemiştir�
Nüfusun Dağılışını E
ülkelerde yaşanmıştır� Nüfusun Dağılışını Etkileyen Doğal Faktörlertkileyen Doğal Faktörler
• Gelişmekte olan ülkeler; gelişmiş ülkelerin sağlık ve tek- • İklim
•
noloji olanaklarını kullanarak ölüm oranlarını hızla düşür- Yer şekilleri
müştür� • Yükselti ve eğim
•
• Bu ülkelerde doğum oranlarının yüksek olması hızlı nüfus- • Su kaynakları
Toprak özellikleri
lanmayı da beraberinde getirmiştir�
• Bitki örtüsü
• Okyanus ve deniz kıyıları
DÜNYA NÜFUSUNUN GELECEĞI • Doğa kökenli afetler
• Dünyanın nüfuslanma sürecinde teknolojinin gelişmesiyle Nüfusun Dağılışını E
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Beşerî Faktörlertkileyen Beşerî Faktörler
insan ömrü uzamıştır� Ortalama insan ömrünün uzaması • Tarım
nüfus artışını da beraberinde getirmiştir� • Sanayi
• EDİTÖR YAYINLARI
Nüfus değişimleri birçok değişkenin etkisi altında oldu-
•
Ulaşım
ğundan nüfusun geleceğine yönelik tahminlerde bulunmak • Turizm
güçtür� • Tarihî ve dinî nedenler
• Mevcut eğilimler çerçevesinde Birleşmiş Milletler Dünya • Madencilik

Nüfus Fonu (UNFPA), 2100 yılında dünya nüfusunun 9-13 • Siyasi nedenler ve nüfus politikaları
milyar arasında olacağını tahmin etmektedir� Bu nüfus de- • Göçler
ğişimi; demografik, ekonomik, sosyal ve politik alanlarda • Beşerî afetler
çeşitli sonuçlar doğurabilir�
Sık ve Seyrek Nüfuslu Yerlererler
Sık ve Seyrek Nüfuslu Y
NÜFUSUN DAĞILIŞI VE HAREKETLERİİ •
NÜFUSUN DAĞILIŞI VE HAREKETLER
• Dünyada nüfusun dağılışı, nüfus artışı ve sosyoekonomik Bir yerin nüfusu çok, yüz ölçümü küçük ise nüfus yoğunlu-
ğu yüksek olur� Nüfusu az, yüz ölçümü büyük olan yerlerin
gelişmelere bağlı olarak değişmiştir� Bu dağılış, kıtalar ve nüfus yoğunluğu az olur�
ülkelerin yanı sıra ülke içinde de farklılık göstermiştir� •
• İnsanların her yere aynı yoğunlukta yerleşememesi, bazı Doğu ve Güneydoğu Asya ile Batı Avrupa, Kuzey Ameri-
ka’nın doğusu ve Nijerya’nın da yer aldığı Gine Körfezi’nin
yerlerde nüfus yoğunluğunu artırırken bazı yerlerde nü- kuzeyi yeryüzünün sık nüfuslu yerleri arasındadır� Sık or-
fusun seyrekleşmesine yol açmıştır� Bu durumun ortaya manlarla kaplı Amazon ve Kongo Havzaları, çöllerin geniş
çıkmasında doğal, beşerî ve ekonomik faktörler etkili ol- yer tuttuğu Kuzey Afrika, Orta Asya ve Avustralya’nın batısı
muştur� ile orta kesimi seyrek nüfusludur�
• Yıl boyunca buzlarla kaplı ve soğuk olan kutup bölgelerinde • Sıcaklığın düşük olduğu Kanada, Avrupa ve Asya’nın ku-

iklim koşulları yaşamaya elverişli olmadığı için sürekli yer- zeyi ile Grönland Adası’nın kıyıları da yeryüzünün seyrek
leşim mevcut değildir� nüfuslu yerleri arasında bulunmaktadır�
• Benzer şekilde yüksek dağlık alanlar ve çöllerde nüfus son • Antarktika kıtası ile Grönland Adası’nın iç kesimleri, insan-
derece seyrektir veya hiç insan yaşamamaktadır� Buna ların sürekli yaşamadıkları yerlerdendir�

408 Coğrafya