Page 9 - AYT HIZLI EDEBİYAT ENFES KONU ANLATIMI

GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT 9
YAZILI ANLATIM TÜRLERİ
A. EDEBÎ (SANATSAL) METİNLER
1.COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER (ŞİİR)
Zengin sembollerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan, hece ve
durak bakımından çoğunlukla denk ve kendi başına bir bütün olan edebi anlatım tarzına
“şiir” denir. Edebiyatımızda “manzume”, “nazım” sözcükleriyle de karşılanan şiir, düş gü-
cüne, hayale, imgeye dayanır. Şiir, okuyanın duygularını harekete geçirir. Şiirin biçimsel
ve anlamsal yönden kendine özgü nitelikleri vardır.

ŞİİR

Biçimsel Özellikler Anlamsal Özellikler
ˇ Nazım Birimi ˇ Tema ˇ Manzume ve Şiir
ˇ Nazım Biçimi ˇ Konu ˇ Şiir Türleri
ˇ Ses ve Ritim ˇ Gerçeklik ˇ Söz Sanatları

ˇ
Gelenek
2. Beyit: Aynı ölçüyle yazılmış aralarında
ŞİİRİN BİÇİMSEL ÖZELLİKLERİ
anlamsal bağ bulunan iki dizelik birimdir.
1. Dize (Mısra): Sözlük anlamı “kapı ka-
nadı, çadır kapısının iki yan parçası”dır. Arapça “çadır, ev, oda” anlamlarına gelir.
Edebiyat terimi olarak ise, şiirin her satı- Beyit, divan şiirinde sık olarak kullanılmış
rına verilen isimdir. bir nazım birimidir. Beyitin ilk mısrasına
“sadr”, ikinci mısrasına da “acüz” denir.

F “İstanbul’u dinliyorum gözlerim kapalı”
Orhan Veli Kanık
“Beni candan usandırdı cefâdan yâr usan-
Mısra-ı Âzade: Divan şiirinde tek mısra maz mı
olarak bir anlam ifade eden, anlamı ta- Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yan-
mamlayıcı başka mısraya ihtiyaç olmayan maz mı”
mısralardır. Fuzulî

“Taht urup tak-ı felekte husrev-i haver güneş
F “Hatırından çıkmasın dünyaya üryan Mesned narenci kaba urundu nur efser güneş”
geldiğin.” Ahmet Paşa
Baki

EDİTÖR YAYINEVİ