Page 31 - 8. SINIF T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

4. ÜNTE: ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDALAAN TÜRKYE PARAGRAF TESTİ 2

1 3 İşgalc� güçlere karşı yürütülen bağımsızlık savaşının

I. 1789 Fransız İht�lal� �le ortaya çıkan eş�tl�k, özgürlük, Ankara’dan yönet�lmes� Ankara’nın f��len hükûmet mer-
m�ll�yetç�l�k, �nsan hakları, demokras� g�b� kavramlarla kez� n�tel�ğ� kazanmasını sağlamıştı. (I) Saltanatın kaldı-
ve sanay�leşmen�n get�rd�ğ� sömürgec�l�kle karşı kar- rılmasından sonra başkent�n neres� olacağı tartışmaları
şıya kalan Osmanlı Devlet�’n�n Avrupalılar karşısın- başlamıştı. (II) Ankara’nın jeopol�t�k, stratej�k ve coğraf�
dak� ger�lemes� g�derek hızlandı. konumu, Ankara ve çevre halkının M�llî Mücadele’ye ver-
d�ğ� destek, Ankara’da oluşan Kuvâ−yı M�llîye ruhu, İstan-
II. Osmanlı Devlet�’n�n I. Dünya Savaşı sonucunda yıkıl- bul’un s�yas� çevres�ne duyulan güvens�zl�k, Ankara’nın
ması ve M�llî Mücadele’n�n kazanılmasıyla kurulan başkent seç�lmes�nde etk�l� olmuştur. (III) Dış�şler� Bakanı
yen� Türk Devlet�’nde çağın ve toplumun �ht�yaçla- İsmet (İnönü) Bey ve 14 m�lletvek�l� 9 Ek�m 1923’te tek
rına cevap veremeyen kurumları kökten değ�şt�rmey� maddel�k “Türk�ye Devlet�’n�n başkent� Ankara’dır.” şek-
amaçlayan b�r yen�leşme sürec� başlatıldı. l�nde b�r kanun tekl�f� hazırlayarak mecl�se sundular. (IV)
III. Türk toplumunda yen�l�k ve değ�ş�m �ht�yacı, Osmanlı Bu kanun tekl�f�n�n mecl�ste 13 Ek�m 1923’te kabul ed�l-
Devlet�’n�n son dönemler�nde yapılan ıslahatlara rağ- mes�yle Ankara, Türk�ye’n�n başkent� oldu.
men açıkça h�ssed�lmeye başlamıştı.
Ver�len met�nde �k�nc� paragraf numaralandırılmış
Numaralandırılmış met�nler�n “g�r�ş-gel�şme-sonuç” cümlelerden hang�s�yle başlamalıdır?
şekl�nde sıralanmış hal� aşağıdak�ler�n hang�s�nde A) I B) II C) III D) IV
doğru ver�lm�şt�r?

A) I − II − III B) II − I − III
C) III − I − II D) III − II − I

4 M�lletvek�l� Abdurrahman Şeref “Hükûmet şek�ller�n�n
teker teker sayılmasına gerek yoktur. Hâk�m�yet kayıtsız
şartsız m�llet�nd�r ded�kten sonra k�me sorarsanız sorun,
bu cumhur�yett�r. Doğan çocuğun adıdır.” sözler�yle
2 İt�laf Devletler�, Lozan barış görüşmeler�ne TBMM’n�n cumhur�yet�n zaten f��len uygulandığını, sadece �sm�n�n
yanında Osmanlı Hükûmet�n� de davet etm�şt�. Bu şek�lde konmadığını vurguladı. Görüşmeler sonucunda önerge
hareket ederek öncel�kle Türk tarafını �k�ye bölmey� ve oy b�rl�ğ�yle ve “Yaşasın Cumhur�yet!” sedaları arasında
ortaya çıkacak tartışmadan yararlanarak Sevr Antlaş- kabul ed�ld�. Cumhur�yet’�n �lanından sonra 1921 Anaya-
ması’nı kabul ett�rmey� amaçlıyorlardı. Bu gel�şme üze- sası’na “Türk�ye Devlet�’n�n �dare şekl� Cumhur�yet’t�r.”
r�ne TBMM, Osmanlı Hükûmet�n�n varlığını resmen sona maddes� eklend�. Cumhur�yet’�n �lanıyla rej�m tartışmaları
erd�rmek �ç�n harekete geçt�. 1 Kasım 1922’de kabul ed�- sona erd�. Hükûmet kurmada kab�ne s�stem�ne geç�ld�.
len b�r kanunla saltanat �le h�lafet b�rb�r�nden ayrıldı ve Hükûmet üyeler� tek tek değ�l, topluca güvenoyuna sunul-
saltanat kaldırıldı. Saltanatın kaldırılmasıyla la�k devlet maya başlandı. Mecl�s başkanlığıyla hükûmet başkanlığı
düzen�ne geç�ş�n �lk adımı atılmış oldu. Osmanlı Devlet� b�rb�r�nden ayrıldı. Gaz� Mustafa Kemal cumhurbaşkanı,
resmen sona erd�. Devlettek� �k� başlılık ortadan kaldı- İsmet Paşa başbakan, Feth� Bey de mecl�s başkanı oldu.
rıldı. M�llî egemenl�k �lkes�n�n hayata geç�r�lmes� yolunda Böylece güçler ayrılığı yolunda öneml� adımlar atıldı.
öneml� b�r adım atıldı.
Bu parçada değ�n�len temel konu aşağıdak�lerden
Ver�len met�nde aşağıdak�ler�n hang�s�nden söz ed�l- hang�s� olab�l�r?
mem�şt�r?
A) Mecl�s başkanlığı �le hükûmet başkanlığının b�rb�r�n-
A) Saltanatın kaldırılmasıyla pad�şahın ülkey� terk etme- den ayrılması
s�nden B) Cumhur�yet’�n �lan ed�lmes�
B) Saltanatın kaldırılma gerekçes�nden C) 1921 Anayasası’nın oluşturulması
C) Saltanatın kaldırılmasının sonuçlarından D) Hükûmet üyeler�n�n güvenoyu alma şek�ller�n�n de-
D) İt�laf Devletler�n�n planlarından ğ�şmes�

Markaj Yaynlar / 8. Snf T.C. nklap Tarihi ve Atatürkçülük
MARKAJ YAYINLARI 31