Page 277 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2. Tema: Çeşitlilik

ETKILEŞIMDEN MADDEYE
ETKILEŞIMDEN MADDEYE Dipol -
Dipol - Indüklenmiş Dipol EtkileşimleriIndüklenmiş Dipol Etkileşimleri
• Polar moleküller ile apolar moleküller veya soy gaz atomları
MOLEKÜLLER ARASI ETKILEŞIMLER arasında gerçekleşen etkileşimlerdir�
• Moleküller arası etkileşimler; ̛ Örnek: H O — CCI , HBr — He, C H OH — I

› Polar ve apolar bütün moleküller arasında ve soy gaz 2 4 2 5 2
I
atomları arasında oluşur� Iyon - Indüklenmiş Dipol Etkileşimleriyon - Indüklenmiş Dipol Etkileşimleri
› Belirli koşullarda madde daha yoğun faza geçerken veya • Iyonik bileşik ile apolar molekül veya soy gaz atomları ara-
başka bir madde içinde dağılırken etkin rol oynar� sında gerçekleşen etkileşimlerdir�

V EDİTÖR YAYINLARI
› Metalik, iyonik ve kovalent bağ oluşumundaki etkileşime -
̛ Örnek: KCI — CCI , NO — CS , Ca(NO ) — Ne
2
4
3
3 2
göre daha zayıftır�
• Polar moleküllerde (HF, H O, NH gibi) kalıcı (sürekli) di- Indüklenmiş Dipol - Indüklenmiş Dipol Etkileşimleri ndüklenmiş Dipol - Indüklenmiş Dipol Etkileşimleri
I
2
3
poller, apolar taneciklerde (I , BF , CO gibi moleküllerde (London K
(London Kuvvetleri, Dağılma Kuvvetleri)uvvetleri, Dağılma Kuvvetleri)
3
2
2
ve He, Ar gibi soy gazlarda) indüklenmiş (geçici) dipoller
oluşur� • Apolar moleküller ve soy gaz atomları arasında gerçekle-
şen etkileşimlerdir�

̛ Örnek: CCI — O , He — CI , CH — C H
4
6
4
2
2
6
-
δ - + δ + •
δ + O δ + δ H N H δ Bütün moleküller arasında London kuvvetleri oluşur� An-
H H δ + H cak apolar moleküller ve soy gaz atomları arasında sadece
London kuvvetleri bulunur�
Kalıcı dipoller oluşur� • London kuvvetleri, elektron sayısı ile doğru orantılı olarak
değişir�
F 7A 8A
O C O
B F 2 He 7A grubu moleküllerinde ve
F F CI 2 Ne 8A grubu elementlerinde
yukarıdan aşağıya doğru
Geçici dipoller oluşur� Br 2 Ar elektron sayısı artar� Bu
durumda London kuvvetleri
I 2 Kr ve kaynama noktası artar�
• Moleküller arası etkileşimler, van der Waals ve hidrojen
bağları şeklinde ikiye ayrılır� • London kuvvetleri, moleküller arası etkileşimlerin en zayı-
fıdır�
Van Der Waals kuvvetlerian Der Waals kuvvetleri
{ Not
Dipol - Dipol E • London kuvvetleri ile van der Waals kuvvetleri eş anlamlı
Dipol - Dipol Etkileşimleritkileşimleri
• Polar moleküllerin zıt kutupları arasındaki elektrostatik çe- değildir�
kim kuvvetleridir� • Van der Waals kuvvetleri, hidrojen bağı hariç bütün zayıf
̛ Örnek: HCI — HCI, HBr — H S, H O — CH CI etkileşimleri içerir�
2
2
3
I Hidrojen Bağı
Iyon - Dipol Etkileşimleriyon - Dipol Etkileşimleri
Hidrojen Bağı
• Iyonik bir bileşiğin iyonları ile polar molekülün dipolleri ara- • Elektronegatifliği yüksek F, O veya N atomuna bağlı H ile
sındaki etkileşimlerdir�
diğer molekülün H atomuna bağlı F, O veya N atomunun
+
̛ Örnek: Na — H O, KCI — C H OH, Ba(NO ) — H O ortaklanmamış elektron çifti arasında oluşan etkileşimdir�
5
2
2
2
3 2
Kimya 277