Page 128 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

128 [ YÜKLEMİN TÜRÜNE VE YERİNE GÖRE CÜMLE TÜRLERİ ]

22 24 CÜMLE TÜRLERİ
1 Teyzesinin oğlu öğretmenmiş.
Yüklemi çekimli Yüklemi ek
bir fiilden oluşan eylemle
Dershanelerde her konuda cümlelerdir.
2 çekimlenmiş bir
bol bol test bulunur. %5 isimden oluşan
cümlelerdir.
Yüklemi %15 %25
3 Her işin başı sağlıktır. olmayan
cümlelerdir.
EDİTÖR YAYINEVİ
4 Çocuklar okulun bahçesindeydi.

Sınavı kazanmaktır en büyük
5
amacım.
%35
Görselde birinci cümleden başlanarak
bir isim bir fiil cümlesi olacak şekilde %20 Yüklemi
örnekler verilmiştir. Buna göre kaç nu- Yüklemi sonda sonda olan
maralı cümle yanlış verilmiştir? olmayan cümlelerdir.

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 cümlelerdir.

Bu grafikte cümle türleriyle ilgili açıklamalar
ve bu açıklamalara öğrencilerin örnek ver-
me oranları verilmiştir.
23 Kurallı
I Açılan bir gülsün sen. cümle Buna göre aşağıdaki cümlelerden han-
gisini %15’lik dilime giren öğrencilerden
II Günün sonunda bir çay molası... Devrik biri oluşturmuş olabilir?
cümle
Olumsuz A) Arabacı B...’a yaklaştığını söylüyor, ara-
III Bugün hava güzel değildi. cümle banın içine doğru başını çeviriyordu.
Soru B) Dağın tepesine çıktığınızda karşınızda
IV Bu soruyu kim çözebilir? cümlesi
uçsuz bucaksız bir ova…
Görselde verilen cümlelerden hangileri- C) Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz.
nin örnekleri yanlış verilmiştir? D) Kim bu yiğit acaba?
E) ...Şehrin öte başından boğuk boğuk
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
sesler gelmeye başladı…
D) II ve IV E) III ve IV

› Balkona çıkan adam etrafa küfürler savuruyordu. (“Küfür › “Onun oyunlarına gelmeyelim.” , “Ne bu işi yaparım ne de
savurma” eylemi gerçekleştiği için cümle olumludur.) para isterim.” cümlelerinde yüklemde bildirilen iş gerçek-
leşmediği için bu cümleler olumsuzdur.
Olumsuz Cümle: Fiil cümlelerinde eylemin gerçekleşmediğini,
işin yapılmadığını; isim cümlelerinde ise söz konusu kavramın y Bazı cümleler biçimce olumlu olduğu hâlde anlamca olumsuz
var olmadığını, bulunmadığını ifade eden cümlelerdir. Fiil cüm- olabilir.
leleri olumsuzluk eki “-ma” ve “ne ... ne” sıralı bağlacıyla; isim › “Yıllarca ne aradı ne sordu.” cümlesinde “Yıllarca arama-
cümleleri ise “yok, değil” sözcükleriyle, “-sız” ekiyle ve “ne ... ne” dı, sormadı” anlamı vardır ancak cümlede olumsuzluk eki
sıralı bağlacıyla olumsuz hâle getirilebilir.
ya da olumsuzluk bildiren herhangi bir sözcük yoktur.