Page 13 - 10. SINIF TARİH FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

2. ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI SİYASETİ (1302-1453) PARAGRAF TESTİ 1

1 Jeopolitik; bir yerin bulunduğu coğrafyanın o bölgeye 3 Osmanlılar hakkında ilk tarihî bilgiler, Orhan Bey’in imamı
kazandırdığı önem doğrultusunda devletlerin ürettiği poli- İshak Fakih’in oğlu Yahşi Fakih tarafından kaleme alı-
tikadır. Örneğin, Anadolu’nun üç kıtanın kesiştiği bir nok- nan “Yahşi Fakih Menâkıbnâmesi”dir. Ancak bu eser
tada bulunması, burada kurulan devletlerin, bölge ticaret günümüzde mevcut değildir. Aşıkpaşazâde, Gebze’den
yollarını hâkimiyet altına alma politikası uygulamalarına geçerken hastalanmış ve Yahşi Fakih’in evinde misafir
sebep olmuştur. Buradan hareketle coğrafyanın, devlet- olmuştur. Burada menakıpnameyi okuyan Aşıkpaşazâde
lerin siyasi politikalarında belirleyici olduğu söylenebilir. daha sonra “Aşıkpaşazâde Tarihi” adlı eserini yazarken
Anadolu; coğrafi konumu, geçiş yolları üzerinde bulun- buradan edindiği bilgileri kullanmıştır. Bugün elimizde
ması, iklimi, su kaynakları ve yarımada şeklinde olması olan ve Osmanlı Beyliği’nin kuruluşu ile ilgili bilgi veren
gibi özellikleri sayesinde tarihin ilk dönemlerinden itiba- kaynaklardan en eskisi ise Ahmedî’nin “İskendernâme”
ren yerleşim için ideal bir bölge olmuştur. adlı eseridir.

Bu metinde yazar, düşünce geliştirme yollarından Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-
hangilerine başvurmuştur? den hangisi söylenebilir?

A) Tanımlama-Tanık gösterme A) Tanımlama yapılmıştır.
B) Benzetme-Tanık gösterme B) Devrik cümlelere yer verilmiştir.
C) Örneklendirme-Tanımlama C) İkilemelere başvurulmuştur.
D) Tanık gösterme-Karşılaştırma D) Olay, birinci kişi ağzından anlatılmıştır.
E) Sayısal verilerden yararlanma- Benzetme E) Karşılaştırma yapılmıştır.

2
I� Osmanlı Beyliği’nin kurucularının; menşei, hangi boya
mensup oldukları, Anadolu’ya ilk ne zaman geldik-
leri, hangi yörelerde yaşadıkları ve hatta beyliğin tam
olarak ne zaman ve nerede kurulduğu hâlâ tartışma
konusudur.
4 (I) Genel olarak kabul edilen görüşe göre Osmanlılar;
II� Bunun en büyük nedeni Kuruluş Dönemi kaynakları-
nın yetersizliğidir. Oğuzların, Bozok Kolu’na bağlı Günhan Soyu’nun Kayı
Boyu’na mensuptur. (II) Osmanlılar, Kayı Boyu’na men-
III� Osmanlı Beyliği’nin kuruluşunu anlatan ilk kaynak- sup olduklarını en yoğun şekilde II. Murad zamanında
ların, kuruluştan yaklaşık bir asır sonra kaleme alın- vurgulamaya başlamıştır. (III) Bu damga, Osmanlı sik-
ması, dönemin aydınlatılmasını zorlaştırmaktadır. kelerinde de kullanılmıştır. (IV) Prof. Dr. Faruk Sümer
IV� Bu nedenle gerek hanedanın ortaya çıkışı gerekse arşivlerde yaptığı araştırmalarda, Anadolu’nun pek çok
beyliğin kuruluşu konularında tarihçiler, başta Başba- yerinde Kayı adlı köylerin bulunduğunu ortaya koymuştur.
kanlık Osmanlı Arşivi belgeleri olmak üzere mevcut (V) Kayı Boyu’nun damgası iki ok arasında yay şeklin-
bilgilerden hareketle birtakım çıkarımlar ortaya koy- dedir. (VI) Bu dönemde bastırılan paralara ve dökülen
muştur. toplara Kayı Boyu damgaları vurulmuştur.

Numaralanmış cümlelerden hangileri bir paragrafın Numaralanmış cümlelerden hangi ikisi yer değişti-
giriş cümlesi olamaz? rirse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış olur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) II ve III A) I ve III B) II ve IV C) III ve VI
D) II ve IV E) III ve IV D) II ve V E) IV ve VI

Markaj Yayınları / 10. Sınıf Tarih 13
MARKAJ YAYINLARI