Page 53 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ İSLAMİYET ETKİSİNDE GELİŞEN TÜRK ŞİİRİ / İLK TÜRK - İSLAM ESERLERİ ] 53

14 İslamiyet öncesi Türk edebiyatına ait edebi ürünler açısından aşağıdaki eserlerden
hangisi önemli bir kaynaktır?
A) Divan-ı Hikmet B) Kutadgu Bilig C) Atabetü’l Hakayık

D) Muhakemetü’l Lügateyn E) Dîvânu Lugâti't-Türk

EDİTÖR YAYINEVİ

15 I. Kılumaz özüm bu kamuğ el işin Halkın her işini kendim yapamam
Mana er kesek ter bilir iş başın Yanımda bu işleri yapabilecek kişiler bulunmalıdır.
Bağırsak bütün çin kılınçı köni O bana candan bağlı dürüst,
Tili könlü tuz bolsa bilse munı Özü sözü bir işten anlayan kimse olmalıdır.
II. Bilig birle alim yokar yokaldı Âlim, bilgi sayesinde yukarı çıkar
Bilgisizlik esni çökerdi kadı Bilgisizlik kişiyi çökertir
Bilig yind, usanma bil ol hak Bilgiyi ara, usanma çünkü
Resul “Bilig Çin’de erse siz arkang” tidi Allah’ın peygamberi “Bilgi Çin’de de olsa alınız.” demiştir.

III. Zakir bolup şâkir bolup Haknı taptım Zakir olup, şâkir olup Hakk’ı buldum
Dünya ukba haram kılıp yançıp tiftim Dünya ahiret haram kılıp ezip teptim
Şeyda bolup rüsva bolup candın öttim Divane olup, rüsva olup candan geçtim
Bî-gam bolup yir astığa kirdim muna Gamsız olup yer altına girdim işte

Yukarıdaki metinlerin içerik özellikleri incelendiğinde bu metinlerin alındığı eserler
aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?
A) Atabetü’l Hakayık - Kutadgu Bilig - Divan-ı Hikmet
B) Kutadgu Bilig - Divan-ı Hikmet - Atabetü’l Hakayık
C) Divan-ı Hikmet - Atabetü’l Hakayık - Kutadgu Bilig
D) Kutadgu Bilig - Atabetü’l Hakayık - Divan-ı Hikmet
E) Atabetü’l Hakayık - Divan-ı Hikmet - Kutadgu Bilig

3. Atabetü’l Hakayık: “Hakikatlerin Eşiği” anlamına gelen bu 4. Divan-ı Hikmet: 12. yüzyılda Ahmet Yesevi tarafından söylenen
eser, XII. yüzyıl şairlerinden olan Edip Ahmet Yükneki tarafın- ve “hikmet” adı verilen dini - tasavvufi şiirlerden oluşan didaktik
dan yazılmıştır. Hem beyitlerden hem de dörtlüklerden oluşan bir eserdir. Hikmet adı verilen şiirler dörtlük esasına göre ve hece
bu eser erdemli olmanın yollarından, bilginin faydası bilgisiz- ölçüsüyle yazılmıştır. Ahmet Yesevi aynı zamanda Yesevilik tari-
liğin zararlarından, cömertlikten, iyilikten, kibir ve ihtirasın katının da kurucusudur. Bu tarikat Anadolu’da İslamiyet’in yayıl-
masında etkili olmuştur. Eserde genel olarak dervişlik hakkında
zararlarından bahseder. Eser bu açıdan didaktik bir özellik övgülerden, bu dünyadan şikâyetten, cennet ve cehennem tasvir-
gösterir. lerinden bahsedilir. Hakaniye lehçesiyle yazılmıştır.