Page 55 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

1.
TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU
BÖLÜM

Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana Enlemin Etkileri
coğrafi konum denir. Coğrafi konum matematik konum
ve özel konum olmak üzere ikiye ayrılır: ( İklim,
( Güneş ışınlarının düşme açısı,
EDİTÖR YAYINEVİ
MATEMATİK KONUM (MUTLAK KONUM) ( Sıcaklık dağılışı,
Herhangi bir ülke veya yerin başlangıç meridyenine ve ( Denizlerin tuzluluk oranı,
Ekvator’a göre konumuna matematik konum denir. ( Gece gündüz arasındaki zaman farkı,
( Kalıcı kar sınırı yüksekliği,
PARALEL VE ENLEM
( Yerleşme sınırı,
Paralel ( Tarım faaliyetlerinin sınırı,
( Bitki örtüsü, basınç, rüzgâr,
Ekvator’un kuzey ve güneyinde, Ekvator’a paralel ola- ( Toprak çeşidi,
rak birer derecelik açılarla geçirilen dairelere paralel adı ( Akarsu rejimleri,
verilir. ( Yerleşme biçimi,

( Mesken tipi,
( Hayvan türlerinin dağılışı,
( Deniz suyunun sıcaklığı,
Paralellerin Özellikleri ( Yağış biçimi ve miktarı üzerinde etkilidir.

( Başlangıç paraleli ve en büyük paralel dairesi MERİDYEN VE BOYLAM
Ekvator’dur.
( 180 paralel dairesi vardır. Meridyen
( Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin Bir kutuptan diğer kutba ulaşan ve Ekvator ile paralelleri
boyları kısalır. Buna karşılık paralel numaraları dik kesen hayali yarım çemberlere meridyen denir.
büyür.
Meridyenlerin Özellikleri
( Ekvator 0°, kutup noktaları 90° paralellerini oluş-
turur. ( Başlangıç meridyeni Londra’nın Greenwich gözle-
( Paraleller birbiriyle kesişmez veya birleşmez. mevi üzerinden geçen meridyendir.
( Ardışık iki paralel arası uzaklık mesafesi her yerde ( Başlangıç meridyeninin 180 adet doğusunda, 180
111 km’dir. adet batısında olmak üzere toplam 360 meridyen
yayı vardır.

( Ekvator üzerinde iki meridyen yayı arasındaki
uzaklık 111 km’dir. Kutuplara doğru gidildikçe bu
Enlem uzaklık azalır.
60° Paralel çizgisi derecesi 60°
30° 1 Enlem ( Bütün meridyenlerin boyları birbirine eşittir.
Derecesi ( Aynı meridyen üzerinde bulunan noktaların yerel
0° Ekvator 0° saatleri aynıdır.
40.000 km ( Ardışık iki meridyen arasındaki zaman farkı 4
dakikadır.
( Bütün meridyenler kutuplarda birleşirler.

Enlem Boylam
Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın Ekvator’a olan Dünya üzerindeki bir noktanın başlangıç meridyenleri
uzaklığının açısal değeri enlem olarak ifade edilir. arasındaki açısal değere boylam denir.