Page 57 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ HALK ŞİİRİ / ÂŞIK TARZI HALK ŞİİRİ ] 57

TEST 4 3 Koşma ile ilgili aşağıda verilen bilgiler-
den hangisi yanlıştır?
HALK ŞİİRİ / ÂŞIK TARZI HALK ŞİİRİ
A) Dörtlük sayısı 5 ile 15 arasında değişir.
1 Aşağıdaki dizelerden hangisi bir taşla- B) Konusuna göre değişik adlarla anılır.
madan alınmış olabilir? C) 11’li hece ölçüsüyle söylenir.
A) Ayna almış perçem düzer D) Son dörtlükte şairin adı geçer.
Zülfün tarayı tarayı E) Âşık edebiyatı nazım biçimidir.
B) Kırık çanağı yok ayran içecek
Kahveye gelir de fincan beğenmez
EDİTÖR YAYINEVİ
C) Eğil dağlar eğil üstünden aşam
Yeni talim çıkmış varam alışam
D) Güzel gitti diye pınar ağladı 4 Aşağıda verilen ifadelerden hangisi “var-
Acıdı yüreğim yandı pınara sağı” ile ilgili değildir?
E) Avcılardan kaçmış ceylan misali
Geçmiş dağdan dağa yoktur durağı A) Kendine has bir ezgiyle söylenir.
B) Hece ölçüsünün 8’li kalıbıyla yazılır.
C) Kafiye örgüsü xaxa / bbba / ccca şek-
lindedir.
D) Yiğitçe bir söyleyiş hakimdir ve “hey”,
“bre” ve “aman” gibi ünlemler kullanılır.
E) Âşık tarzı halk şiiri nazım şekilleri ara-
sında dili en ağır olan nazım şeklidir.

2 Sen petek misali, Veysel de arı
İnleşir beraber yapardık balı
Ben bir insanoğlu, sen bir dut dalı
Ben babamı, sen ustanı unutma

Yukarıda verilen dörtlükle ilgili olarak 5 İslamiyet’in kabulünden önce şaman, bak-
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? sı, kam gibi adlarla anılan ve saz eşliğinde
şiirler söyleyen kişilere İslamiyet’in kabu-
A) Bir koşmadan alınmıştır. lünden sonra ……………….. denmiştir.
B) Şairin mahlası yer aldığından son dört-
lüktür. Yukarıdaki ifadede boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
C) 11’li hece ölçüsüyle söylenmiştir.
D) Benzetmelerden yararlanılmıştır. A) oyun B) divan C) âşık
E) Didaktiklik ağır basmaktadır. D) şair E) ozan

Âşık Tarzı Halk Şiiri Koşma: Genel olarak halk edebiyatının en çok kullanılan ve en
sevilen nazım şekli olan koşmalar, İslamiyet öncesi dönemin ko-
Âşık tarzı halk şiiri, halk arasında saz çalıp şiir söyleyen âşıkların şuklarıyla ve divan edebiyatı nazım şekillerinden olan gazelle
oluşturduğu halk şiiri koludur. Bu kolun şairleri genellikle okuma benzerlik gösterir.
yazma bilmeyen, usta - çırak ilişkisi içinde yetişmiş âşıklardır. Koşmaların şekil ve içerik özellikleri şunlardır:
Âşık tarzı halk şiiri dini etkiden uzak bir şiirdir. Bu şiir koluna ait
nazım şekilleri koşma, semai, varsağı ve destandır. y Koşmalar genellikle 8’li ve 11’li hece ölçüsüyle yazılır.
y Koşmalara konularına göre güzelleme, koçaklama, taşlama
ve ağıt gibi isimler verilir.