Page 53 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ÇAĞDAŞ TÜRK VE 12.

DÜNYA TARİHİ BÖLÜM

YİRMİNCİ YÜZYIL BAŞLARINDA ² İtalya; Avusturya’dan aldığı topraklarla sınırlarını
DÜNYA kuzeye doğru genişletmiş, elde ettiği adalarla Akde-
niz ve çevresinde güçlü bir konuma gelmiştir.
I. DÜNYA SAVAŞI
İttifak Devletleriyle imzalanacak barış antlaşmala-YAYINEVİ
² Fransız İhtilali’nin etkisiyle 19. yüzyılda ortaya çıkan ² Japonya; Alman sömürgelerini ele geçirerek Uzak
milliyetçilik akımı devletler ve milletler arasında siyasi Doğu’da güçlü bir konuma gelmiştir.
ve sosyal çatışmalara neden olmuş, ardından yaşa-
nan Sanayi İnkılabı’nın ortaya çıkardığı ham madde
ve pazar arayışı sömürgecilik yarışını başlatmış, bu
yarış da devletler arasında silahlanmayı ve bloklaş- SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETLER
mayı hızlandırılmıştır. BİRLİĞİ (SSCB), ORTA ASYA’DAKİ TÜRK
² 1914-1918 yılları arasında İtilaf ve İttifak devletleri DEVLET VE TOPLULUKLARI
arasında yaşanan savaş İtilaf Devletleri’nin galibiye-
tiyle sona ermişti. ÇARLIK RUSYA’NIN YIKILIŞI VE BOLŞEVİK
İHTİLALİ
EDİTÖR
Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919)
² 1917 yılının bahar aylarında I. Dünya Savaşı’nın etki-
² I. Dünya Savaşı’nı kesin olarak bitirmek, bozulan leri Çarlık Rusya üzerinde olumsuz yansımalarını
siyasi dengeleri kendi lehlerine yeniden kurmak ve
göstermeye başladı.
rının esaslarını belirlemek amacıyla İtilaf Devletleri ² Çar II. Nikola yerini geçici hükûmete bıraktı.
tarafından düzenlenmiştir.
² Geçici hükûmeti destekleyen Bolşevikler sürgündeki
² 32 devletin katıldığı konferansta İngiltere, Fransa,
ABD ve Japonya etkili olmuştur. Lenin’in dönmesi için çalışmalar başlattılar.
² Konferansta İngiltere ve Fransa mandater yönetimler ² Bolşeviklere olan destek arttı. Üç yıl süren bu iç savaş
kurmayı, İtalya Anadolu’dan ve Avusturya’dan toprak Bolşeviklerin zaferiyle sonuçlandı.
almayı, Japonya, Çin’den ve Uzak Doğu’dan toprak
almayı amaçlarken ABD ise dünya barışını sağla- ² Lenin küçük sanayi işletmelerini devletleştirdi.
mak amacıyla Milletler Cemiyetini kurmak ve Monroe Yabancı sermayeye çeşitli imkânlar ve köylülere
Doktrini esaslarına dönmek istemiştir. ürünleri pazarlama özgürlüğü tanıyarak NEP (Novaya

Monroe Doktrini Ekonomiçeskaya Politika) adı verilen yeni bir ekonomi
politikası ilan etti.
² ABD Başkanı Monroe’nin, 1823 yılında devletin dış
politikasını belirlediği ilkelerdir (Yalnızlık Politikası). ² 1 Ocak 1923’te Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği
² Buna göre; Avrupalı devletlerin Amerika kıtasında adını aldı.
sömürgecilik hareketlerine girişmelerine ve kendi sis-
temlerini Amerika kıtasının herhangi bir yerinde uygu- ² 1924’te Lenin’in ölümü ile iktidar mücadelesini kaza-
lamalarına izin verilmeyecek ve ABD Avrupalı devlet- nan Joseph Stalin, Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı’nı
ler arasındaki sorunlara ve savaşlara karışmayacak. uygulamaya koydu. 1924’te ilk anayasayı hazırladı.

² Tarım devrimi gerçekleştirildi. Eski fabrikalar modern-
I. Dünya Savaşı’nın Galip Devletler Açısından leştirildi. Bilim ve teknoloji alanında büyük ilerlemeler
Sonuçları
kaydedildi.
² ABD; Monroe Doktrini’ne geri dönmüştür.
² İngiltere ve Fransa, mandater yönetimler kurarak ² SSCB ordusu dönemin güçlü ordularından biri haline
Orta Doğu’ya yerleşmişlerdir. geldi.