Page 17 - 10. SINIF FİZİK FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

2. ünİte: BaSInÇ ve kalDIrma kUvvetİ PARAGRAF TESTİ 2

1 (I) Sıvılar, üzerine etki eden basıncın büyüklüğünü değiş- 3
tirmeden sıvı içinde her doğrultu ve yönde basıncı iletir. I� Bunun basit bir örneği cam demlikte görülebilir.
(II) Bu ilke Fransız bilim insanı Blaise Pascal (Bleyz Pas-
kal) (1623-1662) tarafından ortaya konduğu için Pascal II� Demliğin gövde kısmındaki çay ile boru kısmındaki
Prensibi olarak bilinir. (III) Blaise Pascal bilim dünyasında çayın üst sınırları birbiriyle aynı seviyededir.
önemli bir yer edinmiştir. (IV) Bileşik kap sistemlerinde III� Bileşik kaplar sisteminin kollarının şekli ve kesit alanı
ve su cenderelerinde Pascal Prensibi kullanılır. (V) Kaba ne olursa olsun bütün kollardaki sıvı yükseklikleri bir-
birbiriyle karışmayan iki sıvı konduğunda özkütlesi büyük birine eşittir.
olan sıvı içinde bulunan bir noktadaki sıvı basıncı hesap- Numaralandırılmış cümlelerin “giriş-gelişme-sonuç”
lanırken Pascal Prensibi kullanılır. şeklinde sıralanmış hali aşağıdakilerin hangisinde
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi doğru verilmiştir?
düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I - III - II B) II - III - I
A) I B) II C) III D) IV E) V C) II - I - III D) III - I - II
E) III - II - I

2 Birleştirilmiş borular, sıvı ve hareketli pistonlarla oluştu-
rulan düzeneğe su cenderesi denir. Su cenderelerinde
yüzey alanı küçük olan pistona kuvvet uygulandığında
sıvı yüzeyinde oluşan basınç, Pascal Prensibi’ne göre 4 Dünya’nın çevresinde bulunan kilometrelerce kalınlıktaki
sıvının temas ettiği bütün yüzeylere dolayısıyla büyük gaz kütlesinin ağırlığından ve gaz moleküllerinin sahip
pistona kadar aynen iletilir. Böylece yüzey alanı büyük olduğu kinetik enerjilerinden dolayı oluşan basınca açık
olan pistonda daha büyük bir basınç kuvveti elde edilir. hava basıncı denir. Açık hava basıncı P sembolüyle
0
Su cenderelerinde küçük bir kuvvet uygulanarak büyük gösterilir. Yer yüzeyinden yukarı çıkıldıkça atmosferdeki
kütleli cisimler kaldırılabilir. Araç bakım istasyonlarında gaz molekülleri seyrekleştiği için açık hava basıncı aza-
kullanılan araç kaldırma sistemleri ve araçlarda kullanılan lır. Açık hava basıncı atmosferdeki gazların ağırlığın-
hidrolik fren sistemlerinin çalışma prensipleri su cendere- dan oluştuğu hâlde basıncın yönü sadece aşağı doğru
leri ile aynıdır. Fren pedalına uygulanan kuvvetin oluştur- değildir. Açık hava basıncı, cisimlerin yüzeyindeki her
duğu basınç, sistemdeki sıvı tarafından balatalara iletilir. noktaya dik olarak etki eder. Bir kâğıt yeryüzüne yatay
Bunun sonucunda frenleme gerçekleşir. Hidrolik sistemle olarak gerildiğinde açık hava basıncının yönü sadece
çalışan damperlerin çalışma prensibi Pascal Prensibi’ne aşağı doğru olsaydı kâğıt yırtılırdı. Ancak kâğıdın alt ve
dayanır. üst yüzeylerine etki eden açık hava basıncı eşit olduğu
için kâğıt yırtılmaz.
Parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yok-
tur? Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıda-
A) Hangi pistonlarda basınç kuvveti daha fazladır? kilerden hangisi olabilir?
B) Hangi sistemlerin çalışma tarzı su cenderesine ben- A) Gaz Kütlesinin Ağırlığı
zer? B) Açık Hava Basıncı
C) Su cenderesi günlük hayatta nerelerde kullanılır? C) Gaz Moleküllerinin Sahip Olduğu Kinetik Enerji
D) Suyun cenderesinin çalışma mekanizması nasıldır? D) Atmosferdeki Gaz Molekülleri
E) Sıvıların sıkıştırılma özelliğinden faydalanılabilir mi? E) Atmosferdeki Gazların Ağırlığı

markaj yayınları / 10. Sınıf Fizik 17
MARKAJ YAYINLARI