Page 14 - AYT HIZLI EDEBİYAT ENFES KONU ANLATIMI

46 TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERE AYRILMASI
HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ

HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ

ANONİM HALK ÂŞIK TEKKE
EDEBİYATI EDEBİYATI EDEBİYATI
ˇ Mani ˇ Koşma ˇ İlahi
ˇ

Şathiye
ˇ Ninni ˇ Destan ˇ Nefes
ˇ Ağıt ˇ Semai ˇ Deme
ˇ Türkü ˇ Varsağı ˇ Nutuk
ˇ Devriye
A. ANONİM HALK EDEBİYATI NAZIM BİÇİMLERİ

1. Mani
ˇ Başta aşk olmak üzere her konuda yazılabilir.
ˇ Genellikle tek dörtlükten oluşur. Ana başa taç imiş
ˇ Çoğunlukla 7 heceli dört dizelik bir bentten meydana Her derde ilaç imiş
gelir; fakat 4 - 5 - 8 - 10 heceli kalıpta söylenen mani- Bir evlat pir olsa da
ler de vardır. Kafiyelenişi aaxa biçimindedir. Anaya muhtaç imiş.

2. Türkü
ˇ Ezgiyle söylenir. Genellikle 7’li, 8’li, 11’li
hece ölçüleri kullanılır. Yeşil kurbağalar öter göllerde
ˇ Aşk, tabiat, savaş, kahramanlık, gurbet Kırıldı kanadım, kaldım çöllerde
gibi konular işlenir. Anasız babasız gurbet ellerde
ˇ Asıl sözlerin olduğu bölüm ve nakarat Ya ben ağlamayım kimler ağlasın
olmak üzere iki bölümden oluşur. Naka- Şu mahzun gönlümü kimler eğlesin
rat bölümüne “kavuştak”, asıl bölüme ise
“bent” adı verilir.

3. Ninni
ˇ Annelerin, bebeklerini uyutmak için belli bir ezgiy-
le söylediği sözlü edebiyat ürünleridir. Tilki duymasın ninni
ˇ 7, 8 ve 9’lu hece ölçüleriyle söylenir. Tilki duyarsa yavrum
ˇ Öğretici bir niteliği olan ninniler sayesinde çocuk- Hem seni yer hem beni
lar ana dillerini kolayca öğrenirler. Ninni yavrum ninni
ˇ Çoğunlukla tek dörtlükten meydana gelir.

EDİTÖR YAYINEVİ