Page 130 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 130

130                                      [  YAPILARINA GÖRE CÜMLE TÜRLERİ  ]
         5  Aşağıdaki  cümlelerin  hangisinde  yan   8  Aşağıdaki cümlelerden hangisi yapı ba-
            cümle  temel  cümlenin  belirtili  nesnesi   kımından diğerlerinden farklıdır?
            durumundadır?
                                                    A)  Havalar  soğudu,  ortalığı  sapsarı  yap-
            A)  Bekletilmek,  en  sevmediğim  durumlar-  raklar kapladı.
               dan biridir.                         B)  Hüzünlü,  romantik  sanatçılar  eser  ver-
            B)  Onu tanıyan herkesi acımasızca eleştir-  mek için kolları sıvadılar bile.
               mişti.                               C)  Fırçasını kapıp başladı tabiata renk ver-
            C)  İki  tarafı  dükkânlarla  çevrili  caddeden   meye.
               çekip gitti.                         D)  Herkes  elinden  gelenin  en  iyisini  yap-
        EDİTÖR YAYINEVİ
            D)  İki  gündür  hiçbir  şey  yemeden  öylece   mak için yarışıyordu.
               bekliyordu.                          E)  Ortaya çıkan manzara ise gerçeğin ne-
            E)  Koşarak  aramızdan  ayrıldı  ve  bir  daha   fessiz şekliydi.
               dönmedi.


         6  Aşağıdaki atasözlerinden hangisi birle-
            şik cümleye örnek olamaz?
            A)  Misafirin umduğu, ev sahibine iki öğün
               olur.
            B)  Araba devrilince yol gösteren çok olur.
            C)  Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yak-
               tırır.
            D)  Körle yatan, şaşı kalkar.        9
            E)  Dereyi görmeden paçaları sıvama
                                                    I.  O, şimdi tecrübeli ve olgun bir kişidir.
                                                    II.  Küçük çocuklara geometri ve fizik öğret-
         7  Aşağıdakilerin hangisi hem öznesi hem      mek hiç de çekici gelmiyor.
            de nesnesi ortak sıralı bir cümledir?
                                                    III.  Artık her rüzgârdan koku alabilmektedir.
            A)  Okumadan  eleştirmek  olanaksızdır,
               okuyunuz.                            IV. Ülkenin üzerinde sosyal bir kasırga pat-
            B)  Uyku insanı dinlendirir, dinç kılar.   layacağını seziyor.
            C)  Kötü şairler, iyi şairleri kıskanır ve onla-  V.  Bir silkinişte cübbesini sırtından atıyor,
               rın olumsuz eleştirilerine göz yumarlar.  kaderini içinden gelen sese bırakıyor.
            D)  İnsanın  odası,  giyimi  ve  tarzı  kişiliğini   Numaralanmış   cümlelerden   hangisi
               yansıtır.                            yapı  bakımından  sıralı  cümle  özelliği
                                                    gösterir?
            E)  Önerdiğiniz romanları okuyamadım, on-
               larla yakında ilgileneceğim.         A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

            y Basit cümle, kısa cümle demek değildir. Cümlenin basitliği,   Birleşik  Cümle:  Bir  temel  cümle  ile  bu  cümlenin  anlamını  ta-
          yargı bildiren sözcüğün (yüklem) sadece bir tane olmasıyla   mamlayan en az bir yan cümlecikten meydana gelen cümleler-
          ilgilidir.
             › Çok katlı binaların, ışıklı tabelaların ve araçların gürültü-  dir. Bu cümlelerde yüklemin olduğu kısım temel cümle, yardımcı
            sünün insan psikolojisine olumsuz etkisi psikologlar tara-  yargının olduğu kısım ise yan cümle olarak adlandırılır.
            fından doğrulanıyor.                    y Temel cümleyle yan cümlenin bir araya gelişi bakımından bir-
         (Bu cümle uzun olmasına rağmen “doğrulanıyor” yüklemi dışın-  leşik cümleler üçe ayrılmaktadır;
         da  yargı bildiren başka bir sözcük yoktur.)
   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135