Page 32 - 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 2 4. ÜNTE: ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDALAAN TÜRKYE

5 Cumhur�yet’�n �lanıyla; yen� Türk Devlet�’n�n rej�m� Cum- 7 3 Mart 1924 tar�h�nde TBMM’de kabul ed�len b�r kanunla
hur�yet olarak bel�rlend�. Devlet�n adı Türk�ye Cumhu- hal�fel�k kaldırıldı. Aynı gün kabul ed�len d�ğer kanunlar
r�yet� oldu. Cumhurbaşkanlığı makamı oluşturularak �le Şer�ye ve Evkâf Vekâlet� kaldırıldı. Bu kurumun yer�ne
devlet başkanlığı sorunu çözüme kavuşturuldu. Mecl�s D�yanet İşler� Başkanlığı ve Vakıfl ar Genel Müdürlüğü
hükûmet� s�stem�nden kab�ne s�stem�ne geç�ld�. Başba- kurularak başbakanlığa bağlandı. Böylece d�n �şler� s�ya-
kanlık makamı oluşturuldu. Mustafa Kemal Paşa Türk�ye set�n dışında tutularak la�k devlet anlayışının yerleşt�r�l-
Cumhur�yet�’n�n �lk cumhurbaşkanı seç�ld�. İlk Cumhur�- mes� �ç�n öneml� b�r aşama daha kayded�ld�. Y�ne aynı
yet Hükûmet�n� kurma görev� �se İsmet (İnönü) Paşa’ya gün çıkarılan b�r başka kanunla Erkân−ı Harb�ye Vekalet�
ver�ld�. Feth� (Okyar) Bey de TBMM başkanlığına seç�ld�. kaldırılarak Genelkurmay Başkanlığı kuruldu ve ordunun
s�yasetten ayrı tutulması sağlandı. 3 Mart 1924’te Tev-
Aşağıdak�lerden hang�s� Cumhur�yet’�n �lanının get�r-
d�kler� arasında sayılamaz? h�d−� Tedr�sat Kanunu kabul ed�lm�ş ve öğret�m b�rl�ğ�n�n
sağlanması yolunda öneml� b�r adım atılmıştır. Aynı gün
A) Devlet başkanlığı sorunu çözüme kavuşturulmuştur. çıkarılan başka b�r kanunla Osmanlı hanedanı yurt dışına
B) Hükümet s�stem� değ�şt�r�lm�şt�r. sürgün ed�lm�şt�r. Hal�fel�ğ�n kaldırılması ve çıkarılan d�ğer
C) Hükümet üyeler� mecl�ste tek tek seç�lerek bel�rlen- kanunlarla demokrat�k, la�k ve çağdaş devlet anlayışının
m�şt�r. oluşturulması yolunda öneml� b�r adım atılmıştır.
D) Devlet �dares�nde yen� kurumlar oluşturulmuştur. Bu parçada aşağıdak� sorulardan hang�s�n�n cevabı
yoktur?
A) Hal�fel�ğ�n kaldırıldığı gün saltanat tahtında hang� pa-
d�şah oturuyordu?
B) La�k ve çağdaş devlet anlayışı yolunda hang� adımlar
atılmıştır?
C) Ordunun s�yasetten ayrı tutulması �ç�n hang� düzen-
leme yapılmıştır?
D) Öğret�m b�rl�ğ�n�n sağlanması yolunda hang� adım
atılmıştır?

8 M�llî Mücadele Dönem�’nde çıkarılan 1921 Anayasası’nda
temel hak ve ödevler yer almadığından yen� b�r anayasa
çalışmalarına başlanmıştır. II. TBMM tarafından hazır-
lanan yen� anayasa, 20 N�san 1924’te yürürlüğe g�rd�.
6 (I) Osmanlı pad�şahlarından bazıları, özell�kle devlet�n Bu anayasada da egemenl�ğ�n kayıtsız şartsız m�llete
son dönemler�nde Müslümanlar üzer�nde s�yas� nüfuz a�t olduğu bel�rt�ld�. Türk�ye Devlet�’n�n yönet�m şekl�n�n
elde etmek �ç�n bu unvanı kullanmıştır. (II) Devlet�n Cumhur�yet, resm� d�l�n�n Türkçe, başkent�n�n Ankara
Dağılma Dönem�’nde Müslüman unsurları b�r arada tuta- olduğu yer aldı. Böylece 1924 Anayasası’yla devlet�n
b�lmek amacıyla İslamcılık pol�t�kasına ağırlık ver�lm�şt�r. yönet�m şekl� ve demokrat�k yapısı güvence altına alın-
(III) I. Dünya Savaşı sırasında Müslüman Arapların b�r mıştır.
bölümü Osmanlı hal�fes�n�n “C�had−ı Ekber” �lanına rağ-
men İng�l�zlerle b�rl�kte hareket etm�şlerd�r. (IV) Bu durum Parçaya göre aşağıdak�ler�n hang�s� 1924 Anayasa-
hal�fel�ğ�n Müslümanlar üzer�ndek� etk�s�n�n oldukça zayıf- sı’nda yer alan konulardan b�r� değ�ld�r?
ladığını ortaya koymuştur. A) Mecl�s Hükümet s�stem�

Parçadak� cümleler�n hang�s�nde “zaman” bel�rt�lme- B) Devlet�n adı
m�şt�r? C) Devlet�n merkez�

A) I B) II C) III D) IV D) Kanun üstünlüğü

32 Markaj Yaynlar / 8. Snf T.C. nklap Tarihi ve Atatürkçülük
MARKAJ YAYINLARI