Page 36 - 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 2 6. ÜNTE: TYATRO

5 Meddahlık �ç�n tek adamlı t�yatro da den�r. Meddah, 7 Meddah, aslında t�yatronun çeş�tl� k�ş�ler�n� k�ş�l�ğ�nde
t�yatronun bütün k�ş�ler�n� varlığında b�rleşt�ren b�r aktör- toplamış b�r aktör; meddahlık da tek k�ş�l�k b�r t�yatrodur
dür. Yüksekçe b�r yerde oturarak b�r h�kâyey� başından b�r bakıma. Meddah, kahvehanelerde hüner�n� göste-
sonuna kadar h�kâyede geçen k�ş�ler� ağızlarına göre receğ� zaman d�nley�c�lerden daha yüksekçe b�r sek�ye
konuşturarak anlatır. Sadece konuşturduğu k�ş�ler�n konmuş b�r �skemleye oturur; el�nde b�r baston, omzunda
(Acem, Anadolu, Çerkez, Arnavut, Yahud� g�b�) ağızlarını da büyükçe b�r mend�l tutardı. Mend�l�, türlü ses ve ağız
değ�l çeş�tl� hayvan ve doğa sesler�n� de takl�t eden med- takl�tler� yaparken ağzını, burnunu kapatmak �ç�n bastonu
dahın �k� aracı vardır. Bunlardan b�r� omzuna attığı ya da da çeş�tl� gürültüler çıkarmak �ç�n kullanırdı. H�kâyes�n�n
boynuna doladığı mend�l� d�ğer� �se sopasıdır. Meddahın üslubu da takl�tl� b�r anlatıya uygulanmıştı. Meddahın,
sopası, döşemeye vurup oyunun başladığını haber ver- h�kâyes�ne başlarken d�nley�c� ve sey�rc�lerden k�msen�n
mek, kapı çalındığını b�ld�rmek g�b� çeş�tl� sesler çıkarmak alınmaması �ç�n “İs�m �sme, k�sb k�sbe, semt semte ben-
�ç�n kullanılan b�r araç olduğu g�b� onun sazı, süpürges�, zer. Geçm�ş zaman söylen�r; yalan, gerçek d�nlen�r, vak�t
tüfeğ� yer�ne de geçer. Mend�lle de çeş�tl� başörtüler�n�, geçer” yollu kalıp �fadeler�n� sıralardı. Metn�n sonunda
başlıkları takl�t eder. da sürçü l�san ett�kse aff ola b�ç�m�nde özür d�leyen kalıp

Parçada anlatılanlara göre aşağıdak�lerden hang�s� �fadelere yer ver�rd�.
meddahlıkla �lg�l� anahtar sözcükler arasında yer Parçanın anlatımında;
almaz? I. Açıklayıcı anlatım
A) Meddah B) Saz II. I. k�ş� ağzıyla anlatım
C) Mend�l D) Sopa III. Kahraman bakış açısıyla anlatım
E) H�kâye
numaralı �fadelerden hang�ler� kullanılmamıştır?

A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) II ve III
E) I, II ve III

6 T�yatroda dekor, kostüm, ışık, müz�k g�b� unsurlar olay- 8 (I) Karagöz, karanlık b�r yerde ger�s�nden aydınlatılmış
ları bel�rg�nleşt�rmeye yarar. Başka b�r dey�şle olayların beyaz b�r perdede tasv�rlerle oynatılan b�r oyundur. (II)
daha canlı b�r görünüm kazanmasını sağlar. Mekân ve Değ�ş�k ş�ve ve ses takl�tler�n�n yer aldığı oyunda Kara-
dekor, geleneksel t�yatroda standart b�r özell�k gösterme- göz ve Hac�vat başlıca t�plerd�r. (III) Tuzsuz Del� Bek�r,
s�ne karşılık modern t�yatroda aynı eser�n farklı tems�lle- Kayser�l�, Acem, Yahud�, Karagöz’ün karısı, Cüce g�b�
r�nde, met�nle �l�şk�l� veya met�nden bağımsız olarak farklı çok eğlencel� t�pler de bu oyunda yer�n� alır. (IV) Kara-
mekân ve dekor uygulamaları olab�l�r.
göz oyunu g�r�ş, muhavere, fasıl ve b�t�ş olmak üzere dört
Bu parçaya hak�m olan düşüncey� gel�şt�rme yolu bölümden oluşur. (V) Oyuna adını veren asıl konunun ele
aşağıdak�lerden hang�s�d�r? alındığı bölüm fasıldır.

A) Karşılaştırma B) Sayısal ver�lerden yararlanma Bu parçadak� numaralanmış cümleler�n hang�s�nde
C) Benzetme D) Tanımlama k�ş�den k�ş�ye değ�şeb�lecek b�r �fade kullanılmıştır?
E) Tanık gösterme A) I B) II C) III D) IV E) V

36 Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat
MARKAJ YAYINLARI