Page 32 - 10. SINIF TARİH FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 3 4. ÜNTE: BEYLKTEN DEVLETE OSMANLI MEDENYET

5 (I) Bütün geleneksel şeh�rlerde olduğu g�b� Osmanlı şeh- 7 Dokumacılık, Osmanlı Devlet�’nde gerek artan nüfusun
r�n�n merkez�nde de b�r mabet (cam�), merkezî devlet gerekse sarayın ve ordunun �ht�yaçlarına cevap vereb�l-
of�s� (başkentte saray, eyaletlerde sancak bey� konağı) ve mek �ç�n hızlı b�r şek�lde gel�şm�şt�r. Dokuma sanay�n�n
n�hayet Avrupa şeh�rler�nde de bulunan lonca b�nası ve gel�şt�ğ� Bursa’da; yünlü kumaşların, �pekl� d�baların ve
depo g�b� b�r bedesten vardır. (II) Bunlar genell�kle ab�dev� her c�ns kad�fen�n dokunduğu b�l�nmekted�r. Dokumacı-
b�nalardır. (III) Bu sokaklar, bezzazlar, saraçlar, kavafl ar, lıkta oldukça �ler� g�tm�ş olan Ç�n b�le Bursa’dan kumaş
sahafl ar, yemen�c�ler, bakırcılar çarşıları g�b� �s�mler alır. satın almıştır. Y�ne bu dönemde Macar�stan, İtalya,
(IV) Bu çek�rdek bölgen�n hemen etrafında zanaatçıla- Polonya ve Balkan ülkeler�n�n pazarlarında Bursa kumaş-
rın ve esnafın bulunduğu çarşı vardır. (V) Her sokağın ları satılmıştır. Bursa kumaşlarının üstünlüğü, malzeme-
bütünü veya bel�rl� kes�m� bell� dalda çalışan esnaf tara- s�n�n zeng�nl�ğ� ve desenler�n�n güzell�ğ�nden kaynaklan-
fından �şgal ed�lm�şt�r. (VI) Bu yapılar, şehr�n merkezdek� mıştır. Osmanlı şeh�rler�ne, yabancı ülkelerden boyanmak
büyük meydanın üzer�nde yer alır. (VII) Saman pazarı, �ç�n kumaşlar gönder�lm�şt�r. Ayrıca Türk alı ve ç�n� mav�s�
hayvan pazarı g�b� yerler şehr�n çevre kes�m�ne−varsa− g�b� renkler�n usuller�n� öğrenmek �ç�n Osmanlı şeh�rle-
l�mana yakındır. r�ne Fransa’dan heyetler gelm�şt�r.

Parçada numaralanmış cümlelerden hang� �k�s� yer Bu met�nde aşağıdak�lerden hang�s�ne değ�n�lme-
değ�şt�r�rse anlam bütünlüğü sağlanmış olur? m�şt�r?

A) I ve VII B) II ve III C) III ve VI A) Bursa’nın dokumacılıkta �ler� g�tt�ğ�ne
D) III ve V E) IV ve VII B) Bursa kumaşlarını en çok Ç�nl�ler�n aldığına
C) Bursa kumaşlarının özell�kler�ne
D) Osmanlı’da dokumacılığın gel�şme nedenler�ne
6 B�r m�llet�n kültürel k�ş�l�ğ�n�n en canlı ve anlamlı belgeler� E) Osmanlı kumaşlarının uluslararası alanda ün saldı-
n�tel�ğ�nde olan el sanatları, Osmanlı Devlet�’nde büyük ğına
gel�şme gösterm�şt�r. Özell�kle ahşap ve taş �şlemec�-
l�ğ�, dokumacılık, ç�n�c�l�k ve hat sanatları yen� b�r �fade
ve anlatım zeng�nl�ğ� kazanmıştır. Bu dalların her b�r�
kend� �ç�nde ustalık alanları, kullanılan gereç veya üre-
t�len üründen adını alan gruplara ayrılmıştır. Nakkaşlar,
kuyumcular, kât�pler, c�ltç�ler, ç�n�c�ler, kumaş dokuyucu-
ları, maden �ş� yapan kazgancılar, ahşap �şler�yle uğraşan
kündekârlardan oluşan bu sanat ve zanaat grupları, kend�
�çler�nde b�rer eğ�t�m kurumu g�b� çalışmıştır. Bu meslek 8 (I) Bosna’dan Yemen’e, Kafkasya’dan Kırım’a kadar çok
gruplarının ustaları, Ah�l�k Teşk�latına bağlı olarak lonca-
lar oluşturmuş ve “esnaf şeyhler�” tarafından yönet�lm�şt�r. farklı coğrafyalara hükmeden Osmanlı Devlet�, �nsanla-
Ah� terb�yes�yle yet�şen Osmanlı sanatkârlarının h�le ve rın yetenekler�n� kullanab�lmeler�n� sağlamak amacıyla
aldatmaca b�lmed�ğ�, bu yola başvuranların �se ş�ddetle güvenl� b�r ortam oluşturmuştur. (II) Bu güvenl� ortamda
cezalandırıldığı b�l�nmekted�r. şeh�rler; m�mar�s�yle, zanaat, sanat ve kültür faal�yetle-
r�yle b�rer yaşam merkez� hâl�ne gelm�şt�r. (III) Bu eser-
Bu met�nde aşağıdak�lerden hang�s�ne değ�n�lme- ler, Anadolu ve çevres�nde gel�şen Türk el sanatlarına
m�şt�r? a�t zeng�n b�r haz�ned�r. (IV) Günümüze kadar ulaşan

A) Ah�l�k eğ�t�m�nde gayr�müsl�m esnafa da yer ver�ld�- müzeler�, sarayları, koleks�yonları, kütüphaneler� ve cam�-
ğ�ne ler� dolduran tezh�p, ç�n�, m�nyatür, halı, k�l�m, kumaşlar ve
b�nlerce c�lt yazma eser vardır. (V) Özell�kle kuruluş dev-
B) Bazı el sanatlarının Osmanlı’da kend�ne özgü b�r ge- r�nden �t�baren İzn�k, Bursa, Ed�rne ve İstanbul, Osmanlı
l�şme gösterd�ğ�ne
sanat ve m�mar�s�n�n beş�ğ� olmuştur.
C) Loncaların aynı zamanda b�rer eğ�t�m kurumu g�b�
çalıştıklarına Parçada numaralanmış cümlelerden hang� �k�s� yer
D) Sanat ve zanaat gruplarında ahlak� değerler�n ön değ�şt�r�rse anlam bütünlüğü sağlanmış olur?
planda olduğuna A) I ve III B) II ve III C) III ve V
E) Loncalarda yer alan meslek gruplarına D) III ve IV E) IV ve V

32 Markaj Yaynlar / 10. Snf Tarih
MARKAJ YAYINLARI