Page 411 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 411

4. Ünite: Beşeri Sistemler ve Süreçler

            •   Bu piramide sahip olan ülkelerde doğum oranları yüksek   •   Bu piramide sahip olan ülkelerde doğum oranları son yıllar-
               olsa da ölüm oranlarında kısmen azalma olmuştur� Nijer-  da belirgin olarak azaldığı için piramidin tabanı daralmıştır�
               ya, Meksika, Peru ve Kolombiya gibi ülkelerin piramitleri   •   Bu ülkelerde yaşam süresi uzun, yaşlı nüfus oranı fazla
               bu şekildedir�                                      olsa da nüfusun büyük bir bölümünü orta yaş grubu oluş-

                                                                   turmaktadır�
            Arı Kovanı Şeklindeki Piramitler ovanı Şeklindeki Piramitler
            Arı K
                                                                 •   Çin ve Bangladeş gibi ülkelerin piramidi bu şekildedir�
                       yaş grupları
                     65+
                    60-64                                        Nüfus piramidine bakarak elde edilecek bilgiler şunlardır:
                    55-59
                    50-54
                    45-49                60                      •  Nüfus miktarı
           EDİTÖR YAYINLARI
                    40-44
                    35-39
                    30-34                                        •   Yaş gruplarına göre dağılım
                    25-29
                    20-24
                    15-19                15                      •   Cinsiyet özelliği
                    10-14
                     5-9
                     0-5          milyon                         •   Kadın nüfusun erkek nüfusa oranı
                       0  5  10 15 20       6 4 2 0  2  4  6
            •   Bu piramide sahip olan ülkelerde doğum ve ölüm oranı az,   •  Bağımlı nüfus oranı
               yaşlı nüfus oranı ise fazladır�                   •   Gelişmişlik düzeyi
            •  İngiltere, İsveç ve Danimarka gibi ülkelerin nüfus piramidi  •   Ortalama yaşam düzeyi

               bu şekildedir�                                    •   Doğurganlık oranı

            Çan Şeklindeki Piramitler
            Çan Şeklindeki Piramitler
                      yaş grupları
                   65+                                           NÜFUS POLITIKALARI
                  60-64
                  55-59
                  50-54                  60
                                                                 Ülkelerin Uyguladığı Farklı Nüfus Politikalarıelerin Uyguladığı Farklı Nüfus Politikaları
                  45-49                                          Ülk
                  40-44
                  35-39
                  30-34                                          •   Ülkeler, nüfus yapılarının getirdiği avantajlardan yararlan-
                  25-29
                  20-24
                  15-19                  15                        mak ve olası sorunları en aza indirmek için nüfus politi-
                  10-14
                   5-9
                   0-5           milyon                            kaları belirler� Ancak siyasal, sosyal, ekonomik ve kültürel
                     0  5  10 15 20        8 6 4 2 0  2  4  6  8
                                                                   özellikleri birbirinden farklı olan ülkelerin uyguladığı nüfus
            •   Bu piramide sahip olan ülkelerde uzun bir süre doğum ve   politikaları da farklılık gösterir�
               ölüm oranı düşükken son yıllarda doğum oranı arttığı için
               piramidin tabanı yanlara doğru genişlemiştir�     Nüfus Artış Hızını Azaltma
            •   Yaşlı nüfus oranı fazladır� Kanada ve ABD gibi ülkelerin pi-  •   Gelişmekte olan ülkelerde doğum oranlarının yüksek ol-

               ramitleri bu şekildedir�                            ması nedeniyle eğitim, sağlık gibi sosyal hizmetler yetersiz
                                                                   kalmaktadır�
            Asimetrik Piramitler                                 •   Bu sebeple Afganistan, Pakistan, Hindistan gibi ülkeler nü-
            Asimetrik Piramitler
                     yaş grupları                                  fus artış hızını azaltmaya yönelik planlama yapmalıdır� Bu
                   65+
                  60-64                                            planlamadaki amaç; nüfus artış hızının fazla olmasından
                  55-59
                  50-54                  60                        kaynaklanan doğal kaynakların aşırı tüketimi, yetersiz bes-
                  45-49
                  40-44
                  35-39                                            lenme, konut açığı, işsizlik, çarpık kentleşme gibi sorun-
                  30-34
                  25-29                                            ların önüne geçmektir�Aksi takdirde demografik yatırımlar
                  20-24
                  15-19                  15
                  10-14                                            yetersiz kalacak, kişi başına düşen millî gelir azalacak ve
                   5-9
                   0-5           milyon
                     0  5  10 15 20        8 6 4 2 0  2  4  6  8   ülkenin ekonomik kalkınma hızı düşecektir�
                                                                                                 Coğrafya     411
   406   407   408   409   410   411   412   413   414   415   416