Page 273 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

1. Tema: Etkileşim

r (-) IE 1A < 3A < 2A < 4A < 6A < 5A < 7A < 8A (+)
He
(en yüksek)

(+) Fr (en büyük) (-)

• Izoelektronik taneciklerden proton sayısı büyük olanın ya-
rıçapı küçüktür� İyonlaşma enerjisi (kJ/mol)
He
-2
r: S > Ar > Ca +2 Ne
18
20
16
(g)TÖR YAYINLARI
• Bir atom elektron verdiğinde çapı küçülür, elektron aldığın- N F Ar
da çapı büyür� H O P Cl
Be C Mg S
• r: X > X > X > X > X B Si Ca
-
-2
+2
+
Elektron sayısı ve atom çapı artar� Li Na Al K Atom numarası
(İlk 20 elementin iyonlaşma enerjileri)
I • Bir elementin ardışık iyonlaşma enerjisi değerleri arasında
Iyonlaşma Enerjisi (IE) yonlaşma Enerjisi (IE)
• Gaz hâldeki nötr bir atomdan bir elektron koparmak için en az 3,5 veya 4 katlık artışın olduğu aralık, o elementin
gereken enerjidir� değerlik elektron sayısını (A gruplarında grup numarasını)
+
-
X + Enerji → X + e verir�
(g)
(g)
IE
• Iyonlaşma enerjisi, ısı alan (endotermik) bir olaydır� IE 1 IE 2 IE 3 IE 4 Değerlik Grup
-
e sayısı
no
• X (k) + Q → 1 X + (g) + e − Q ≠ 1 ÝE, (X (g) halde deðil) X 95 190 912 1648 2 2A
1A
1
X (g) + + Q → Q → 2 X + (g) 2 + + e e − − Q = Q = 2 ÝE 1 Y 62 485 812 1571 En az 4 ≥ 4A
• EDİ X (g) + 1 2 + 2e − Q = 3 4 3 ÝE + < IE ’dir� Elektronegatiflik (EN)
Z
298
546
80
152
+
+
ÝE
X
X
3
2
(g)
Elektronegatiflik (EN)
ÝE
Q →
+
X
4
1
2
(g)
•
•
Bir atomun bağ elektronlarını kendine doğru çekme gücüdür�
Bir atom için; IE < IE < IE <
n
2
Bir atomun elektron sayısı kadar iyonlaşma enerjisi değeri
şına belirlenemez�
vardır� • Elektronegatiflik, göreceli bir kavram olup doğrudan tek ba-
• Periyodik sistemde Elektronegatiflik;
• Iyonlaşma enerjisi, atom yarıçapı ile ters orantılı olarak de- › Aynı periyotta soldan sağa doğru genellikle artar�
ğişir�
› Aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru azalır�
• Periyodik sistemde iyonlaşma enerjisi, • Soy gazların elektronegatifliğinden söz edilemez�
› Aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru azalır�
EN (+)
› Aynı periyotta soldan sağa doğru artar� Ancak 2A ve
F EN değeri 4,0
5A elementlerinin elektron dağılımlarındaki kararlılıktan (en yüksek)
dolayı iyonlaşma enerjisindeki artış düzenli değildir� (-)
Kimya 273