Page 416 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

6. Ünite: Afetler ve Sürdürülebilirlik Çevre

• Başlıca afet türleri şunlardır:
AFETLER

JEOLOJİK KLİMATİK - HİDROG- BİYOLOJİK SOSYAL TEKNOLOJİK
AFETLER RAFİK AFETLER AFETLER AFETLER AFETLER

Deprem Sıcak ve Soğuk Salgınlar Yangınlar Maden Kazaları
Hava Dalgası
Tsunami Orman Yangınları Savaşlar Sanayi Kazaları
Kuraklık
Heyelan Böcek İstilaları Terör Saldırıları Ulaşım Kazaları
Hortum
EDİTÖR YAYINLARI
Kaya Düşmesi Erozyon Göçler Nükleer Santral
Sel
Kazaları
Volkanizma
Çığ
Kasırga

Jeolojik Afetler • Taşkın, eğimi az veya düzlük arazilerde akarsuyun yatağın-
Jeolojik Afetler
Deprem dan taşmasıyla oluşan afettir�
• Afete dönüşen depremlerin bü- • Uzun süreli yağış veya ani kar erimeleriyle akarsu yatağına
yük kısmı, levha hareketleri so- normalden fazla suyun gelmesiyle meydana gelir�
nucunda ve yer kabuğunda mey-
dana gelen kırılmalar nedeniyle Çığ
oluşmaktadır� • Çığ, eğimi fazla yamaçlarda birikmiş kar örtüsünün iç veya
• Depremlerin gerçekleşme alan- dış kuvvetler, ilkbahar mevsiminde kar örtüsünde meydana
ları tahmin edilebilmekte ancak ne gelen erimeler ve dengeyi bozacak yüksek ses gibi etken-
zaman meydana geleceği önceden tespit edilememektedir� lerle aşağı doğru kaymasıyla meydana gelir�
Tsunami Kuraklık
• Okyanus ve denizlerde deprem, deniz altı volkanik püskür- • Kuraklık, yağışın azalması ve buharlaşmanın etkisiyle su
meler ve heyelanlar gibi nedenlerle oluşan dev dalgalardır� kaynaklarının ve toprağın canlıların ihtiyaçlarını karşılaya-
Tsunami dalgaları 30 m yüksekliğe, yüzlerce km dalga bo- maz hâle gelmesiyle ortaya çıkan afettir�
yuna ve saatte 900 km hıza kadar ulaşabilmektedir�
Kütle Hareketleri Biyolojik K
Biyolojik Kökenli ökenli AfetlerAfetler
• Heyelan, toprak kayması, çamur akıntısı ve kaya düşmesi- Salgın Hastalık
ne genel olarak kütle hareketleri denir�
• Kütle hareketlerinin nedenleri; yamaç eğiminin fazla olma- • Bir enfeksiyon hastalığının belirli bir toplumda, bölgede
veya mevsimde beklenen normal sıklığından net biçimde
sı, şiddetli yağış, suyla ağırlaşıp kayganlaşan jeolojik yapı, fazla olarak görülmesine salgın denir�
kaya tabakalarının eğim yönünde uzanması, bitki örtüsü- •
nün tahrip edilmesi ve insanların inşaat faaliyetleriyle ya- Salgınların uluslararası boyutta yayılması durumu pandemi
olarak adlandırılır�
maçlardaki doğal eğim dengesini bozmasıdır�
Orman Yangınları
Klimatik Afetler • Yıldırım düşmesi, volkanik püskürmeler ve aşırı sıcaklar
Klimatik Afetler
Sel ve Taşkın gibi doğal nedenlerin yanı sıra insanlar da bilinçli veya bi-
• Uzun süreli sağanak yağışlar, kar linçsiz olarak orman yangınlarına neden olmaktadır�
erimeleri, yatak eğiminin fazla ol- Erozyon
ması, bölgedeki doğal bitki örtü- • Erozyon, toprakların akarsu ve rüzgâr gibi dış kuvvetlerin
sünün tahribi nedeniyle yüzeysel etkisiyle aşındırılıp süpürülmesiyle gerçekleşir�
akışın artması ve akarsu yatağındaki yapılaşmalarla yata-
ğın daraltılması selin başlıca nedenleridir� • Bitki örtüsünün tahrip edilmesi ve arazinin yanlış kullanımı,
erozyonun en önemli nedenleridir�

416 Coğrafya