Page 341 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 341
2. Ünite: Eski Çağ Medeniyetleri
ANADOLU • Günümüze kadar ulaşan Van’daki Şamran Kanalı, bunun
• Anadolu’da ilk siyasi birliği sağlayarak bilinen ilk devleti Hi- en güzel örneğidir.
titler kurmuştur.
• Hititlerin çok tanrılı (politeist) bir inanışları vardı. AVRUPA
• Anadolu’ya bu dönemde “Bin Tanrı İli” denirdi. • Yunanlılar çok tanrılı dinlere inanmışlardır. Tanrılarını in-
sanlar gibi düşünmüşler ve Olimpus Dağı'nda yaşadıklarını
• Hititlerdeki bu dini hoşgörü, yerli toplumlar üzerindeki ege- kabul etmişlerdir.
menliklerini kolaylaştırmıştır. • Yunanlılara göre tanrıları kızdırmamak gerekirdi. Aksi tak-
• Kral, başrahip olarak bayramlarda ve dini törenlerde töreni tirde başlarına birçok belanın geleceğine inanırlardı.
yönetirdi. • Tanrıları için olimpiyat yarışmaları tertiplemişlerdir.
EDİTÖR YAYINLARI
• Hititler tanrılarına temizlikle ulaşacaklarına inanırlardı. • Mimarlıkta, heykel ve seramik yapımında başarılı eserler
• Tanrıları insan gibi düşünürler fakat ölümsüz olduğuna ina- vermiştir.
nırlardı. Tanrılara hesap verme korkuları vardı. • Birçok tapınak, tiyatro, agora, hazine binası ve stadyum
inşa eden Yunanlar; tanrı ve insan heykelleri yapmışlar,
{ Anallar denilen yıllıklar düzenleyen Hitit kralları bu yıllık- tapınaklarının duvarlarını kabartma ve resimlerle süslemiş-
lara zaferlerinin yanında yenilgilerini ve günlük olayları yaz- lerdir.
mışlardır. Çünkü öldükten sonra tanrıya hesap vereceklerini
düşünmüşlerdir. Bu düşünce tarihte bilinen ilk objektif tarih • Antik Yunanlar, matematik ve astronomide büyük ilerleme
yazıcılığını başlatmıştır. kaydetmiştir.
• Binlerce tanrıya inandıkları düşünülen Hitit halkı, tanrılar • Yirmi iki harften oluşan ve Latin alfabesinin temeli sayılan
Fenike alfabesi üzerinde de çalışmalar yapılarak yeni bir
adına çok sayıda tapınak inşa etmiştir. Mimaride ve heykel alfabe hazırlanmıştır.
sanatında oldukça ileri gittiler. • Oluşturdukları özgür düşünce ortamında Herodotos (Hero-
• Astronomi ve tıp alanlarında ilerleme kaydeden Hititler; do- dot), Sokrates (Sokrat), Platon, Aristoteles gibi çok önemli
ğayı ve gökyüzünü gözlemlemişler, hastalıkların teşhis ve bilim insanları yetiştirmişlerdir.
tedavisine büyük önem vermişlerdir. • Modern tıbbın temelini atan Hipokrat’ın çalışmaları saye-
• Hititler, Asurlulardan aldıkları çivi yazısıyla beraber kendi sinde hastalıkların ilaçlarla tedavi edilebileceğini keşfet-
icatları olan hiyeroglif yazısını kullandılar. miştir.
• Mısır sanatından etkilenen Hititler kendi özgün sanat anla-
yışlarını oluşturmuşlardır. TÜRKISTAN
• Çömlek ve heykellerde, fildişi nesnelerde, kabartma ve • Türklerde en eski din Gök Tanrı dinidir. Gökten başka bazı
mühürlerde, madenden üretilmiş hayvan biçimli kaplar Hitit dağ, ırmak, vadi gibi varlıklarda bir takım gizli güçlerin bu-
sanatının örnekleridir. lunduğuna inanılırdı.
• Başkenti Tuşpa (Van) olan Urartular, Anadolu’daki ilk uy- • Eski Türklerde Tanrı, sonsuzdur ve herhangi bir şekle so-
garlıklardan biridir. kulamaz. Bundan dolayı Türklerde putçuluk olmadığı gibi
• Çok tanrılı bir inanışa sahip olan Urartuların en büyük tan- putları korumak için yapılan tapınaklar da yoktur.
rısı savaş tanrısı olan Haldi idi. • Gök Tanrı dininde cennet, cehennem ve kurban kesme
• Öldükten sonra hayatın devam ettiğine inanan Urartular inancı vardı.
mezarlarını ev ve oda biçiminde yapmış, mezarlara ölünün • Ölümden sonra yeni bir hayatın başlayacağına inandıkları
değerli eşyalarını koymuşlardır. için ölülerini onlara ait sevdikleri eşya ve atlarıyla beraber
• Urartular kaleleri, sarayları, yazıtları, mezarları ile bölgele- kurgan adı verilen mezarlara gömerlerdi.
rinde önemli izler bırakmıştır. • Kurganların üzerine balbal adı verilen taşlar dikmişlerdir.
• İnşa ettikleri yapıların duvarlarını çeşitli motiflerle süslemiş, • Türkler maden işlemeciliğinde oldukça ileri gitmişlerdir.
maden işleme tekniklerini geliştirmişlerdir. • Kemer tokaları, hançerler, kılıçlar ve yemek kapları çeşitli
• Tarıma önem veren Urartular bu amaçla barajlar ve sulama hayvan figürleriyle ve her boy için özel tasarlanan tamga-
kanalları yapmışlardır. larla süslenmiştir.
Tarih 341
