Page 37 - 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

7. ÜNTE: ANI HATIRA PARAGRAF TESTİ 1

1 Anı, b�r k�msen�n başından geçen ya da yaşadığı 3 Hüsey�n Cah�t Yalçın (1875-1957), Servet�fünun Dönem�
dönemde tanık olduğu olayları ve durumları konu ed�n- yazarlarındandır. Balıkes�r’de doğdu. Mülk�yey� b�t�rd�.
d�ğ� yazı türüdür. (I) Bu yazı türünün yazılma amaçları Çeş�tl� l�selerde müdür yardımcılığı ve müdürlük görev-
arasında; hayat tecrübeler�n� paylaşmak, olaylara açıklık ler�nde bulundu. İstanbul ve Kars m�lletvek�ll�ğ� yaptı.
kazandırmak, unutulmaya yüz tutan toplum değerler�n� Nad�de adlı romanını l�se yıllarındayken yazan yazar,
tanıtmak ve yaşatmak g�b� unsurlar sayılab�l�r. (II) Anı Servet�fünun Dönem�’nde daha çok roman, h�kâye ve
yazarı; yaşadığı olayı, üstünden zaman geçt�kten sonra eleşt�r�ler�yle ön plana çıktı. 1908’den sonra s�yas� yazılar
tarafsız b�r bakış açısıyla kaleme almaya, gerçeğe bağlı yazmaya başladı. Servet�fünun topluluğundayken bu ede-
kalmaya, �çten b�r anlatım kullanmaya d�kkat eder. (III) b�yatı esk� edeb�yata karşı da�ma savundu. Esk� yen� tar-
Yazar tanık olduğu olayları, k�ş�ler� ve dönemler� kend� tışmalarında, bağlı bulunduğu Servet�fünun topluluğuna
bakış açısıyla ve kend� eğ�l�mler� doğrultusunda ver�r. (IV) destek oldu. Eserler�n� gerçekç� b�r bakış açısıyla, �ç ve
Yazar, anlatımda mektup, fotoğraf, günlük g�b� belgeler- dış gözleme dayanarak yazdı. H�kâye, roman, fıkra, men-
den de yararlanab�l�r. (V) Böylece yazar, unutulmasını sur ş��r türünde yazdığı eserler�nde, şa�rane ve süslü b�r
�stemed�ğ�, sonrak� kuşaklar �ç�n öneml� ve gerekl� gör- üslup kullandı. Yazarın Hayat-ı Muhayyel, Hayat-ı Hak�-
düğü gerçekler� kalıcı kılma amacı taşır. k�ye Sahneler� h�kâye; Hayâl İç�nde roman; Kavgalarım
eleşt�r�; Edeb�yat Anıları, S�yasal Anılar anı türündek�
Bu parça �k� paragrafa ayrılmak �stense �k�nc� parag-
raf numaralandırılmış cümleler�n hang�s�yle başlar? eserler�nden bazılarıdır.
Bu parçada Hüsey�n Cah�t Yalçın �le �lg�l� aşağıdak�-
A) I B) II C) III D) IV E) V
ler�n hang�s�ne değ�n�lmem�şt�r?
A) Hayatı B) Eğ�t�m�
C) Vaz�feler� D) Eserler�
E) K�ş�l�ğ�

2 Türk edeb�yatında anı türünün �lk örneğ� Babür İmpara-
toru Babür Şah’ın yazdığı Babürname adlı eserd�r. Son-
rasında vakay�nameler, menakıpnameler, gazavatna-
melerde anı türü d�ğer türlerle �ç �çe geçm�şt�r. Tanz�mat
Dönem�’nde de anı türünün d�ğer türlerle �ç �çe ver�lmes� 4 Fal�h Rıfkı Atay’ın Mustafa Kemal’�n Mütareke Defter� adlı
söz konusudur. Bu türün Batılı anlamda �lk örnekler� Ser- eser�, Türk edeb�yatında anı türüne örnekt�r. Yazar bu
vet�fünun Dönem�’nde ver�lm�şt�r. Hal�t Z�ya Uşaklıg�l’�n eserde; Mustafa Kemal’le ne zaman ve nasıl tanıştığını,
Kırk Yıl adlı eser�, Batılı anlamda anı türünün �lk örnekler� Mustafa Kemal’�n rej�m değ�ş�kl�ğ�n� haber ver�ş�n�, yazı
arasındadır. Bu dönemde yazılan anılarda; Servet�fünun ve d�l �nkılabıyla �lg�l� anılarını vb. konu ed�nm�şt�r. Söz
sanatçılarının b�r araya gel�şler�, amaçları, dönem�n d�ğer konusu anılarında akıcı, yer yer ş��rsel b�r üslup kullan-
aydınlarıyla olan tartışmaları �şlenm�şt�r. Hal�t Z�ya Uşak- mıştır. Eser, gerek �şlenen k�ş�ler gerekse olaylar yönüyle
lıg�l’�n Saray ve Ötes�, Mehmet Rauf’un Edebî Hatıralar dönem�n sosyal ve s�yas� hayatına ışık tutması bakımın-
adlı eserler�, dönem�n tanınmış anı örnekler�ndend�r. dan öneml� b�r kaynak n�tel�ğ�nded�r.
Bu parçada aşağıdak� düşüncey� gel�şt�rme yolların- Bu parçaya get�r�leb�lecek en uygun başlık aşağıda-
dan hang�ler� ağırlıklı olarak kullanılmıştır? k�lerden hang�s� olab�l�r?
A) Benzetme − Örneklend�rme A) Fal�h Rıfkı Atay

B) Tanık gösterme− Karşılaştırma B) Fal�h Rıfkı Atay’ın Hayatı
C) Tanımlama − Tanık gösterme C) Mustafa Kemal’�n Mütareke Defter�
D) Örneklend�rme − Karşılaştırma D) Fal�h Rıfkı Atay’ın Eserler�
E) Tanımlama − Sayısal ver�lerden yararlanma E) Mütareke Yılları

Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat
MARKAJ YAYINLARI 37