Page 339 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Ünite: Eski Çağ Medeniyetleri

• Örneğin saban kıran veya öküz öldüren kişilere ölüm ce- ESKI ÇAĞ’DA AILE VE KADIN
zası verilmiştir.
Mezopotamya
AVRUPA • Sümer ve Babil kanunlarında güncel toplumsal meselelerin
• Antik Yunan (Helen) medeniyetinde Doğu medeniyetlerin- yanı sıra evlilik, aile, boşanma ve miras konuları da oldukça
den esinlenilerek kanunlar yazılı hâle getirilmiştir. kapsamlı bir şekilde yer almaktaydı.
• Yunanistan'da kanunlar soyluların haklarını korumak ve • Aile birliğini korumak amacıyla; evlilik, eşlerin ve çocukla-
gelştirmek için hazırlanmıştır. rın hukuki sorumlulukları, soyun devamı, evlatlık edinme,
• Sınıflar arası mücadelelerden dolayı sosyal yaşama yöne- aile ekonomisi, miras, boşanma, velayet, nafaka gibi konu-
• EDİTÖR YAYINLARI
lik birtakım hukuki düzenlemeler yapılmıştır. lar hakkında yasalar hazırlanmıştır.
• Dragon, Solon ve Kleistenes (Klistenes) kanunlar getirmiş • Ancak Mezopotamya kanunlarında kadınlarla erkeklere uy-
ve arhon (yönetici) seçilen Dragon, soyluların keyfi yöneti- gulanan kurallar ve cezalar eşit değildi ve genellikle erkek-
lerin menfaatine odaklanmıştı.
mini orta sınıf lehine düzenlemiştir.
• Antik Yunan hukukunda; evlilik, boşanma, veraset, cinayet • Mezopotamya’da kanunlar ataerkil anlayışa uygun olarak
düzenlenmiş olup çocuksuz evlilikler ve kadının ahlaka ay-
gibi konularla ilgili esaslar ve cezalar yer almıştır. kırı hareketleri en yaygın boşanma sebepleri olarak görül-
• Roma’da hukuk ayrımı patrici (yönetici sınıf) ve plep (halk) müştür.
arasında çekişmelerin yaşanmasına yol açtı.
• Mücadele sonucunda pleplerin isteğinin kabul edilmesiyle Anadolu
kanunların yazılmasına ve ilanına karar verildi. • Hititler toplumun yapı taşı olan aile kurumuna çok önem
• Böylece Roma Dönemi’nde ise 12 Levha Kanunları hazır- verdiler.
lanarak modern hukuk kurallarının temelleri atılmış oldu. • Tek eşle evliliğin yaygın olduğu Hititlerde kadınlara mülki-
yet hakkı tanınmış ve resmi nikah zorunluluğu getirilmiştir.
{ 12 Levha Kanunları günümüz Avrupa hukuk kurallarının • Kadın haklarına önem veren Hititler boşanma ve miras
temelini oluşturmuştur. hakkını kadınlara da tanımıştır.
• Bu kanunlarda özellikle sınıflar arası eşitlik ilkesine ve mül- • Evlilik sözleşmesi ile kadın, erkek ve bu evlilikten doğacak
kiyet hakkına büyük önem verilmiştir. çocukların haklarını kanunlar çerçevesinde korudular.
• Hitit toplumunda kadınlar çalışma hayatına işçi, ebe, şifacı
TÜRKISTAN olarak katıldılar.
• İlk Türk devletlerinde hukukun temelini ve kaynağını gele-
neklerden alan sözlü hukuk kuralları denilen “töre” oluştur- Avrupa
muştu. • Roma'da ailenin başı babadır eğer baba yoksa yaşayan en
Törenin oluşumunda; kut anlayışı ile kağanlar tarafından yaşlı erkektir.
konulan kurallar, kurultaylarda alınan kararlar ve kağanın • Bu olayın Latin karşılığı paterfamilias'tır.
iradesiyle toplum içinde yavaş yavaş oluşan gelenekler et- • Romalı bir erkeğe göre aile kadın ve çocuğundan daha faz-
kili olmuştur. lası demekti.
• Getirilen kuralların adalete uygun olmasına dikkat edilmiş- • Ailesi hem sosyal statüsünü hem de kişisel değerini, evi ise

tir. Kağanlar da dâhil olmak üzere bu töreye herkesin uy- itibarını, şerefini belirtmekteydi.
ması zorunludur. • Kadının evlilik yoluyla erkeğin ailesine dâhil olabilmesi için
• Türkistan toplumlarında adalet, iyilik, eşitlik, kişilik hakları eşinin babasının hâkimiyeti altına girdiğine yönelik bir söz-
gibi konular ön planda tutulmuş; konargöçer yaşam tarzın- leşme imzalaması gerekirdi.
dan dolayı kimseye uzun süreli hapis cezası verilmemiştir. • Roma'da kadınlar ekonomik ve sosyal haklarını, hâkimiyeti
• Ancak devlete isyan, askerlikten kaçma, cinayet ve hırsızlık altına girmeyi kabul ettikleri vasileri aracılığı ile kullanabi-
gibi ağır suçlar ölümle cezalandırılmıştır. lirlerdi.

Tarih 339