Page 130 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

130 [ YAPILARINA GÖRE CÜMLE TÜRLERİ ]
5 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan 8 Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapı ba-
cümle temel cümlenin belirtili nesnesi kımından diğerlerinden farklıdır?
durumundadır?
A) Havalar soğudu, ortalığı sapsarı yap-
A) Bekletilmek, en sevmediğim durumlar- raklar kapladı.
dan biridir. B) Hüzünlü, romantik sanatçılar eser ver-
B) Onu tanıyan herkesi acımasızca eleştir- mek için kolları sıvadılar bile.
mişti. C) Fırçasını kapıp başladı tabiata renk ver-
C) İki tarafı dükkânlarla çevrili caddeden meye.
çekip gitti. D) Herkes elinden gelenin en iyisini yap-
EDİTÖR YAYINEVİ
D) İki gündür hiçbir şey yemeden öylece mak için yarışıyordu.
bekliyordu. E) Ortaya çıkan manzara ise gerçeğin ne-
E) Koşarak aramızdan ayrıldı ve bir daha fessiz şekliydi.
dönmedi.

6 Aşağıdaki atasözlerinden hangisi birle-
şik cümleye örnek olamaz?
A) Misafirin umduğu, ev sahibine iki öğün
olur.
B) Araba devrilince yol gösteren çok olur.
C) Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yak-
tırır.
D) Körle yatan, şaşı kalkar. 9
E) Dereyi görmeden paçaları sıvama
I. O, şimdi tecrübeli ve olgun bir kişidir.
II. Küçük çocuklara geometri ve fizik öğret-
7 Aşağıdakilerin hangisi hem öznesi hem mek hiç de çekici gelmiyor.
de nesnesi ortak sıralı bir cümledir?
III. Artık her rüzgârdan koku alabilmektedir.
A) Okumadan eleştirmek olanaksızdır,
okuyunuz. IV. Ülkenin üzerinde sosyal bir kasırga pat-
B) Uyku insanı dinlendirir, dinç kılar. layacağını seziyor.
C) Kötü şairler, iyi şairleri kıskanır ve onla- V. Bir silkinişte cübbesini sırtından atıyor,
rın olumsuz eleştirilerine göz yumarlar. kaderini içinden gelen sese bırakıyor.
D) İnsanın odası, giyimi ve tarzı kişiliğini Numaralanmış cümlelerden hangisi
yansıtır. yapı bakımından sıralı cümle özelliği
gösterir?
E) Önerdiğiniz romanları okuyamadım, on-
larla yakında ilgileneceğim. A) I B) II C) III D) IV E) V

y Basit cümle, kısa cümle demek değildir. Cümlenin basitliği, Birleşik Cümle: Bir temel cümle ile bu cümlenin anlamını ta-
yargı bildiren sözcüğün (yüklem) sadece bir tane olmasıyla mamlayan en az bir yan cümlecikten meydana gelen cümleler-
ilgilidir.
› Çok katlı binaların, ışıklı tabelaların ve araçların gürültü- dir. Bu cümlelerde yüklemin olduğu kısım temel cümle, yardımcı
sünün insan psikolojisine olumsuz etkisi psikologlar tara- yargının olduğu kısım ise yan cümle olarak adlandırılır.
fından doğrulanıyor. y Temel cümleyle yan cümlenin bir araya gelişi bakımından bir-
(Bu cümle uzun olmasına rağmen “doğrulanıyor” yüklemi dışın- leşik cümleler üçe ayrılmaktadır;
da yargı bildiren başka bir sözcük yoktur.)