Page 50 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

9.
ATATÜRK İNKILAPLARI
BÖLÜM

ATATÜRK DÖNEMİ İÇ POLİTİKADAKİ ( Meclis hükûmeti sisteminden kabine hükûmeti sis-
GELİŞMELER temine geçildi. Böylece hükûmet bunalımı aşıldı.
II. TBMM DÖNEMİ (1923 - 1927) ( Cumhuriyetin ilanına giden süreçte yaşanan sorun-
EDİTÖR YAYINEVİ
lar Sonbahar Bunalımı olarak adlandırılmaktadır.
² I. TBMM 23 Nisan 1920’den 11 Ağustos 1923’e kadar Halifelik sorun haline geldi.
olan dönemde görev yapmıştır. (
( Yapılacak inkılaplara ortam hazırladı.
² Millî Mücadele sürecinde görev yapan ve bağımsız- Cumhuriyetin ilanı Teşkilat-ı Esasiye’de yapılan ilk
lığı sağlamaya çalışan I. TBMM “Savaş Meclisi” ola- (
rak kabul edilmiştir. değişikliktir.
² II. TBMM, 11 Ağustos 1923 - 1 Ekim 1927 tarihlerinde ŗ NOT
görev yapmıştır.
¡ Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı Mustafa
² II. TBMM’nin yaptığı ilk önemli iş Lozan Barış Antlaş- Kemal, ilk başbakanı İsmet İnönü, ilk meclis baş-
ması’nı onaylamak olmuştur (23 Ağustos 1923). kanı Ali Fethi Okyar’dır.
² İnkılapların en yoğun yapıldığı dönem bu meclis
dönemi olduğundan II. TBMM “İnkılap Meclisi” olarak ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİ VE
kabul edilmiştir. SONRASINDA YAŞANAN GELİŞMELER

ANKARA’NIN BAŞKENT YAPILMASI Halk Fırkası (9 Eylül 1923)
(13 EKİM 1923) ² Cumhuriyet tarihinin ilk siyasi partisidir.
² Ankara; ² Temellerini Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk
Ý İstanbul’un jeopolitik konumu (Boğazlar yolu üze- Grubu oluşturmuştur.
rinde olması) nedeniyle saldırılara açık olması
² Başkanı Mustafa Kemal’dir.
Ý Milli Mücadele’ye merkezlik yapması
² Ekonomide devletçiliği savunmuştur.
Ý Anadolu’nun ekonomik yönden kalkındırılmak
istenmesi ² Parti laiklik ve cumhuriyetçiliğe saygılıdır.
Ý Osmanlı Devleti’nin başkentinin yeni Türk devleti- ² Tüzüğünde altı Atatürk ilkesi vardır.
nin başkenti yapılmak istenmemesi
² 8 Nisan 1923’te açıklanan ‘‘Dokuz Umde’’ Halk Fırka-
nedenleriyle Ankara yeni Türk devletinin başkenti yapıl- sı’nın esaslarını oluşturmuştur.
mıştır.
² 10 Kasım 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası, 1935’te
CUMHURİYET’İN İLANI (29 EKİM 1923) Cumhuriyet Halk Partisi adını almıştır.
Nedenleri ² 1950 yılına kadar iktidarda kalmıştır.
² Millî egemenliğe geçilmek istenmesi Partinin Kurucuları
² Saltanatın kaldırılmasıyla devlet başkanlığı sorunu, ² Genel Başkan: Mustafa Kemal
rejim sorunu, devletin adı gibi meseleler ve meclis Başkan Vekili: İsmet Paşa
hükûmeti sisteminin açtığı sorunlara son verilmek ²
istenmesi ² Genel Sekreter: Recep Peker
² Önemli Üyeler: Celal Bayar, Refik Koraltan
Sonuçları Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası
(17 Kasım 1924)
( Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda en büyük adım
atılmıştır. ² Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisidir.
( Ulusal egemenliğe geçiş süresi tamamlandı. ² Liberalizmi, cumhuriyetçiliği ve demokrasiyi savun-
( Devletin başkanlık sorunu ve rejim sorunu çözüldü. muştur.
Rejimin adı konuldu. ² Mahalli (yerinden) yönetimi savunmuştur.