Page 419 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

6. Ünite: Afetler ve Sürdürülebilirlik Çevre

• Güvenilir bilgi kaynakları sayesinde afet bölgesinde yaşa- • Dayanak noktası uluslararası hukuk olan bu yaklaşım sa-
yan halkın afetle ilgili önemli bilgilere ulaşması ve mağdu- yesinde adaletsizlik, eşitsizlik ve ihmal edilmişlik ortadan
riyetlerinin giderilmesi mümkün hâle gelir� Bunun yanı sıra kaldırılmış olur�
bilginin yanıltıcı ve usule aykırı şekilde paylaşılması hem Afetler ve Mek
Afetler ve Mekânsal Bilgi Teknolojileriânsal Bilgi Teknolojileri
afetten etkilenen bireyler hem de karar vericiler üzerinde
olumsuz etkiler oluşturabilmektedir� • Bütüncül afet yönetiminde ihtiyaç duyulan verilere hızlı
• Örneğin afet meydana gelen bir bölgede arama kurtarma ve doğru şekilde ulaşılması ve bu verilerden yeni bilgiler
üretilmesinde CBS ve uzaktan algılama teknolojilerinden
ve yardım çalışmalarıyla ilgili bilgi paylaşılırken mahremi- yararlanılmaktadır�
yet, özel hayatın gizliliği, kişilerin açık rızası gibi konulara
dikkat edilmemesi afetten etkilenen bireyler üzerinde olum- • Örneğin bir sel afetinde kurtarma ve tahliye çalışmaları
EDİTÖR YAYINLARI
suzluklara neden olabilmektedir� için afet bölgesine ulaşılması gerekmektedir� Bu durumda
CBS teknolojileriyle yapılan analizler sayesinde sahanın to-
Afetler ve Savunmasız Gruplar poğrafya haritası, afet bölgesinin uydu fotoğrafları, tahliye
Afetler ve Savunmasız Gruplar
• Afetler insan hayatını sosyal, ekonomik ve psikolojik açıdan edilecek insanların lokasyonu, bölgenin ayrıntılı ulaşım ha-
olumsuz etkilemektedir� ritaları gibi veriler bir arada sunularak afetin etkileri asgari
düzeye indirilebilmektedir�
• Afetlerin oluşturduğu bu etki, afete maruz kalan herkeste •
aynı şekilde gerçekleşmemektedir� Uzaktan algılama verileri doğrultusunda afetlere karşı er-
ken uyarı sistemleri hazırlanarak önlem alma ve kurtarma
• Örneğin savunmasız gruplar (yaşlılar, kadınlar, çocuklar, çalışmaları yapılabilmektedir�
özel gereksinimi olan bireyler vb�) afetlerin olumsuz etkile- Afetler ve Uluslararası
Afetler ve Uluslararası Iş BirliğiIş Birliği
rine daha fazla maruz kalmaktadır� Bu nedenle toplumlar;
afet öncesi, afet esnası ve afet sonrasında geliştirecekleri • Afetlerin olumsuz etkilerini asgari düzeye indirebilmek için
politikalarda savunmasız grupları göz önünde bulundura- afet bilincine sahip olmak ve ortak hareket etmek gerekir�
rak daha hassas olmalı ve gerekli önlemleri almalıdır� • Afetler, çoğu zaman meydana geldiği şehir veya ülkenin
• Çocuklar afet esnası ve sonrasında afetten en fazla etki- müdahale becerisini aşan sorunlara yol açar� Bu nedenle
lenen, en fazla can kaybı ve psikososyal travmaya maruz afetin yaşandığı ülkeler, afet kaynaklı zararları gidermek
kalan bireylerdir� için uluslararası desteğe ihtiyaç duyabilmektedir�
• Afetler sonucu oluşan risklerden hem doğrudan hem de ai- • Bu destek kapsamında bütüncül afet yönetimine uygun ola-

lelerinin tepkilerini gözlemleyerek veya bunların etkisinde rak sosyal yardım ve hizmetlere öncelik verilmektedir�
BÖL
kalarak dolaylı biçimde etkilenirler� BÖLGE VE BÖLGE SINIRIGE VE BÖLGE SINIRI
• Çocukların beslenme, barınma, güvenlik, eğitim, sağlık gibi BÖLGE BELIRLEME KRITERLERI VE
temel ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik pozitif ayrımcı- BÖLGE TÜRLERI
lık yapılması etik bir sorumluluktur� • Yeryüzünde farklı ölçüt ve amaçlarla çok çeşitli bölge türle-
• Türkiye’de meydana gelebilecek herhangi bir afette çocuk ri oluşturulabilmektedir� Bu ölçüt ve amaçlara bölge belirle-
haklarının korunması ve çocukların iyileştirme süreçlerin- me kriterleri adı verilir�
de etkin rol almaları için çocuk dostu alanlar oluşturulması,
psikososyal destek hizmetlerinin sağlanması, eğitim ola- • Bu kriterler, fiziki unsurlar (yer şekilleri, iklim, bitki örtüsü
naklarının devam ettirilmesi gibi önlemler alınmaktadır� vb�) ve beşerî unsurlardır (nüfus, yerleşme, sanayi, tarım,
• Savunmasız grupların korunması, insan hakları kapsamın- turizm vb�)�
da uluslararası yasa ve standartlarla sağlanmaktadır� • Yeryüzü doğal, beşeri ve ekonomik etkinlikler bakımından
• Örneğin Türkiye’nin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Ço- kendi içerisinde benzerlik gösteren, ortak özellikleri bulu-
cuk Hakları Sözleşmesi, dünyadaki tüm çocukların korun- nan, ancak çevresine göre farklılıklar gösteren alanlara ay-
ması ve belirli standartlarda onlara yardım ulaştırılmasını rılmıştır� Bu alanlara bölge adı verilir�
sağlayan uluslararası belgelerden en kapsamlı olanıdır� • Yeryüzünü oluşturan bu bölgelerin diğerlerinden ayrılabil-
• Çocuğun korunmasına yönelik faaliyetler, koruyucu çevre mesi için bir ya da birkaç yönden ortak özelliklere sahip

anlayışının yanı sıra hak temelli yaklaşımla da gerçekleş- olması gerekir� Bölgeleri oluşturan özellikler doğal (fiziki),
tirilmelidir� beşeri, ekonomik ve işlevsel özelliklerdir�

Coğrafya 419