Page 12 - 10. SINIF TARİH FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 5 1. ÜNİTE: YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ

5 Selçuklular’ın Babailer Ayaklanması’nda zayıf duruma 7
düştüğünü gören Moğollar, harekete geçerek Anadolu’ya I� Selçuklu iktidarının çözülmesi sonrası doğan boşluk,
girmiştir. Erzurum’un yağmalanması ve halkın büyük kıs- İkinci Türk beylikleri tarafından doldurulmuştur.
mının kılıçtan geçirilmesi, Türkiye Selçukluları ile Moğol-
lar arasında bir savaşı kaçınılmaz hâle getirmiştir. Bu II� Bu beylikler, Moğol hâkimiyetine karşı her yerde ve
durum karşısında II. Gıyâseddin Keyhüsrev, Moğollara her zaman yılmadan mücadele etmiştir.
karşı müttefik arama yoluna gitmiştir. Moğolların, böl- III� Moğol baskısı ve tehdidinin kalkmasıyla birlikte Ana-
genin tamamına zarar vereceğini belirten Sultan, ortak dolu’da Türk varlığının devamını ancak siyasi bütün-
düşman karşısında Müslüman veya Hristiyan herkesin lüğün sağlanmasında gören Osmanlı Beyliği, politi-
kendisine destek vermesini istemiştir. Hazırlıklardan kasını Anadolu Türk beyliklerini kendi hâkimiyetleri
sonra Kayseri’de, temelini Selçuklular’ın oluşturduğu altında birleştirmek üzerine kurmuştur.
ve Gürcü-Frank paralı askerlerinin de katıldığı yakla- IV� Moğol İlhanlı Devleti’nde Ebû Said Bahadır Han’ın
şık 80.000 kişilik bir ordu toplanmıştır. Halep melikinin 1335’te varis bırakmadan ölümü sonrasında ise Ana-
gönderdiği 3.000 kişilik bir kuvvet de Sivas’ta bu orduya dolu üzerindeki Moğol baskısı ve tehdidi tamamen
katılmıştır. Moğolların Sivas üzerine yürümesi ile karşı kalkmıştır.
harekete geçen II. Gıyâseddin Keyhüsrev, Erzincan ile
Sivas arasında bulunan Kösedağ mevkiinde ordugâhını V� Moğolların Anadolu’da tam bir hâkimiyet kurmasını
kurmuştur. 1243’te yapılan bu savaşta Selçuklular ağır engellemiştir.
bir mağlubiyet almıştır. Savaş sonunda sultan ordusunu Metin düşünce akışına göre düzenlendiğinde numa-
bırakarak savaş alanından kaçmış, devlet hazinesi ve ralanmış cümlelerden hangisi en sonda yer almalı-
ordunun bütün teçhizatı Moğolların eline geçmiştir. dır?
Bu parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi geliş- A) I B) II C) III D) IV E) V
tirme yollarından hangisi ağırlıklı olarak kullanılmış-
tır?
A) Tanımlama
B) Sayısal verilerden yararlanma
C) Karşılaştırma
D) Tanık gösterme
E) Benzetme

6 (I) Moğol baskısının artmasıyla birlikte Türkiye Selçuklu- 8 (I) Kudüs, üç ilahi dinde de önemli bir yere sahip olmuş
ları’nın Anadolu’da kurduğu siyasi, sosyal ve ekonomik ve kutsal sayılmıştır. (II) Kudüs’ün Hz. Davut zamanında
düzen bir kargaşaya dönüşmüş ve huzur ortamı bozul- başkent olması ve Hz. Süleyman Mabedi’nin burada
muştur. (II) Mevlânâ Celâleddîn-î Rûmî, Hacı Bektâş-ı inşa edilmesi, Yahudilerin bu kenti kutsal kabul etme-
Velî ve Yunus Emre gibi âlimler, açtıkları tekke ve zavi- lerinin sebeplerindendir. (III) Hristiyanlarca Hz. İsa’nın
yeler ile kurdukları vakıflarla geniş halk kitleleri üzerinde burada çarmıha gerildiğine inanılması ve Kıyamet Kili-
etkili olmaya başlamıştır. (III) Anadolu coğrafyasında sesi’nin varlığı, şehri kutsallaştırmaktadır. (III) Hristiyan-
tarikatlar halk üzerinde büyük etkiye sahip olmuştur. (IV) lar, Kudüs’ün bu özelliğini bahane ederek büyük savaşlar
Siyasi otoritenin zaafa uğradığı bu dönemde halk, tasav- çıkarmış ve şehri bir süre kontrolleri altında tutmuştur. (V)
vuf ehli manevi otoritelere sığınmaya başlamıştır. Ancak Eyyubilerin Sultanı Selahaddin Eyyubi bu duruma

Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi yer değişti- son vermiştir.
rirse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur? Numaralanmış cümlelerden hangisi metnin ana fik-

A) I ve II B) II ve III C) I ve III rini oluşturmaktadır?
D) II ve IV E) III ve IV A) I B) II C) III D) IV E) V

12 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI