Page 131 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 131

[  YAPILARINA GÖRE CÜMLE TÜRLERİ  ]                                      131

         10 Aşağıdaki  cümlelerin  hangisi  yapısına  12  (I) Dışa kapalı ön avlular; kimi yerde kayısı
            göre basit, söz dizimine göre devrik bir   bahçelerine, dar kıvrımlı sokaklara açılıyor.
            fiil cümlesidir?                        (II) Ardıç ağacından yapılan dikmeler, kayısı
                                                    kurutmada kullanılıyor. (III) Etrafta kerpiçten
            A)  Bu  opera,  eski  bir  müzik  öğretmeninin   yapılmış küçük ve tek katlı binalar göze çar-
               hayat hikâyesine ilişkinmiş.
                                                    pıyor.  (IV)  Kız  kardeşim  bunları  ilk  gördü-
            B)  Aynı romanın birçok çevirisinin yapıldı-  ğünde “Birinci sınıftaki çocukların yaptıkları
               ğını biliyoruz.                      resimlere benziyor.” demişti. (V) Arada tuğ-
            C)  Bütün bu iddialar, bir tek şeyi ortaya ko-  ladan yapılmış iki katlı binalar da görülüyor.
               yuyor bence.                         Bu parçada numaralanmış cümlelerden
        EDİTÖR YAYINEVİ
            D)  Son  okuduğum  romanda  olay  örgüsü   hangisi  yapısı  bakımından  ötekilerden
               karmaşıktı.                          farklıdır?
            E)  O  anda  vereceği  yanıtı  düşünüyordu
               galiba.                              A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

















                                                 13  (I) Maddi ve manevi medeniyet, işleme ve
                                                    geliştirmenin mahsulüdür. (II) İnsanoğlu ta-
         11  Aşağıdakilerden hangisi yapı yönünden   biatta  bulunan  varlıkları  olduğu  gibi  bırak-
            basit cümledir?                         mamış,  onları  kendi  ihtiyaçlarına  elverişli
            A)  Sonunda her şeylerini satıp kente taşın-  bir hâle koymuştur. (III) Birtakım yetenekleri
               dılar.                               sayesinde tabiatta mevcut olmayan binler-
            B)  Binbir  güçlükle  tepeyi  aşarak  ormana   ce şeyi vücuda getirmiştir. (IV) Tabiatta ne
               ulaştılar.                           ev ne tren ne uçak ne müzik ne resim vardı.
            C)  Babalarından  kaldığı  için  bu  toprakları   (V) Toplu iğneden medeniyeti oluşturan in-
                                                    sanoğludur.
               elden çıkarmak istemiyorlar.
            D)  Sokağın  başındaki  iki  katlı,  büyük  evi   Verilen  parçada  numaralanmış  cümle-
               onlar aldı.                          lerden hangisi öznesi ortak sıralı cümle
                                                    niteliğindedir?
            E)  Gece  geç  saatlere  kadar  çalıştığı  za-
               manlar, uyumakta zorluk çekiyordu.   A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

         Girişik Birleşik Cümle: Bu cümlelerde bir yüklem ve bu yüklemin   İç İçe Birleşik Cümle: Bir temel cümleyle herhangi bir sebeple
         anlamını değişik açılardan tamamlayan bir ya da daha fazla fi-  onun içinde kullanılan bir yardımcı cümleden oluşan cümlelerdir.
                                                 Yardımcı cümle de temel cümle gibi bağımsız bir cümle yapısın-
         ilimsi bulunur. Yüklemin olduğu bölüm temel cümle, fiilimsinin
                                                 dadır. Temel cümle sonda bulunur.
         olduğu bölüm ise yan cümledir.
                                                     › Görevli “Kartınız geçerli değil.” demez mi? (Bu cümlede
             › Yarın bir tanıdığa gideceğiz. (Bu cümlede temel cümle “gi-  tırnak içinde verilen bölüm yan cümle, tırnağın dışındaki
            deceğiz” yüklemi, yan cümle ise “tanıdığa” sıfat - fiilidir.)   bölüm ise temel cümledir.)
   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136