Page 8 - 10. SINIF TARİH FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 3 1. ÜNİTE: YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ

5 7 Türkiye Selçuklu Devleti’nin askerî teşkilatı da Büyük
I� Türkiye Selçuklu Devleti’nin askerî teşkilatı esas iti- Selçuklular ile hemen hemen aynıdır ve şu unsurlardan
bariyle Büyük Selçuklu Devleti’nin devamı şeklinde oluşmaktadır: Türkmenler, Hassa kuvvetleri (gulâmlar),
olmuş ve boylar birliği esasına dayanmıştır. ikta sahiplerinin verdiği kuvvetler, vassal devlet kuvvet-
leri, ücretli askerler. Türkiye Selçuklu ordusunun başku-
II� Bununla birlikte Türkmenlerin, devletin devamında mandanı Beylerbeyi veya Emirül-Ümerâ unvanı taşırdı.
sorunlara neden olmaya başlaması, devlette gulâm Ordu kumandanlarına subaşı, sipehsâlar, serleşker
sisteminin yaygınlaşmasına sebep olmuştur. denirdi. Bunlar aynı zamanda bulundukları mıntıkala-
III� Saray işlerini yapmak ve sultanın yakın hizmetini gör- rın emniyet ve asayişini sağlamakla da meşgul olurdu.
mek için gerekli olan kişiler, gulâmhanede yetiştirilen Türkmen kuvvetlerinin başında ise beyler bulunurdu.
kişilerden seçilmiştir. Selçuklularda donanma kumandanlarına Reis’ül-Bahr
IV� Ücretli askerlik uygulaması Türkiye Selçukluları’nda veya sahillerin kumandanı anlamında Meliküs-Sevâhil
özellikle XIII. yüzyılın başlarından itibaren görülmüş- denirdi. Donanma kumandanlarına ayrıca Emîr-i Sevâ-
tür� hil de denilmiştir.
Numaralanmış cümlelerden hangileri bir paragrafın Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi
giriş cümlesi olamaz? kullanılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Öyküleme B) Betimleme
C) Açıklama D) Tartışma
D) I ve III E) III ve IV
E) Benzetme

6 Türkiye Selçuklu Devleti’nde bütün devlet işlerinin karara
bağlandığı en yüksek yönetim organına Divân-ı Salta-
nat veya Divân-ı Alâ denilmiştir. Divân-ı Saltanat ve 8
Divân-ı Alâ günümüzdeki Bakanlar Kurulu gibi çalışmış- I� Bizans’ın baskısından bıkan Hristiyanlar artık Türkle-
tır. Divân-ı Saltanat’a sultandan sonra devletin en yetkili rin hâkimiyeti altında yaşamaktan memnun olmuştur.
kişisi olan vezir başkanlık etmiştir. Atabey veya atabey II� Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu’da yaklaşık bir asır
uygulaması Türkiye Selçukluları’nda da devam etmiştir. süren siyasi istikrarsızlığa Türkiye Selçuklu sultanları
Şehzadeler, melik unvanı ile küçük yaştan itibaren devlet son vermiş ve Selçukluların adil davranışları, yerli
işlerinde tecrübe kazanmaları için atabey denilen dev- halk üzerinde olumlu etkilerini göstermiştir.
let adamlarının gözetiminde vilayetlere gönderilmiştir.
Bununla birlikte atabeylerin siyasette güçlenmemesi için III� Öyle ki devrin yerli halkları Süryani, Ermeni ve Rum-
gerekli tedbirler alınmıştır. lar; Bizans idaresine karşı Selçukluları tercih etmiştir.

Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili; IV� Selçukluların Anadolu’da sağladığı bu huzur ortamı,
bölgedeki farklı din ve kavimlerin uyum içinde yaşa-
I� Benzetmeye başvurulmuştur. malarını ve ortak bir kültürün ortaya çıkmasını sağ-
II� Karşılaştırma yapılmıştır. lamıştır.
III� Kişileştirme yapılmıştır. V� Türkiye Selçukluları, Anadolu’da yaşayan gayrimüs-
IV� Örneklemeden yararlanılmıştır. limlere, Müslüman halka bir zarar vermedikleri sürece
müsamaha ile davranmışlardır.
V� Tanımlama yapılmıştır.
Metin düşünce akışına göre düzenlendiğinde numa-
numaralanmış ifadelerden hangileri yoktur? ralanmış cümlelerden hangisi en sonda yer almalı-

A) I ve II B) I ve III C) II ve IV dır?
D) III ve IV E) IV ve V A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

8 Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih
MARKAJ YAYINLARI