Page 37 - 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

4. ÜNTE: ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDALAAN TÜRKYE PARAGRAF TESTİ 5

1 Türk�ye İkt�sat Kongres�’nde yerl� sermayeye dayalı, ham 3
maddes� yurt �ç�nde olan, dışarıya bağımlılığı ortadan kal- I. Devlet, bu kanunla özel sektördek� g�r�ş�mc�lere ucuz
dıracak m�llî b�r ekonom� oluşturulmasına karar ver�ld�. (I) arsa, uzun vadel� kred�, bell� süreler �ç�n verg� muaf�-
Kongre kararlarına bakıldığında ekonom�k bağımsızlık- yet�, gümrük verg�ler�nde �nd�r�m g�b� kolaylıklar sağ-
tan tav�z ver�lmemes�, ekonom�n�n her yönüyle m�ll�leş- layarak kalkınmayı hızlandırmak ve ekonom�y� can-
t�r�lmes� ön plana çıkmaktadır. (II) Yerl� malı kullanılması landırmak �stem�şt�r.
ve tasarrufun teşv�k ed�lmes�n�n dış t�caret denges�n�n
kurulması bakımından öneml� olduğu vurgulanmıştır. II. Bu sanay�leşme çalışmalarına rağmen halkta yeterl�
(III) Tasarruf yapmak; m�llî kaynakların �şlet�lmes�, yerl� sermaye olmadığı �ç�n özell�kle ağır sanay� kuruluşları
fabr�kaların kurulması, paranın yabancı ülkelere g�tmes�- devlet tarafından oluşturuldu.
n�n önlenmes� bakımından gerekl�d�r. (IV) Temel tüket�m III. Türk�ye İkt�sat Kongres�’nde alınan kararlar gereğ�nce
maddeler�n�n öz kaynaklardan karşılanması, m�llî ekono- cumhur�yet�n �lk yıllarından �t�baren sanay�leşme çalış-
m�n�n kurulması ve gel�şt�r�lmes� açısından çok öneml�d�r. malarına ağırlık ver�ld�.
Yukarıdak� metn�n �k�nc� paragrafı numaralı cümle- IV. Ancak bu kolaylıklara rağmen özel sektör beklenen
lerden hang�s�yle başlamalıdır? yatırımı gerçekleşt�remem�şt�r.
A) I B) II C) III D) IV V. Ardından özel sektörün de desteklenmes� �hmal ed�l-
meyerek 1927’de Teşv�k−� Sanay� Kanunu çıkarıldı.

Anlamlı ve kurallı b�r paragraf oluşturulmak �ç�n
numaralı cümleler�n sıralaması aşağıdak�lerden han-
g�s�nde doğru olarak ver�lm�şt�r?
A) I − III − V − II − IV B) II − V − I − IV − III
C) III − IV − I − II − V D) III − II − V − I − IV

2 Türk�ye Cumhur�yet� kurulduğunda ekonom�n�n temel�
tarıma dayalıydı. Devlet�n bütçe gel�rler�n�n öneml� b�r
kısmı tarım ürünler�nden alınan “aşar” verg�s�nden olu-
şuyordu. Ancak halkın bu verg�y� ödeyecek gücü yoktu.
Anadolu halkı on yıldır aralıksız devam eden savaşlarda
evlatlarını ve toprağı �şleyeb�leceğ� hayvanlarını kaybet- 4 Atatürk, t�caret sektörünü gel�şt�rmek �ç�n 1924 yılında
m�şt�. Halkın ödemekte zorlandığı Aşar verg�s� 1925’te Celal Bayar’ı görevlend�rerek İş Bankasını kurdurdu.
kaldırıldı. Böylece köylü, üzer�ndek� ağır b�r ekonom�k 1925 yılında, T�caret ve Sanay� Odaları Kanunu, 1926’da
yükten kurtulmuş oldu. Aşar verg�s�n�n kaldırılmasın- �se T�caret Kanunu çıkarılarak bu alanda düzenl� faal�-
dan sonra tarımı gel�şt�recek çalışmalar yapıldı. Z�raat yetler yürütülmes� sağlandı. 1926 yılında çıkarılan Kabo-
Bankası kanalıyla ç�ftç�ler�n sermaye �ht�yacı karşılandı. taj Kanunu �le Türk den�z ve l�manlarında yük ve yolcu
Tarım uzmanı yet�şt�rmek �ç�n Ankara’da “Yüksek Z�raat taşıma hakkı Türk vatandaşlarına devred�ld�. Ayrıca
Enst�tüsü” kuruldu. Köylüye f�dan ve kal�tel� tohum yar- yabancıların el�nde bulunan den�zc�l�kle �lg�l� �şletmeler
dımı yapıldı. satın alınarak m�ll�leşt�r�ld�.
Bu parçadan yola çıkarak aşağıdak�lerden hang�s�ne Bu parça d�l ve anlatım yönünden değerlend�r�ld�-
ulaşılamaz? ğ�nde aşağıdak�lerden hang�s�ne ulaşılamaz?

A) Ülke ekonom�s�n�n temel� tarıma dayanmaktadır. A) Dey�m kullanılarak olayın etk�ley�c�l�ğ� artırılmıştır.
B) Devlet�n tek gel�r kaynağı aşar verg�s�d�r. B) Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır.
C) Uzun süren savaşlar tarımı olumsuz etk�lem�şt�r. C) Olay, k�ş� ve zaman unsurlarına yer ver�lm�şt�r.
D) Tarımın kalkınması �ç�n b�r d�z� çalışma yapılmıştır. D) Gel�şmeler, III. k�ş� ağzıyla anlatılmıştır.

MARKAJ YAYINLARI 37
Markaj Yaynlar / 8. Snf T.C. nklap Tarihi ve Atatürkçülük