Page 185 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 185

3. Tema: Anlamın Yapı Taşları


              Önemli Bilgi                                       GÖVDE
                                                                 Bir sözcüğün yapım eki alarak türetilmiş şekline gövde denir.
            Bütün fiilimsi ekleri aynı zamanda yapım ekidir.
                                                                 Gerek isim gerekse fiil kökleri bir yapım eki almaları halinde
             Belli günlerde kitap okumaya zaman                  gövdeye dönüşür. Dolayısıyla gövdenin oluşması için en az
             ayırmalısın.                                        bir yapım ekine ihtiyaç vardır. Bir sözcüğe farklı görevi olan
                                                                 birden fazla yapım eki gelebilir. Her yapım eki, sözcüğe yeni
             Sana inanmak istiyorum.           İsim-fiil ekleri  bir gövde özelliği katar.

             Bu konudaki görüşünüzü merak edi-                                  Kararlı, gözlük, verimli, duygusuz, ayrılık,
             yorum.                                               İsim gövdeleri  kaçak, görevli, sevinç

           EDİTÖR YAYINLARI
             Şarkı söyleyen çocuğu yanına çağır-                  Fiil gövdeleri  Tutul-, erit-, bildir, uzan-, düşür-, sula-,
             dı.                                                                sertleş-, kaçır-, dedirt-
             Orada gezilesi yerler çoktur.                       EDEBİYAT ATÖLYESİ
                                                                 1. Aşağıdaki sözcüklerin köklerini bulalım, bu kökleri türlerine
             İşe yaramaz aletleri bir depoya ata-
             lım.                                                göre örnekteki gibi sınıflandıralım.

             O akşam koşar adım eve gitmiştim.   Sıfat-fiil ekleri  Sözcük        Kök        İsim kökü   Fiil kökü

             Bir türlü tanıdık birini bulamamıştım.                  İşlem         İş
             Yapılacak o kadar iş varken uyuya-                      Ölçek        Ölç-
             mazdım.
                                                                    Kırılgan
             Masanın  üstünde  çözülmemiş  bir
             bulmaca vardı.                                          Yazıcı

             Yatağından kalkıp mutfağa gitti.                        Şekerli
             Sorularıma gülerek cevap vermesine                      Eğitim
             kızmıştım.
                                                                   Okulumuz
             Zaman geçtikçe yalnızlığın yükü çe-
             kilmez oluyor.                                         Sevgiden

             Annesinden  izin  almadan  dışarı  çı-                 Çoğunu
             kamaz.
                                                                    Çantasını
             Beni gördüğünde çok sevindi.
                                                                    Vergiden
             Durmaksızın sorular soruyordu.    Zarf-fiil ekleri
                                                                   Yağlayınca
             Şiir okurken farklı bir ruh haline gi-                 Başladı
             riyor.
                                                                    Düzelmiş
             Kardeşini ölürcesine severdi.
                                                                   Yüzücüler
             Etrafına baka baka okula gidiyordu.
                                                                    Yarılmış
             Yoksulum diye herkesten yardım is-                    Gülüşürüz
             tiyormuş.
                                                                    Oynamak
             Düşüncelerini  ölesiye  savunan  bir
             yazardı o.                                              Akıcı


                                                                                    Türk Dili ve Edebiyatı    185
   180   181   182   183   184   185   186   187   188   189   190